واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: كدام خيابانها و محلههاي تهران نام خارجي دارند و كدام خيابانها و محلههاي دنيا نام ايراني؟
نامگذاري نامهاي خارجي روي معابر و ميادين تهران، ريشه اي كهنه تر از جلسه ديروز شوراي شهر دارد، اسامي فراواني در دوره پهلوي روي خيابانهاي تهران باقي مانده كه هنوز هم برخي از آن، در دهان مردم مي چرخد: جردن (آفريقاي فعلي) نمونه اي از اين نامهاست.

آن روزي كه موسيو كرشش، معلم دارالفنون در سال 1275 قمري (حدود 150 سال پيش) و اوايل دوره ناصري، نقشه دارالحكومه طهران را برداشت، هيچ كس فكر نمي كرد زماني اين شهر تازه پايتخت شده كه فقط كوي و برزن و گذر داشت، بي شمار خيابان داشته باشد، آن هم خيابانهايي با نامهاي خارجي و بعضا فرنگي.
آن روزگاران، طهران، خيابان نداشت و همه مردم، جاي جاي دارالحكومه را به نام كوي و برزن و محله و گذر، مي شناختند، ولي وقتي كه 34 سال بعد، نجم الدوله اولين نقشه ترسيمي داخلي را چاپ كرد، نام "خيابان" را روي بعضي كوي ها و كوچه هاي آن روزگار گذاشت. اين چنين شد كه خيابانهاي باغ جنت (ولي عصر)، باغ انگوري (ولي عصر)، جناب وزير (ولي عصر)، اميريه (ولي عصر)، اميريه (امام خميني)، باغ شاه (امام خميني)، جلو قبرستان (مولوي)، دروازه گمرك (مولوي) و ...شكل گرفت.
از آن روزگار تا امروز، نامگذاري معابر، ميدانها و خيابانهاي تهران، بحثي عمومي شده و مردم، هر گذر و كوي را به نامي مي شناسند كه در آن صنعت و حرفه اي بوده (مانند كوچه ارسي دوزها در بازار تهران)، يا به نام اشخاص مشهوري شناخته مي شوند (پل سيدخندان، گذر سيد نصرالدين) ولي حالا شوراي شهر، به عنوان نمايندگان مردم در پارلمان متصدي اين موضوع شدده اند. شورايي كه در آخرين جلسه خود تصميم گرفته بخشي از خيابان آفريقا (جردن سابق) را به نام نلسون ماندلا، آزادي خواه آفريقاي جنوبي نامگذاري كند.
نامگذاري نامهاي خارجي روي معابر و ميادين تهران، البته ريشه اي كهنه تر از جلسه ديروز شوراي شهر دارد، اسامي فراواني در دوره پهلوي روي خيابانهاي تهران باقي مانده كه هنوز هم برخي از آن، در دهان مردم مي چرخد: جردن (آفريقاي فعلي) نمونه اي از اين نامهاست.
نامهاي خيابانهاي خارجي در تهران هم، نامگذاري جالب توجهي است. برخي از اين نامها، سياسي است و برخي، جنبه فرهنگي دارد كه از روزگاران قديم در پايتخت فعلي ايران، سابقه داشته، مانند نام خيابان آيزنهاور كه بعد از انقلاب به "خيابان آزادي" تغيير نام داد. در جدول زير، به گوشه اي از اين نامگذاريها و وجه تسميه آنها اشاره شده است:
جدول يك: نام خيابانهاي تهران كه اسامي خارجي است و وجه تسميه آنها
نام فعلي مكان
دليل نامگذاري
وجه تسميه
بزرگراه محمدعلي جناح
سياسي
سياستمدار و بنيانگذار كشور پاكستان
خيابان خالد اسلامبولي
سياسي
عضو گروه اخوان المسلمين مصر كه انورسادات را ترور كرد
خيابان احمد قصير
سياسي
نوجوان لبناني عضو حزب الله لبنان كه در حمله انتحاري 9 سرباز اسرائيلي را كشت
خيابان فتحي شقاقي
سياسي
از مبارزان فلسطيني و بنيان گذار جهاد اسلامي فلسطين
خيابان بابي ساندرز
سياسي
عضو شاخه نظامي ارتش آزادي بخش ايرلند (شين فين) كه به علت اعتصاب غذا در زندانهاي بريتانيا درگذشت
خيابان پاتريس لومومبا
سياسي
رهبر استقلال كنگو از استعمار بلژيك
خيابان سيمون بوليوار
تاريخي
شخصيتي تاريخي و موسس كشور بوليوي و از رهبران جنبش استقلالطلبانه كشورهاي آمريكاي جنوبي از استعمار اسپانيا
خيابان حجر بن عدي
تاريخي
از شخصيتهاي صدر اسلام و ياران حضرت علي(ع) در جنگها
بلوار آفريقا
فرهنگي
به دليل همبستگي با كشورهاي استعمار زده آفريقا
ميدان آرژانتين
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و آرژانتين
خيابان يمن
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و يمن
خيابان سئوال
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و كره جنوبي
خيابان ايتاليا
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و ايتاليا
خيابان نوفل لوشاتو
سياسي-تاريخي
به دليل اقامت امام خميني(ره) در زمان تبعيد در فرانسه در شهر كوچكي به همين نام در حومه پاريس
خيابان هانري كربن
فرهنگي
به دليل خدمات اين شرق شناس و ايران شناس به فرهنگ و تاريخ ايراني
خيابان ورشو
سياسي
پايتخت كشور لهستان، به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و لهستان
خيابان پاكستان
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و پاكستان
خيابان اقبال لاهوري
فرهنگي
از شخصيتهاي فرهنگي پاكستان
خيابان تركمنستان
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و تركمنستان پس از استقلال اين كشور
خيابان لقمان حكيم
تاريخي-فرهنگي
از شخصيتها و پيامبران تاريخي
خيابان فلسطين
سياسي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و فلسطين
ميدان اتريش
فرهنگي
به دليل ايجاد دوستي بين دو ملت ايران و اتريش
خيابان گاندي
سياسي
مبارز بزرگ ملت هندوستان بر عليه استعمار بريتانيا
جالب اينجاست كه نامگذاري روي خيابانهاي تهران، باعث نشده نويسندگان اين نامها، روي تابلوهاي خياباني، اسامي را به صورت درست و صحيح بنويسند. براي همين، خيابانهاي تهران، پر شده است از تابلوهايي كه اسامي اشتباه دارند.
به عنوان مثال، نام ميدان آرژانتين در تهران، روي تابلوهاي چهارگوشه اين ميدان به اشتباه درج شده است. املاي صحيح نام اين كشور Argentina نوشته مي شود. اما بر روي تابلوهاي اين ميدان اين نام به دو شيوه متفاوت Argentine و Aarzhaanteen درج شده است. اگر چه در زبان لاتين شيوه نوشتاري نام اين كشور Argentine است اما آنچه بر روي تابلوي ديگر نوشته شده ريشه در هيچ زباني ندارد. يا خيابان گاندي كه املاي صحيح اين نام" Gandhi" است. با اين حال در تابلوهايي كه شهرداري تهران در سرتاسر اين خيابان نصب كرده نام او را به اشتباه "Gandi" درج كرده اند.
مثال قابل ذكر ديگر، نام خيابان هانري كُربَن" فيلسوف و شرق شناس فرانسوي است. در تابلويي كه در اين خيابان نصب شده هانري كربن را كه به لاتين بايد به صورت Henry Corbin نوشت به غلط اين گونه نوشته است: HANRI KARBON
نام ايراني بر معابر خارجي
در عوض، بسياري از نامهاي ايراني نيز در معابر و مكانهاي خارج از كشور، نهاده شده است. در كشورهاي اقصي نقاط عالم، نامهاي مربوط به ايران و ايرانيان، ديده مي شود. در جدول شماره 2 به برخي از اين نامها اشاره شده است:
جدول دو: نام خيابانهاي تهران كه اسامي خارجي است و وجه تسميه آنها
نام فعلي مكان
كشور
شهر/وجه تسميه
محله تهران
الجزاير
در شهر ويلايا، محله اي به اين نام وجود دارد
خيابان اصفهان
آلمان
در شهر فرايبورگ-خواهرخواندگي با شهر اصفهان
خيابان اصفهان
مالزي
در شهر كوالالامپور- خواهرخواندگي با شهر اصفهان
محله تبريز
ايالات متحده آمريكا
شهر رالي در ايالت كاروليناي شمالي
جاده تهران
ايالات متحده آمريكا
شهرستان ساليوان- نيوهمپشاير، چارلستون ايالات متحده آمريكا
درياچه نراق
ايالات متحده آمريكا
شهر مودستو- ايالت كاليفرنيا
خيابان ايران
ايالات متحده آمريكا
شهر مينياپوليس در ايالات مينه سوتا
خيابان تهران
كره جنوبي
شهر سئول- دوستي بين شهروندان تهران و سئول
خيابان خليج فارس
الجزاير
شهر الجزيره، پايتخت اين كشور
چهارراه تهران
فرانسه
در شهر پاريس، پايتخت اين كشور
خيابان سعدي
ايالات متحده آمريكا
در يكي از محلههاي لوييزيانا كه در شهر هوآماي آمريكا قرار دارد
چهارشنبه 20 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]