واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: آشنايي با "توصيههاي معنوي" براي "شب يلدا"
شب يلدا، نخستين شب زمستان و طولاني ترين شب سال است كه ايراني ها طي رسوم كهن خود، به دور يكديگر جمع مي شوند و ضمن ديد و بازديد، خوراكي هاي خاصي مانند هندوانه، انار، آجيل و... را مصرف مي كنند.
به گزارش خبرنگار كلينيك باشگاه خبرنگاران؛ هنگام شب يلدا، جوانان پاي صحبتها و قصههاي بزرگسالان مينشينند و از لابهلاي داستانها و قصههايي كه از زبان اين گنجهاي زندگي ميشنوند، عبرتها و درسهاي بي شماري براي خود مياندوزند.
از جمله رسوم بسيار زيبا و پسنديده ايراني در اين شب كه در اسلام نيز بسيار به آن سفارش شده، عيادت از سالمندان و بيماران است.
ملاقات با خويشاوندان و دوستان و رسيدگي به احوال نيازمندان، به ويژه نيازمندان خويشاوند، از جمله آداب پسنديده و نيكويي است كه در پرتو دستورات جامع و كامل اسلام، مردمان شريف ايراني در شب يلدا و ديگر شبهاي طولاني و بلند زمستان به آن اهتمام مي ورزند.
در ادامه به برخي از "آداب و رسومي" كه انجام آن در شب يلدا سفارش شده اشاره كردهايم:
اسراف نكنيم:
خداوند براي رفاه و آسايش بندگان خود، نعمت هاي بسياري آفريده و به آنها امر فرموده از اين نعمت ها استفاده كنند، ولي همواره بكوشند از اسراف كردن بپرهيزند؛ زيرا خداوند اسراف را دوست ندارد.اصراف نكنيم
امام علي (ع) "اسراف كردن" را موجب هلاكت دانسته و امام سجاد (ع) در دعا و مناجاتهاي خود با خدا ميفرمايد: «و مرا از زياده روي باز دار و روزي ام را از تلف شدن نگاهدار و دارايي ام را با بركت دادن به آن افزون كن و راه مصرف آن را در كارهاي خير به من بنمايان».
رسم زيباي ديدار يكديگر در شب يلدا وقتي زيباتر مي شود كه با زياده روي نكردن در مصرف خوراكي ها و تنقلات، بخشي از آنها را به مصرف يتيمان و افراد بي بضاعتي برسانيم كه توانايي تهيه چنين اقلامي را در اين شب ندارند.
زمستان، بهار مؤمنان:
انسانهايي كه عاشق عبادت هستند و از صميم دل آن را دوست مي دارند، تمام وجود خود را وقف عبادت مي كنند و هر يك از اعمال و گفتار خود را با نيت تقرب به خداوند انجام مي دهند.
اين گونه افراد جزو برترينهاي مردم شمرده مي شوند و ترسي از سختي هاي دنيا ندارند. روزها و شب هاي زمستان، بهترين فرصت براي راز و نياز و مناجات با خداوند است.
امام صادق (ع) اين فرصت نيكو را اين گونه معرفي مي كند: «زمستان، بهار مؤمن است. شب هايش طولاني است كه براي عبادت نيمه شب از آن كمك مي گيرد و روزهايش كوتاه است كه براي روزه گرفتن از آن مدد ميجويد».
برخاستن از خواب شيرين در دل شب و انديشيدن در ملكوت آسمان ها و زمين، خدا و قدرت او و نيز روزه گرفتن در روزهاي كوتاه زمستاني، بهترين و خالص ترين عبادت خداي تعالي است. رسول خدا (ص) مي فرمايد: «روزه زمستان، غنيمتي فرح بخش است».
ديدار با خويشاوندان:
خداوند در آيات بي شماري به بندگان خود دستور مي دهد خويشاوندان و نزديكان خود را فراموش نكرده و همواره جوياي احوال آنها باشند و آنها را از قطع رحم و رسيدگي نكردن به خويشان برحذر ميدارد.
امام باقر (ع) در اهميت اين موضوع ميفرمايد: «صله رحم اعمال را پاك مي كند، دارايي ها را فزوني مي بخشد، بلا را برطرف مي گرداند، كار حسابرسي در قيامت را آسان مي كند و مرگ را به تأخير مياندازد».
صله رحم و ديدار با اقوام به قدري اهميت دارد كه رسول خدا (ص) حتي يكسال پياده روي براي آن را جايز مي شمارد. شبهاي بلند زمستاني، فرصت بسيار خوبي است كه مي توان از آن بهره برداري صحيح كرده، به ديدار اقوام و نزديكان شتافت و در اجراي اين سنت پسنديده و نيك كه ثواب بسياري هم دارد، پيشقدم شد.
بيان قصههاي قرآني:
خداوند در قرآن كريم بندگان خود را به "قصه هاي قرآن" توجه داده و هر يك از اين سرگذشت ها را داراي حكمتي مي داند كه براي انسان ها هزاران پند و اندرز در خود نهفته دارد. امام (ع) نيز مي فرمايد: «بهترين داستان، رساترين اندرز و سودمندترين پند، كتاب خداي عزوجل است».
داستان ها و افسانه هاي زميني، پس از چندبار تكرار كم كم تازگي و جذابيت خود را از دست مي دهد؛ ولي قرآن تنهاكلامي است كه هر اندازه هم تكرار شود كهنه شدني نيست.
در شب يلدا و شبهاي زمستاني كه دور يكديگر جمع ميشويم و پاي صحبت بزرگترها مينشينيم، نيكو و شايسته است به جاي داستانها و قصههايي كه گاه با خرافات همراه است، به قصههاي قرآني توجه كنيم كه هيچ گاه كهنه نميشود و خرافات در آن راه ندارد.
دقت در آفرينش شب و روز:
شب، مايه آرامش و سكون است. با پايان روز و پس از به اتمام رسيدن ساعات تلاش و كوشش در راه كسب روزي، آدميان در سكوت شب، آرامش خود را مي يابند و استراحت ميكنند.
شب هاي طولاني زمستان، فرصت خوبي است تا با دقت در نظام آفرينش وگردش شب و روز، به بزرگي خداي تعالي و كوچكي خود در اين نظام هستي اعتراف كنيم. زيباييهاي شب و درخشش ستارگان در پرده هاي سياه شب هاي فرو رفته در ظلمت و گسترش نور ماه در آسمان ها، همه نشان از قدرت بي پايان خداوند دارد. در اين شبها مي توانيم به ستايش خدا بپردازيم.
چنانكه امام (ع) مي فرمود: «خداي پاك! چه عظيم و پرشكوه است آنچه از آفرينش تو مي بينيم، و چه خرد است هر بزرگي در برابر قدرت تو، و چه حقير است آنچه ما مي بينيم در برابر قدرت ناپيداي تو از ديدگان ما».
شب يلدا و ديوان حافظ
از گذشتههاي دور در خانواده هاي ايراني در كنار قرآن كريم، ديوان حافظ نيز مورد توجه و عنايت خاصي بوده است.
ايرانيان همان گونه كه با قرآن استخاره كرده، براي شروع كارهاي خود از اين كتاب آسماني طلب خير مي كنند، به ديوان حافظ نيز تفأل مي زنند و از خواجه شيراز دعاي خير ميخواهند.
يكي از رسم هاي جالب و زيباي ايراني ها در شب يلدا، تفأل زدن به ديوان حافظ و خواندن اشعار عرفاني اوست كه برگرفته از آيات قرآن است.
شايسته است در اين شب طولاني، با تفأل زدن به حافظ و خواندن اشعار عرفاني او، از خرافات و تفأل زدن به شيوه هاي خرافي ديگر پرهيز كنيم.
پيامبر خدا (ص) ميفرمايد: «از ما نيست كسي كه فال بد زند يا برايش فال بد زده شود». قرائت اشعار پسنديده و نيكو، به ويژه اشعاري كه در مدح اهل بيت (ع) سروده شده، از جمله كارهاي خوب و نيكويي است كه مي توان در اين شب انجام داد.
انار و گردو بخوريد:
خداوند مهربان در طبيعت بخشنده خود، در هر فصل نعمت ها و ميوه هايي در دسترس ما گذاشته كه سلامت ما را تأمين و قدرت دفاعي بدن را در مقابل بيماري ها افزون مي سازد.
در زمستان كه به علت تغيير هوا و عوامل ديگر مانند باد و باران، سرماخوردگي و بيماري هايي نظير آن زياد مي شود، وجود انار مي تواند نه تنها شفا بخش بوده، بلكه در حفظ سلامت و جلوگيري از اين گونه بيماري ها موثر باشد.
شايد حكمت خوردن انار در نخستين شب زمستان همين مسئله باشد. گردو نيز از تنقلاتي است كه در اين شب مصرف مي شود و فايده هاي بسياري دارد. امام (ع) فرموده است: «خوردن گردو در زمستان و فصل سرما، كليه ها را گرم و سردي را از بدن دفع مي كند».
رعايت اين آداب و رسوم پسنديده و توجه به حكمت خوراكي هايي كه در اين شب مصرف مي شود، مي تواند راهگشاي خوبي براي جوانان و نوجوانان باشد.
به يكديگر هديه بدهيد:
ايران كشوري گسترده با اقوام مختلف است كه هر يك از آنها در پرتو رسم هاي ويژه منطقه خود، شب يلدا را به گونه اي خاص برگزار مي كنند. از جمله رسم هاي ايراني كه در شب يلدا در ميان اقوام مختلف برگزار مي شود، رسم پسنديده هديه دادن و هديه گرفتن است.
اين سنت نيكو در اسلام بسيار مورد سفارش قرار گرفته و پيامبر (ص) فرموده است: «به يكديگر هديه بدهيد تا دل هايتان به هم مهربان شود. به يكديگر هديه دهيد؛ زيرا كينه ها را از بين مي برد».
پيامبر خدا (ص) همواره به اين امر نيكو اهتمام ميورزيدند و هر هديه اي كه به آن حضرت داده ميشد با روي باز ميپذيرفتند؛ زيرا آن را نوعي احترام به شخص هديه دهنده مي دانستند.
هديه دادن به كوچكترها در اين شب، سبب ميشود تا كودكان و نوجوانان به بزرگترها با ديده احترام نگريسته و محبت آنها را در دل خود نگاه دارند.
منبع: همشهري آنلاين
انتهاي پيام/
جمعه 22 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]