محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827608202
جهاد
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
جهاد مفهوم جهاد جهاد یعنی «كوشش كردن، كوشیدن به اندازه طاقت»[1] «كوشش توأم با رنج، تلاش در كار با آنچه در توان باشد.»[2] وقتی جهاد با كلمه «فی سبیل الله؛ در راه خدا» همراه باشد، مفهوم ویژه ای دارد و هرگونه فعالیت و مبارزه سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی، اقتصادی، با جان و مال و زبان و قلم و فكر را شامل می شود. اقسام جهاد عالمان دین جهاد را به دو نوع تقسیم كرده اند كه البته از زاویه ای دیگر می توان آن را به سه بخش تقسیم كرد: 1 . جهاد دفاعی این نوع از جهاد برای دفع تجاوز انجام می پذیرد. هنگامی كه حقوق افراد یك جامعه یا یك ملت مانند: آب و خاك،مال و ناموس، دولت و مكتب و ارزش هایی كه مورد قبول یك جامعه اسلامی است از سوی دشمنان خارجی یا مخالفان داخلی مورد هجوم وتجاوز قرار گیرد، بر مسلمانان اعم از زن و مرد و كوچك و بزرگ واجب است با تمام توان و با هر وسیله ممكن به جهاد و مبارزه با متجاوز برخیزند و از حقوق شخصی، ملّی و آیین خود و هم نوعان دفاع كنند. 2 . جهاد ابتدایی گاهی تجاوز در سرزمینی خارج از مرزهای یك كشور اسلامی واقع می شود؛ مانند تجاوز متجاوزان به مردم فلسطین، بوسنی، عراق و افغانستان. یا به قول استاد شهید مرتضی مطهری(ره): گاهی انسانیّت و ارزش های انسانی مانند آزادی، كه «اینها از حقوق یك فرد و یا از حقوق یك ملت برتر است (و) مقدس تر است و دفاع كردن از آنها پیش وجدان بشری بالاتر است»،[3] مورد هدف وتجاوز دشمن قرار می گیرد،در این صورت بر مسلمانانی كه از معركه به دور هستند و به حسب ظاهر به آنان تجاوز نشده است، واجب است به یاری هم نوعان خود بشتابند و از حقوق آنان و نیز ارزش هایی كه از سوی بدخواهان متجاوز مورد تعرض قرار گرفته است دفاع كنند. پیامبر گرامی اسلام می فرماید: «من سمَع رجلاً ینادی یا للمسلمین فلم یُجبه فلیس بمسلم؛[4] هر كس فریاد انسانی را بشنود كه از مسلمانان كمك می خواهد و ندای او را پاسخ ندهد، مسلمان نیست.» براساس این سخن پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ در هر جا تجاوز، متجاوز و ستم دیده ای هست، ساكت و بی تفاوت بودن، از انسانیت و مسلمانی به دور است. بنابراین بر مسلمانان است كه به یاری ستم دیده بشتابند و از حق مظلوم دفاع كنند، تفاوت ندارد كه مظلوم، مسلمان باشد یا غیر مسلمان. در این صورت، جهاد برای افرادی كه به یاری مظلومان می شتابند و به طور مستقیم با تجاوز متجاوز روبرو نیستند، ابتدایی است. البته برداشت دیگری از جهاد ابتدایی وجود دارد كه مبتنی بر حضور امام معصوم است كه بحث از حدود و چگونگی آن، مجال دیگری را می طلبد. 3 . جهاد با نفس امیرمؤمنان علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ لشكری را برای پیكار با دشمن فرستاد و پس از بازگشت پیروزمندانه به آنان فرمود:«خوش آمدند گروهی كه جهاد كوچك را انجام دادند، امّا جهاد بزرگ تر همچنان بر گردن آنها باقی است. پرسیدند: جهاد بزرگ تر كدام است؟ فرمود: جهاد با نفس»[5] منظور از جهاد كوچك در این روایت، جنگ با دشمن و مراد از جهاد بزرگ، مبارزه با خواسته ها و تمایلاتی است كه انسان را به سرپیچی از دستور خدا و قانون وادار می سازد كه نمونه های آن در زندگی ما فراوان است؛ از جمله ساده ترین مصادیق آن مانند: فرمان خدا به نماز صبح و خواسته دل بر ادامه دادن به خواب صبحگاهی، قانون بازدارنده عدم عبور از چراغ قرمز و فرمان هوای نفس بر عبور از آن، قانونی كه ما را به رعایت حقوق هم كلاسی ها فرا می خواند و تمایل نفس بر شلوغ كردن و حرف زدن. در این گونه موارد، انسان با دو دستور روبروست: یكی، فرمان خدا و قانونی كه بر اساس مصلحت افراد و عموم مردم وضع شده است و دیگری، فرمان نفس كه انسان را به سركشی و بی توجهی به قانون فرا می خواند، و در این صورت برای رسیدن به سعادت و خوش بختی باید با در اختیار گرفتن نفس و پافشاری در برابر خواسته های او، آن را در مدار حق قرار داد؛ این مبارزه و تلاش را جهاد با نفس می گویند. حقیقت جهاد اسلامی اسلام دینی است فطری كه از راه دلیل و برهان و بهره گیری از صفای باطن و فطرت پاك انسان ها، راه توسعه و نفوذ در دل انسان ها و ایجاد فضایی مناسب برای زندگی شرافت مندانه براساس ارزش های انسانی را برای همگان فراهم می سازد. این دین با خون ریزی، ویرانی، نابسامانی و با هدف كشورگشایی و تجاوز به حقوق دیگران سر سازش ندارد و به قول استاد مطهری: «هر نوع قتالی و جنگی به عنوان تجاوز، یعنی (برای دست اندازی بر مال و ثروت و نیروهای دیگران) و به عبارت دیگر جنگ برای استخدام نیروهای اقتصادی یا انسانی یك قومی به هیچ وجه از نظر اسلام روا نیست. از نظر اسلام این گونه جنگ ها نوعی ظلم است. جهاد فقط به عنوان دفاع و در واقع مبارزه با یك نوع تجاوز است كه می تواند مشروع باشد.»[6] توضیح اینكه حیات و زندگی در جهان طبیعت به تلاش و مبارزه دائمی با آفت ها و خطرها بستگی دارد، از این رو هر یك از موجودات به فراخور حال خود از ابزار مناسب برای دفاع برخوردارند. شاخ های پیچ در پیچ گوزن، ساق های نازك و باریك آهو برای فرار، دندان های تیز و پنجه های قوی شیر و ببر و پلنگ و نیز ریشه های قوی گیاهان، همه ابزارهای دفاعی این موجودات هستند. انسان نیز همانند سایر موجودات دارای ابزارهای دفاعی است. همان طور كه نظام خلقت گلبول های سفید را به طور طبیعی در بدن او قرار داده است تا از ورود آفت ها و هجوم میكروب ها جلوگیری كنند، شارع مقدس نیز به وی اجازه داده است تا با بهره گیری از فكر و استعداد و ابزارهای مناسب از حقوق خود و هم نوعان و ارزش های جامعه دفاع كند و حتی به جنگ و جهاد بپردازد. هر چند جنگ در اسلام هیچ گاه به عنوان یك ارزش تلقی نمی شود و كار ناشایستی است، اما همان طور كه شهید مطهری می فرماید: «هر جنگی از طرف هر كسی تجاوز نیست؛ ممكن است تجاوز باشد و ممكن است جواب گویی به تجاوز باشد، چون گاهی جواب تجاوز را باید با زور داد؛ یعنی راهی غیر از زور برای جواب دادن به تجاوز نیست. یك دین اگر دین جامعی باشد، باید فكر آن روز را كرده باشد كه اگر (پیروانش) مورد تجاوز قرار گرفتند و یا اگر فرضاً خودشان مورد تجاوز قرار نگرفتند و مردم دیگری مورد تجاوز قرار گرفتند، چه كنند. برای این جا باید قانون جنگ و جهاد مقرر كند كه اسلام بدین منظور آن را تنظیم كرده و به آن ارزش داده است. اسلام می گوید: «كسی كه در راه دفاع از مالش كشته شود[7] و نیز كسی كه در راه دفاع از ناموسش كشته شود، او شهید است؛[8] پس دفاع از ناموس هم مانند دفاع از جان و مال است، بلكه بالاتر است؛ دفاع از شرافت است. دفاع از استقلال برای یك ملت قطعاً امری مشروع است. پس در صورتی كه یك قوم بخواهند استقلال قوم دیگر را بگیرند و آنها را تحت قیومت خودشان قرار دهند و این ملت بخواهد از استقلال خودش دفاع كند و دست به اسلحه ببرد، كاری مشروع و بلكه ممدوح و قابل تحسین انجام داده است. پس دفاع از حیات،دفاع از مال و ثروت و سرزمین، دفاع از سرزمین، دفاع از ناموس؛ همه اینها دفاع هایی است مشروع»[9] و این است چهره جهاد در اسلام. قرآن كریم در آیات فراوانی به جهاد و حدود آن پرداخته است كه ما به سه نمونه اشاره می كنیم: ـ «با كسانی كه با شما جنگ می كنند، در راه خدا بجنگید و تجاوز نكنید، زیرا خدا تعدی كنندگان را دوست ندارد.»[10] ـ «چرا در راه خدا و برای مردان و زنان و كودكان ناتوانی كه می گویند: ای پروردگار ما! ما را از این قریه ستم كاران بیرون آر و از جانب خود یار و مددكاری قرار داده، نمی جنگید؟!»[11] ـ «و اگر خدا بعضی را به وسیله بعضی دیگر دفع نكرده بود،دیرها و كلیساها و آتشكده ها و مسجدهایی كه نام خداوند به فراوانی در آن برده می شود، ویران می گردید.»[12] ارزش جهاد و فضیلت جهادگران جهاد در راه خدا كه بر پایه حق و جلوگیری از تجاوز به حقوق فردی و اجتماعی و ارزش های انسانی استوار است، پشتوانه ای قوی برای عزت و سربلندی و نیل به امنیّت و آرامش و استقلال یك كشور به شمار می رود. پیامبر گرامی اسلام می فرماید: «جهاد كنید تا مجد و عظمت را برای فرزندانتان بر جای گذارید.»[13] امیرمؤمنان علی ـ علیه السلام ـ با تشبیه جهاد به زره و سپر، بر نقش حفاظتی آن تأكید كرده و می فرماید: «جهاد، دری از درهای بهشت است كه خداوند آن را بر افراد خاصی از بندگانش گشوده است، و جامه تقوا و پاكی هاست كه بر تن آنان پوشانده، و زره استوار الهی است كه آسیب نبینند، و سپر محكم اوست (كه تیر بلا در آن ننشیند). هر كه جهاد را رها كند و ناخوشایند داند، خدا جامه خواری بر تن او پوشاند و فوج بلا بر سرش كشاند و در زبونی و فرومایگی بماند... .»[14] استاد مطهری(ره) با اشاره به این سخن حضرت ـ علیه السلام ـ می فرماید: «اگر ملتی مسلمان، روحش روح جهاد باشد... و اگر این سپر الهی را همواره در دست داشته باشند، دیگر ضربتی بر آنها كارگر نخواهد افتاد، زره، آن جامه حلقه حلقه آهنین است كه سربازان هنگام جنگ مانند یك پیراهن بر تن می كردند و اما سپر، ابزاری است كه به دست می گرفته و مانع ورود ضربت می شده اند. كار سپر، جلوگیری از ورود ضربت بوده و كار زره، خنثی كردن اثر ضربت وارده. ظاهراً علی ـ علیه السلام ـ از آن جهت جهاد را هم به سپر تشبیه كرده و هم به زره كه برخی جهادها نوعی پیش گیری است و مانع ورود ضربت می شود و بعضی دیگر شكل مقاومت و بی اثر كردن حملات را دارد.»[15] رسول گرامی اسلام نیز در بیان اهمیت جهاد می فرماید: «آن كس كه جهاد را ترك گوید، خداوند بر اندام او لباس ذلت می پوشاند و فقر و احتیاج بر زندگی و تاریكی بر دین او سایه خواهد انداخت.»[16] جهاد در راه خدا علاوه بر آثار دنیوی، نوعی معامله با خداست كه بهشت برین را به دنبال خواهد داشت. در قرآن آمده است: «خدا از مؤمنان جان ها و مال هایشان را خرید تا بهشت برای آنان باشد. در راه خدا جنگ می كنند، چه بكشند یا كشته شوند. و عده ای كه خدا در تورات و انجیل و قرآن داده است، به حق بر عهده اوست و چه كسی بهتر از خدا به عهد خود وفا خواهد كرد؟ پس به این معامله ای كه با او كرده اید، شاد باشید كه كام یابی بزرگی است.»[17] فداكاری و جانبازی در این جهاد در واقع جاودانگی و به حق پیوستگی است، چرا كه قرآن می فرماید: «كسانی را كه در راه خدا كشته شده اند، مرده مپندارید؛ بلكه زنده اند و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند.»[18] تاریخ پرفراز و نشیب اسلام صحنه های باشكوهی از دفاع جانانه و ایثار و فداكاری مسلمانان را درون خود جای داده است. حماسه هشت سال دفاع مقدس ملت ایران نمونه بارزی از این جهاد خدایی است كه مردم با نثار جان و مال خود در جنگی نابرابر، شجاعانه به میدان آمدند و انقلاب و كشور خود را از تجاوز متجاوزان رها ساخته و عزت و افتخار و سربلندی و استقلال را نصیب خود كردند. مطالعه این فرازهای تاریخی می تواند ما را در شناخت هر چه بیشتر چهره واقعی جهاد اسلامی و پیامدهای مثبت آن یاری رساند. پی نوشت:[1] . فرهنگ فارسی عمید، واژه جهاد. [2] . فرهنگ معارف و معاریف، واژه جهاد. [3] . جهاد، ص 42. [4] . الكافی، ج 2، ص 164. [5] . وسائل الشیعه، ج 11، ابواب جهادالنفس، باب 1، حدیث 1. [6] . جهاد، ص 39. [7] . وسائل الشیعه، ج 15، ص 49. [8] . همان، ص 120. [9] . جهاد، ص 40 ـ 41. [10] . بقره (2)، آیه 190. [11] . نساء (4)، آیه 75. [12] . حج (22)، آیه 40. [13] . وسائل الشیعه، كتاب الجهاد، باب 1 از ابواب جهاد، حدیث 16. [14] . نهج‌البلاغه شهیدی، خطبه 27. [15] . قیام و انقلاب مهدی به ضمیمه شهید، ص 91. [16] . وسائل الشیعه، همان، ابواب جهاد العدو، باب 1، حدیث 2. [17] . توبه (9)، آیه 111. [18] . آل عمران (3)، آیه 169. منبع:معارف اسلامي آشنا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 343]
-
گوناگون
پربازدیدترینها