تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 8 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):هر كس از خدا خير بخواهد و به آنچه خدا خواسته راضى باشد، خداوند حتما براى او خير خواه...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1818994943




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

بررسي روابط تاريخي ايران و امريكا/1آمريكا پيشنهاد پناهندگي كدام شاه ايراني را نپذيرفت؟


واضح آرشیو وب فارسی:فارس: بررسي روابط تاريخي ايران و امريكا/1آمريكا پيشنهاد پناهندگي كدام شاه ايراني را نپذيرفت؟
امير كبير براي خارج شدن از چنپره سياست‌هاي امپرياليستي روسيه تزاري و بريتانياي خواستار توسعه روابط خارجي ايران با ديگر كشور‌هاي غربي از جمله آمريكا بودند اما جنگ جهاني دوم پاي آمريكا را به ايران باز كرد. قبل از آن آمريكا پيشنهاد پناهندگي احمد‌شاه قاجار را نپذيرفت.


به گزارش خبرگزاري فارس، نخستين تماس هاي رسمي براي ايجاد روابط ديپلماتيك و تجاري ميان ايران و ايالات متحده امريكا در نيمه قرن نوزدهم و اوايل سلطنت ناصرالدين شاه برقرار شد.

هنگامي كه ميرزا تقي خان اميركبير به صدارت رسيد، ايران در چنبره سياست هاي امپرياليستي روسيه تزاري و بريتانياي كبير قرار داشت. اميركبير در نظر داشت تا با توسعه روابط خارجي ايران با ديگر كشورهاي مغرب زمين، روابط خارجي ايران را از دايره انحصار مناسبات با روسيه تزاري و انگلستان خارج سازد. از اينرو اميركبير به ايجاد و برقراري روابط سياسي با ايالات متحده امريكا مي انديشيد.

*ايران و امريكا در گذر تاريخ

در آغاز قرن نوزدهم ميلادي، كليساهاي امريكا درصدد برآمدند كه ميسيونرهايي را به ديگر ممالك دنيا بفرستند. از اين منظر، حضور امريكايي ها در ايران از 1776 ميلادي آغاز شد. مبلغان مذهبي با هدف تأسيس دفاتر تبليغي به ايران سفر كردند و حتي پيش از ايجاد روابط ديپلماتيك و مبادله سفير، مبشرين مذهبي فعّاليت خود را در ايران آغاز كردند(ملك محمدي، 1385، ص22).

امريكايي ها از همان آغاز برخوردهاي مختلفي در قبال ايران داشتند. اين تماس ها با فشارهاي ن‍ژادپرستانه و احساس برتري و تلاش براي تغيير آيين ايراني ها انجام مي گرفت.

اما از سوي ديگر مبلغين مذهبي امريكايي در طول بيست و پنج سال اقامت اوليه در ايران براي بهبود شرايط بهداشتي، ‌آموزشي و رفاه كلي ايرانياني كه در نزديكي آن ها زندگي مي كردند، مشاركت اساسي داشتند(بيل، 1371، صص26-25) انجام اين اقدامات رفاهي از سوي امريكايي هاي مستقر در ايران خاطره و نگرشي مثبت از حضور امريكايي ها براي ايرانيان فراهم ساخت.

نخستين تماس هاي رسمي براي ايجاد روابط ديپلماتيك و تجاري ميان ايران و ايالات متحده امريكا در نيمه قرن نوزدهم و اوايل سلطنت ناصرالدين شاه برقرار گرديد.

هنگامي كه ميرزا تقي خان اميركبير به صدارت رسيد، ايران در چنبره سياست هاي امپرياليستي روسيه تزاري و بريتانياي كبير قرار داشت.

اميركبير در نظر داشت تا با توسعه روابط خارجي ايران با ديگر كشورهاي مغرب زمين، روابط خارجي ايران را از دايره انحصار مناسبات با روسيه تزاري و انگلستان خارج سازد.

از اينرو اميركبير به ايجاد و برقراري روابط سياسي با ايالات متحده امريكا مي انديشيد(رضازاده ملك، 1350، صص89-88). اما در نهايت با كارشكني هاي انگلستان پس از چندي موضوع منتفي شد(سنجر، 1368، ص18).

در سال 1856م، به علت تيرگي روابط ايران و انگليس، دولت ايران بار ديگر به فكر ياري جستن از امريكا افتاد و فرخ خان امين الملك، سفير ايران در پاريس، كه به ايران بازمي گشت، در استانبول با وزيرمختار امريكا در دربار عثماني ملاقات كرد و پس از جلسه مذاكره، به نمايندگي از طرف دولت ايران، عهدنامه هايي نظير معاهدات مؤدت و بازرگاني كه قبلاً با كشورهاي فرانسه، بلژيك و اسپانيا منعقد شده بود، با وزيرمختار امريكا كه از جانب فرانكلين پيرس رئيس جمهوري آن كشور، نمايندگي داشت، منعقد ساخت(خداوردي، 1388، ص54). گسترش روابط سياسي ايران و ايالات متحده امريكا امكان فعّاليت هاي ميسيون هاي مذهبي را بيشتر فراهم كرد و مبلغين مذهبي حداكثر استفاده را از موقعيت كرده و به گسترش تبليغات خود افزودند(سنجر، پيشين، صص 19-18).

