واضح آرشیو وب فارسی:ايران: يادداشــــت آموزههاي ماندلا براي جامعه جهاني
حميد قاسمي فيض آباد
رسانههاي جهان هنوز خبر درگذشت يكي از چهرههاي تاريخ ساز را با شور و اشتياق دنبال ميكنند. ماندلا نماد و نماينده انسانهايي بود كه تنها به دليل قرار گرفتن در يك منطقه جغرافيايي و تفاوت نژادي، هدف بيرحمانهترين جداييها، تبعيضها و شكنجهها قرار گرفتند. ماندلاي باهوش براساس اين منطق والا كه بنيآدم اعضاي يكديگرند پرچم روشنگري را به دست گرفت اما جبهه تعصب و نژادپرستي عقب نمينشست. مخالفانش سالها به جاي گوش دادن به حرف ماندلا او را غريبه خواندند، آنها در برههاي ردايي از فريب ساختند و او را شورشي و تروريست نام نهادند و به همين جرم او را محكوم و دربند كردند و به اين صورت 27 سال در زندان را با اعمال شاقه گذراند.
جبهه متعصبان گمان كرد ماندلاي دربند چون صدايش به جايي نميرسد عاقبت تسليم خواهد شد اما غافل از اين كه انديشه نميميرد و از آن سوي بند جنبش عظيم مقاومت پا گرفت و پهنه آفريقا را درنورديد. انديشه ماندلا به واسطه پايمردي او هر روز خيل جديدي را جذب كرد و عاقبت با ياري همراهان، او يكي از سرسختترين قدرتهاي نژادپرستانه را عقب راند و نظام آپارتايد را در آفريقاي جنوبي ساقط كرد. از پس اين سقوط بود كه هيمنه تبعيض نژادي شكست، اما با وجود اين هنوز آپارتايد نمرده است و جاهليت تبعيضنژادي باز هم چشمان خود را به روي حق برابري انسانها ميبندد.
كار بزرگ ماندلا در خشكاندن ريشه تبعيض نژادي را بايد خط امتداد جنبشهاي رهايي بخش تاريخ به حساب آورد. ماندلا همان كاري را به ثمر رساند كه زماني پيشوايان ديني در تاريخ مسلمانان انجام دادند. ماندلا همچون همه رهبران مسلمان صدراسلام در اوج قدرت و پيروزي به جاي انتقام، بخشيد. فراتر از آن ماندلا به دشمنان ديروز و شكستخوردگان امروز به جاي تحقير اعتبار تازه داد و از آنها در اداره جامعه خويش كمك گرفت! اين كار ماندلا ريشه تبعيض را در زادگاه آپارتايد خشكاند و همين هوشمندي، ماندلا را در كنار مصلحان بزرگ جهان نشانده است، اما سؤال اين است كه آيا آنچه ماندلا كرد آموزه همگان شده است. آيا جهان امروزي كه دهكده كوچك ماندلا را قبله خويش كرده همچون ماندلا ميانديشد. اگر بپذيريم انديشه ماندلا جهاني شده است اما يقيناً هنوز ريشه جهالت و خودخواهي در جهان بخصوص تبعيض نژادي در ذهن و عمل بسياري نمرده است. در جهان فعلي هنوز پديده استانداردهاي دوگانه، درد جانكاهي است كه فلسطينيهاي مظلوم را از داشتن چند وجب خاكي كه بتوانند روي آن خانه بسازند را رها نكرده است، هنوز هم عدهاي خود را مدعي و مالك جهان ميدانند. هم حقوق بيشتري ميخواهند و هم اجازه دارند هر ستمي را به ديگران روادارند.
تبعيض نژادي قرن بيستم در سده جديد تبديل به تبعيضهاي ديگر شده است. هنوز تبعيض جنسيتي زنده است. هنوز ميتوان ردپاي جاهليت و نظام تبعيض و حق ويژه را در بسياري از نقاط جهان به چشم ديد.
مراسم سوگواري ماندلا شايد تا حالا تنها مراسمي باشد كه همه دولتها و نهادهاي مردمي حضور يافتند. اين در حالي است كه ماندلا از 1999 به اين سو منصب و نقش ديگري جز مردمي بودن و شهروند آفريقاي جنوبي بودن را نداشت. آيا اين موضوع يادآور اين امر نيست كه نگرش اغلب مردم جهان به عناصر و مؤلفههاي قدرت تغيير كرده است. آيا نشانگر اين نيست كه اخلاق ميتواند مؤثرتر از هر عنصر ديگر قدرت عمل كند.
چهارشنبه 20 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]