واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاين: صعود و سقوط ها در سپهر سياسي كردستان عراق
بيش از سه ماه از اعلام نهايي نتايج چهارمين دوره انتخابات پارلماني در كردستان عراق سپري مي شود اما هنوز نتايج و پيامدهاي اين انتخابات در نزد تحليلگران و برخي از رسانه هاي منطقه اي و بين المللي مورد بحث و بررسي است. يادداشت پيش رو نيز با توجه به اهميت اين موضوع سعي خواهد كرد موقعيت احزاب اوپوزيسيون و حاكم را پيش و پس از انتخابات اخير با توجه به نتايج نهايي اعلام شده مورد بحث و بررسي قرار دهد:
افول قابل پيش بيني اتحاديه ميهني
انتخابات اين دوره در حالي برگزار شد كه تقريباً پيش از برگزاري آن بيشتر تحليلگران افول حزب اتحاديه ميهني (يكي از دو حزب حاكم در 4 دهه اخير) را پيش بيني مي كردند. در حقيقت زمينه هاي رخ دادن اين افول از پيش از انتخابات سوم و در زماني كه بخشي از بدنه رهبري و كادر سياسي معترض آن از آن جدا شدند؛ آغاز شده بود. ناراضياني كه تحت رهبري «نوشيروان مصطفي» ،نفر دوم حزب اتحاديه ميهني، جنبش و حزبي بنام تغيير (گوران) را تاسيس كردند. حزب مذكور در انتخابات سوم پارلماني 24 كرسي را از آن خود كرد و بديهي بود اين به معناي كم شدن 24 كرسي از سبد انتخاباتي حزب مادر يعني اتحاديه ميهني بود اما چون حزب مذكور در چارچوب پيمان استراتژيك خود با حزب دموكرات ليست مشتركي ارائه داده بود و در پايان پيروز آن اعلام شدند لذا چندان اين شكاف و نزول به چشم نيامد. اما در انتخابات پيش از پاييز امسال، كه هر حزب با ليستي واحد پا در كارزار انتخابات گذارد بسيار واضح بود كه ديگر اتحاديه ميهني هم با توجه به تقويت حزب گوران و هم با توجه به غيبت ناخواسته جلال طالباني ،رهبر كاريزماي حزب، ديگر نخواهد توانست به عنوان يكي از دو حزب اول مطرح باقي بماند.
تلاش اوپوزيسيون براي صعود
در چنين وضعيتي بود كه شاهد بروز تغييري قابل توجه از سوي احزاب اوپوزيسيون پيش از برگزاري انتخابات بوديم. اين احزاب (شامل گوران، اتحاد اسلامي و جماعت اسلامي) كه طي سالهاي اخير از طرق مختلف (پارلمان، رسانه ها و بعضاً تظاهراتهاي خياباني) از منتقدان سرسخت شيوه حكومتداري احزاب حاكم (دموكرات و اتحاديه ميهني) بودند اعلام داشتند كه حاضر هستند بر خلاف دوره پيشين در دولت آتي در شمال عراق مشاركت داشته باشند. علت اين امر را مي توان در دو بعد متفاوت مورد بررسي قرار داد: بعد اول نااميدي احزاب مذكور براي كسب پيروزي و تغيير خود از وضعيت اقليت به اكثريت بود و بعد ديگر را مي توان تلاش براي كسب سهم از قدرت پس از يك دوره 4 ساله دوري و تحريم آن دانست.
نتايج انتخابات چهارم
با چنين وضعيتي گروههاي 31 گانه سياسي وارد انتخابات شدند و پس از 10 روز از برگزاري آن سرانجام كميسيون عالي و مستقل انتخابات نتايج آن را اعلام كرد: كه به ترتيب حزب دموكرات (مسعود بارزاني) 38 كرسي، حزب گوران (24 كرسي)، حزب اتحاديه ميهني (جلال طالباني) 18 كرسي، حزب اتحاد اسلامي (محمد ملافرج) 10 كرسي و جماعت اسلامي (علي باپير) 6 كرسي را از آن خود كردند. تقريباً اين نتايج از قبل هم قابل پيش بيني بود اما تعداد كرسي ها براي گروههاي مختلف نامعلوم بود. بدين ترتيب رسماً حزب اتحاديه ميهني دچار يك سقوط تاريخي و تنزل جايگاه به رتبه سوم شد و حزب گوران عملاً به حزب دوم اقليم كردستان عراق تبديل شد. احزاب اسلامگرا هم نسبت به دوره پيش داراي يك پيشرفت نه چندان قابل توجه شدند.
چشم انداز پيش رو
با توجه به آنچه كه شرحش رفت انتخابات پارلماني اين دوره در كردستان عراق، براي مام جلال كه اينك بر تخت بيمارستاني در قلب اروپا در حال سپري كردن دوران نقاهت است؛ نتيجه اي تلخ و توام با از دست دادن موقعيت پيشين را بدنبال داشته است اختلافات در ميان اعضاي اصلي و محتمل براي جانشيني نيز به رغم شكست در انتخابات همچنان باقي مانده است و حتي برخي احتمال بروز انشعابات ديگري در حزب را رد نمي كنند مگر اينكه كنگره آتي حزب (پيش از آغاز سال 2014) تصميمات عاجلي در اين زمينه اتخاذ كند و تكليف جانشيني و رهبري حزب را تعيين كند چرا كه به نظر مي رسد ديگر آقاي طالباني نخواهد توانست در عرصه سياسي چه در كردستان و چه در عراق به نقش آفريني تاريخي و حياتي اش ادامه دهد. در اين بين شانس گزينه اي همچون دكتر برهم صالح بيش از ديگران است و طرفداران حزب نيز اميدوارند با انتخاب احتمالي او، برنامه اي براي بازسازي كادر سياسي و بازيابي موقعيت خود در كردستان عراق را آغاز كنند.
اما هرقدر كه اتحاديه ميهني دچار سقوط و تنزل شده است اين حزب گوران است كه با كسب دوباره 24 كرسي خود را اينك به عنوان حزب دوم در اقليم كردستان بطور رسمي مطرح كرده است اما كيفيت بازيگري و سهم خواهي اين حزب عمدتاً تحت تاثير ميزان وفاداري حزب دموكرات و واكنش پس از شكست حزب اتحاديه ميهني به پيمان استراتژيك ميانشان است. به عبارتي ديگر اگر دو اين دو حزب در عمل به مانند بيانيه هايي كه صادر كرده اند وفادار بمانند در اينصورت خواه ناخواه در كوتاه مدت حزب گوران مكان سوم را ترسيم وضعيت سياسي در كردستان عراق خواهد داشت، چون اين دو حزب به تنهايي 56 كرسي را از آن خود كرده اند و 11 كرسي اقليت هم آرايشان معمولاً در سبد اين دو حزب ريخته ميشود. با اين حال مي توان پيش بيني كرد كه عرصه سياست در كردستان عراق بصورتي آهسته و تدريجي در حال پوست اندازي است و در اين بين رقابت و يا تعامل ميان اتحاديه ميهني و گوران مي توان كانون اصلي چگونگي اين پوست اندازي خوانده شود!
چهارشنبه 20 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاين]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]