سياست دولت امريكا در اين دوره با پيروي از اصل مونرو ايجاب مي كرد تا از دخالت در امور سياسي ايران دوري كند. از اسناد موجود برمي آيد كه در اولين سال هاي پس از جنگ جهاني اول، ايالات متحده امريكا شروع به ايفاي نقش فعّال تري در آينده ايران كرد(الكساندر، نانز، 1378، ص18). در چنين ايامي،‌ «كادول» با سمت وزير مختاري به ايران آمد.

او بلافاصله به اقداماتي دست زد و ضمن تشويق ايران به حضور در جبهه متفقين، كوشيد تا به موقعيت سنتي روس و انگليس در دراز مدت لطمه وارد سازد.

در سال 1961م، احمد شاه رسماً خواهان پناهندگي به سفارت امريكا شد، ولي تقاضاي او پذيرفته نشد. همچنين سفارت امريكا با تقاضاي برافراشتن پرچم امريكا بر بالاي قصر شاه مخالفت كرد(يلسون، 1368، ص184).

اما نكته مهمي كه بايد در نظر داشت اين است كه امريكا در دوران جنگ جهاني اول سياست و حمايت قاطعانه و محكمي در قبال ايران از خود نشان نداد.

با ورود نفت به عرصه معادلات اقتصادي- سياسي ايران، بسياري از مسائل از جمله روابط خارجي تحت الشعاع آن قرار گرفت(ملك محمدي، پيشين، ص57).

به هر حال تا قبل از ورود امريكا به جنگ جهاني دوم، ايران در ديپلماسي امريكايي جايي نداشت؛ چرا كه يك كشور پادشاهي در خاورميانه بود و بيرون از علايق ايالات متحده قرار داشت. انگشت شمار بودند امريكايي هايي كه از تلاش هاي نوگرايي رضا شاه در كشورش آگاه بودند و يا به اين امر علاقه اي نشان مي دادند(الكساندر، پيشين، ص18).

*روابط ايران و امريكا بعد از جنگ جهاني دوم

حضور امريكايي ها در ايران نتيجه و محصول اتفاق بزرگ بين اتحاد شوروي و متحد غربي آن يعني ايالات متحده امريكا و انگلستان و تلاش مشترك آنان بر عليه آلمان نازي بود. امريكايي ها اولين بار در طول جنگ يعني در سال 1943 به خواست انگليسي ها براي كمك رساني به اتحاد شوروي وارد ايران شدند ولي بعداً با استفاده از ضعف دولت انگلستان در منطقه به سبب جنگ، از يك متفق امدادگر بريتانيا تبديل به عامل فائق در حيات سياسي و اقتصادي ايران گرديدند(ذوقي، 1368، ص174).

در طول دوره جنگ جهاني دوم، سياست استخدام مستشاران امريكايي مهم ترين عنصر سياست خارجي ايران بوده است(خداوردي، پيشين، ص61). پايان جنگ دوم جهاني، موقعيتي عجيب و فراتر از باورها را به ايالات متحده داد. امريكا اينك به يك ابرقدرت تبديل شده بود(ملك محمدي، پيشين، ص80). با ورود شوروي و آغاز دوران جنگ سرد، ‌دو بلوك با انعقاد پيمان هاي منطقه اي دو جانبه و چند جانبه، تلاش گسترده اي براي توسعه قلمرو خود و كاستن از نفوذ رقيب شروع كردند. در راستاي سياست اصلي امريكا در دوران جنگ سرد، يعني سد نفوذ كمونيسم،‌ ايران به دليل موقعيت استراتژيك، داشتن مرزهاي طولاني با شوروي و در دست داشتن آبراه خليج فارس و تنگه هرمز، شرايط ژئواكونوميك و داشتن ذخاير غني نفت و گاز در كانون توجه ايالات متحده قرار گرفت و در نتيجه حكومت پهلوي دوم به عنوان يكي از متحدان اصلي امريكا در منطقه تبديل شد(خداوردي، پيشين، ص64). از سوي ديگر برخورداري از حمايت ايالات متحده نيز خواست شاه جوان بود كه با توجه به قرارگرفتن در چنين موقعيتي سوداي قدرتمند شدن را در سر مي پروراند.[1]

ايالات متحده با طراحي مجموعه اي از دكترين هاي سياسي- اقتصادي تلاش مي كرد تا حلقه نگهداري دوستان خود را تقويت كند. در واقع بخشي از همين دكترين هاست كه تار و پود روابط ايران و امريكا را در هر دوره روشن مي سازد(ملك محمدي، پيشين، ص86). در اين مقاله مجالي نيست كه به روابط ايران و امريكا در دوره هاي مختلف پرداخت، بلكه با توجه به موضوع به بررسي روابط ايران و امريكا در دوره منتهي به انقلاب در دوره زمامداري كارتر پرداخته ميشود.

شنبه 23 آذر 1392





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


فرهنگ و هنر

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن