محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832552662
تاريخ ايراني تبليغات در گفتگوي همشهري آنلاين با محسن ميرزايي
واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: تاريخ ايراني تبليغات در گفتگوي همشهري آنلاين با محسن ميرزايي
تاريخ شفاهي سليقه ايراني‌ها در بستر زمان
پس از يك ساعت و نيم نشستن و گفتوگو با روزنامه‌نگار و تاريخ‌نگاري مانند محسن ميرزايي، اين حس را مي‌يابي كه در يك كلاس درس نشسته‌اي؛ كلاسي كه ويژگي اصلي آن جامع‌گويي و دوسويه‌گي است و پس از آن احساس دانستن مي‌كني.
تاريخ شفاهي سليقه ايراني‌ها در طول تاريخ را برايت صرف مي‌كند؛ از عصر ناصري تا پهلوي. او يك روزنامه‌نگار واقعي است چون با نگاه به تاريخ، روزنامه‌نگاري مي‌كند و با گذشته حوزه‌اي كه در آن مي‌نويسد و در آن به يك كارشناس مي‌ماند، آشناست.
به بهانه رونمايي از مجموعه كتاب 230 سال تبليغات بازرگاني در مطبوعات فارسي‌زبان و براي شنيدن درباره تاريخچه تبليغات در مطبوعات فارسي‌زبان با مولف اين مجموعه كتاب كه هشت سال از عمر خود را براي آن صرف كرده است به گفتوگو نشسته‌ايم كه در ادامه آمده است.
* همشهري‌آنلاين: جناب آقاي ميرزايي؛ با اتكا به هشت سال تلاشي كه براي تأليف و گردآوري مجموعه كتاب «230 سال تبليغات بازرگاني در مطبوعات فارسي‌زبان» به خرج داده‌ايد، سابقه اولين آگهي در مطبوعات ايران مربوط به چه زماني است؟
محسن ميرزايي: براي اولين بار در زمان اميركبير و در روزنامه «وقايع اتفاقيه» كه به صورت منظم منتشر مي‌شد، موضوع آگهي مطرح شد. در روزنامه وقايع اتفاقيه، سردبير يا نويسنده روزنامه خطاب به خوانندگان، مطلبي را در تفهيم و چگونگي آگهي عنوان كرد و يك نمونه آگهي هم منتشر كرد كه موضوع آن درباره فروش اجناس يك تاجر بود. البته بعد از آن، دوباره در روزنامه وقايع اتفاقيه درباره اينكه «آگهي چيست» توضيح داده شده است؛ گو اينكه در بار اول مردم درك كاملي از چگونگي آگهي پيدا نكرده‌اند بنابراين روزنامه دوباره به توضيح آن پرداخته است. در آن زمان، در شهر كوچكي مانند تهران كه توپخانه تقريباً آخر شهر بود، براي فروش اجناس بيشتر دلالان «دهان به دهان» چيزي را به معرض فروش مي‌گذاشتند و وسيله تبليغ به آن شكل نبود. در عبور از اين شيوه، روزنامه وقايع اتفاقيه براي اولين بار به تقليد از روزنامه‌هاي فرنگ در صدد آوردن تبليغ و آگهي برآمد.
* اگر بخواهيد چكيده‌اي از سليقه ايراني در حوزه تبليغات در دوره‌هاي ناصري، مظفري، مشروطه و پهلوي را بيان كنيد، به چه مواردي اشاره مي‌كنيد؟ بيشتر درباره چه موضوعاتي تبليغ صورت مي‌گرفته و علاقمندي براي آگهي دادن در چه حوزه‌هايي بيشتر بوده است؟
در دوره ناصري كتاب‌هاي چاپ سنگي كه بيشتر كتاب‌هايي در حوزه‌هاي علمي، آموزشي، عرفاني و علوم ديني بوده و بسيار هم گران‌قيمت بودند، در روزنامه‌ها آگهي مي‌شدند. البته محل مطب پزشك‌هاي ايراني و خارجي، تغيير مكان مطب‌ها و داروهاي جديدي كه وارد ايران مي‌شدند نيز به صورت آگهي در روزنامه درج مي‌شد. همچنين برخي آگهي‌ها دولتي بودند؛ يعني اگر دولت دستوري مهم و همگاني داشت به صورت آگهي در روزنامه چاپ مي‌كرد. آگهي «گمشده» و «پيدا شده» از ديگر آگهي‌هاي مرسوم زمان ناصري بود.
در دوره مظفري كه يكي از دوره‌هاي درخشان فرهنگي در زمان قاجار محسوب مي‌شود و مدارس نوين به سبك جديد ايجاد شدند، نوع كتاب‌هايي كه در روزنامه‌ها آگهي مي‌شدند علاوه بر كتاب‌هاي سنگين فلسفي و عرفاني و صد درصد تحقيقي دوره ناصري، كتاب‌هاي درسي و رمان هم اضافه شد. همين‌طور كه جلو مي‌رويم تأثير تغييرات اجتماعي بر جنس آگهي‌ها را نيز شاهد هستيم.
از دوره مشروطيت به بعد، بخصوص در دوره جنگ جهاني كه دروازه‌هاي ايران به روي وسايل تمدني جديد نظير اتومبيل، كالسكه، موتورسيكلت و ... باز مي‌شود و كنسرت و تئاتر وارد سبد زندگي افراد شده است، اين موارد را در آگهي‌ها مي‌بينيم. «حمام دوش» كه در جنگ جهاني اول بوجود آمده است مورد تبليغ در روزنامه قرار گرفته و بعد از جنگ جهاني اول شاهد تبليغ در حوزه تنوع لباس هستيم. در اوايل كودتا تا سال 1304 كه سلطنت تغيير مي‌كند تبليغات وسايل آرايشي هم به تدريج شكل مي‌گيرد.
تبليغ پارچه، چرخ خياطي، دوچرخه و انواع اتومبيل‌ها از زمان جنگ جهاني اول تا دوره پهلوي اول در روزنامه‌ها شروع مي‌شود اما از سال 1320 به بعد تازه پايه‌هاي تبليغات در ايران به تدريج به شكل ابتدايي شكل گرفت.
* آگهي‌ها از نظر طراحي و گرافيك در روزنامه قديمي داراي چه مشخصاتي بودند؟
متن آگهي‌ها با خط نستعليق نوشته مي‌شدند و گرافيك و حاشيه نداشتند. آنچه آگهي را از بقيه بخش‌هاي روزنامه متمايز مي‌كرد جاي درج آگهي بود كه در يك روزنامه محل مشخصي داشت. البته آگهي‌ها سرتيتر و علامت هم داشتند.
از زماني كه آژانس‌هاي تبليغاتي در ايران ايجاد شد اصلاً اصطلاح گرافيك مطرح نبود بلكه افرادي كه مسئوليت طراحي آگهي‌ها را داشتند در اصلاح «نقاش» ناميده مي‌شدند؛ به عبارت ديگر ما گرافيست‌هاي خودمان را نقاش مي‌ناميديم. اصطلاح گرافيك و گرافيست بيشتر از دهه 40 بر سر زبان‌ها افتاد.
* نخستين آژانس‌هاي تبليغاتي كه در سايه مطبوعات فارسي‌زبان شكل گرفتند و به نوعي مظهر توسعه صنعت تبليغات در ايران هستند به چه زماني برمي‌گردند و پايداري و دوام اين آژانس‌ها چگونه بود؟
دهه 30 دهه شكوفايي تبليغات است، زماني كه آژانس‌هاي تبليغاتي پديد آمدند و به تدريج صنعت تبليغات در ايران شكل گرفت. در اواخر دهه 40 آژانس‌هاي تبليغاتي و كمپين‌هاي خوبي را شاهد هستيم كه بيشتر متكي به صنايع داخلي هستند نه كالاهاي خارجي. توسعه تبليغات در ايران مديون صنايع تازه شكل‌گرفته داخلي است كه بعد از 28 مرداد 1332 به تدريج راه‌اندازي شدند؛ مانند كارخانجات روغن نباتي و سرمايشي و گرمايشي و ...؛ اين شركت‌ها و كارخانه‌ها رقابت مي‌كردند و به اين ترتيب كمپين‌هاي تبليغاتي داخلي به تدريج جان گرفتند.
اينكه اولين آژانس كدام آژانس بوده است اصلاً مهم نيست چون افرادي كه اولين‌هاي ورود به اين حرفه بودند سازمان و تشكيلاتي نداشتند و به بيان بهتر، تشكيلات‌شان از يك اتاق تجاوز نمي‌كرد. اما مهم اين است كه چه كساني كار را شروع كردند و چه كساني توانستند در اين رشته بمانند.
«كانون آگهي زيبا» كه موسس آن مرحوم «حمزه صميمي نعمتي» بود يكي از بزرگترين آژانس‌هاي تبليغاتي ايران بود كه به تدريج با آژانس‌هاي بزرگ دنيا شراكت كرد و آژانس‌هاي جديدي به طور مشترك در ايران بوجود آوردند. از ميان ده‌ها آژانس كه در دهه 20 در ايران تشكيل شده بود تنها آژانس آگهي زيبا و يك يا دو نفر ديگر بودند كه توانستند ادامه دهند و حتي تعداد معدودي از آژانس‌هايي كه در اوايل دهه 30 تشكيل شد، توانستند به كار خود ادامه دهند و گسترش پيدا كنند و به صورت آژانس‌هاي بزرگ درآيند.
بيشتر آژانس‌هايي كه آغازگر تبليغات بودند در اوايل دهه 30 از كار خارج شدند. بنابراين اول بودن هيچ امتيازي بوجود نمي‌آورد بلكه پايدار بودن، در صحنه ماندن، تلاش كردن و موفق بودن مطرح است. اگر به دنبال پيدا كردن اولين آژانس باشيم، هر كسي كه يك آگهي به دست مي‌گرفته، مي‌تواند ادعا كند اولين آژانس تبليغاتي در ايران بوده است.
* كارگزاران اولين آژانس‌هاي تبليغاتي در ايران آيا صبغه دانشگاهي داشتند و درس‌خوانده تبليغات بودند؟
آژانس‌هاي تبليغاتي ايران و پيشكسوتان تبليغات كه نقش پر رنگي در پديد آمدن و رشد اين صنعت در كشور داشتند افرادي نبودند كه تحصيلات تبليغاتي داشته باشند بلكه بيشتر افرادي بودند كه استعداد خاص خدادادي براي نفوذ در افكار مردم، به حركت درآوردن جامعه و تماس و ارتباط با مردم داشتند. تمام كساني كه از اول شروع كردند نه متخصص تبليغات بودند و نه تجربه‌اي داشتند. آنها با تقليد از روزنامه‌هاي خارجي يا با توصيه كسي وارد اين حرفه شدند.
تحصيل‌كرده‌هاي رشته تبليغات در دهه 50 به تدريج جذب اين حرفه شدند اما بنيانگذاران اين حرفه هيچكدام تحصيلاتي در حوزه تبليغات نكرده بودند اما از تبليغات در روزنامه‌ها و مجلات خارجي كه در آن زمان تعداد بسياري وارد ايران مي‌شد و خريدار داشت الگو گرفتند و به تقليد از آنها شروع به كار كردند.
* وضعيت فعلي «تبليغات» به عنوان يك موضوع دانشگاهي را چطور ارزيابي مي‌كنيد و چشم‌انداز شايسته براي رشد اين عرصه در فضاي آكادميك را چه مي‌دانيد؟
تا زماني كه تحصيلات دانشگاهي توأم با كار در رشته تبليغات نباشد به نتيجه مطلوب نخواهيم رسيد. اگر دانشجويان رشته تبليغات مجبور بودند به عنوان درس كلاسي‌شان حداقل به اندازه يك نصف روز در يك آژانس تبليغاتي كار كنند و براي اخذ مدرك‌شان مجبور به اجراي چند طرح تبليغاتي باشند وضعيت اين حرفه بهتر از اين مي‌شد. اعتقاد دارم كه تنها تحصيل، شرط موفقيت در كار تبليغات نيست.
* حضرتعالي به عنوان تاريخ‌نگاري كه شاخصه‌هاي صنعت تبليغات را با اطلاعات تاريخي خود آميخته كرده است، در صورتي كه بخواهيد نظر كارشناسي خود درباره اولين كمپين تبليغاتي كه به معناي علمي در ايران برپا شده را اعلام نماييد، به كدام كمپين تبليغاتي اشاره مي‌كنيد؟
اولين كمپين واقعي به معناي علمي آن كه مي‌شناسم، براي نخستين بار در سال 36 - 1335 براي روغن نباتي شاه‌پسند اجرا شد و مجري آن سازمان فاكوپا بود. اين تنها كمپيني است كه تا حدود قابل قبولي كارهاي انجام شده در آن با معيارهاي علمي تطابق دارد.
* در پاسخ‌هايتان بر تقليد و الگوگيري فعالان عرصه تبليغات بر نمونه‌هاي خارجي اشاره داشتيد؛ آيا تا كنون تلاش كرده‌ايد كه يك مدل بومي متناسب با انگاره‌ها و مختصات خودماني ايجاد كنيد؟
مدلي كه در سال 1337 براي تبليغات بانك پارس به كار بردم و بسيار هم در آن احساس موفقيت مي‌كنم، كليه مشخصاتش بومي و بر اساس امثال و حكم بود، متناسب با عناصر فرهنگ خودمان بود. ولي اگر همان سبك را امروز به كار ببريم مسلماً كارايي كافي نخواهد داشت بنابراين حتي اگر از يك سبك بومي تبليغات استفاده كنيم اين سبك بايد بر حسب زمان و تحولات زمان متحول شود.
* اگر بخواهيم مطالعه‌اي تطبيقي درباره روند تحول صنعت تبليغات بر اساس تغييرات سياسي و اجتماعي جامعه ايراني داشته باشيم، به چه نتيجه و رهيافتي دست پيدا مي‌كنيم؟
از زمان اميركبير تا زمان حكومت دكتر محمد مصدق كه دوران سلطنت شش پادشاه را در بر مي‌گيرد تبليغات ايران در جا زد و پيشرفت بسيار كندي داشت. به عقيده من كه متكي بر عقيده پاره‌اي از محققين اقتصادي است اين در جا زدن بخاطر آن بود كه تبليغات در كشوري پا مي‌گيرد كه يك كشور «سرمايه‌داري» با تمام خصوصيت‌هاي آن باشد.
جمعه 22 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]
-
گوناگون
پربازدیدترینها