واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در تاريخ 21 مرداد ماه سال 1385 کنوانسيون حفاظت از محيط زيست درياي خزر براي پنج کشور ساحلي لازم الاجرا شد؛ از اين رو برنامه محيط زيست سازمان ملل اين روز را به عنوان روز درياي خزر نامگذاري کرد. اين درياچه عظيم با حدود 400 هزار کيلومتر مربع وسعت ميراث مشترک پنج کشور حاشيه آن يعني ايران ، آذربايجان ، ترکمنستان ، روسيه و قزاقستان است. ميراثي که از جنبه هاي گوناگون طبيعي و اقتصادي حائز اهميت فراوان است؛ با اين وجود ميراث داران اين گوهر نيلي آنگونه که بايسته است آن را پاس نداشته ، به حفاظت از آن نپرداخته و به درستي از مواهب و مزاياي آن بهره نبرده اند. به مناسبت روز درياي خزر نگاهي بياندازيم به فرصتهاي موجود در اين درياچه بي نظير و همچنين تهديدهاي متوجه آن. * فرصتها درياي خزر به عنوان بزرگترين درياچه جهان و بخشي از پهنه عظيم آبي کره زمين، با ويژگيهاي زيستبومي و ژئوپولتيکي بينظير خود در حد فاصل آسيا و اروپا از مهمترين مناطق استراتژيک جهان است که به تنهايي 40 درصد مجموع مساحت درياچههاي کره زمين را به خود اختصاص داده و از مجموع مساحت خليج فارس و عمان وسعت بيشتري دارد. به اعتقاد کارشناسان مهمترين ويژگي اين دريا را مي توان تنوع گسترده زيستي و منابع غذايي موجود در آن دانست. حسين سيدي اظهار داشت: درياي خزر از نظر تنوعزيستي بسيار غني است و حدود 400 گونه آبزي بومي در اين دريا زندگي ميکنند و بالغ بر 70 درصد صيد جهاني خاويار «سياه» از اين درياچه به دست ميآيد. همچنين ميتوان به جلگهها و تالابهاي ساحلي اين دريا که زيستگاه مناسبي براي ميليونها پرنده بومي و مهاجر، کوچک و بزرگ از انواع مختلف هستند، به عنوان زمينه مناسبي براي توسعه اکوتوريسم در اين منطقه اشاره کرد که ميتواند فرصتهاي شغلي فراواني براي ساکنين آن فراهم آورد. خزر هم اکنون براي حدود 11 ميليون سکنه حاشيه خود هزاران فرصت شغلي ايجاد کرده و منبع اصلي درآمد محسوب ميشود. خزر يک مسير ارتباطي و شبکه حمل و نقلي است که مناطق مختلف را به هم متصل کرده و مسيري مناسب براي تماس و مراوده ميان جوامع گوناگون فراهم آورده است. از سوي ديگر وجود ذخاير متعدد نفت و گاز طبيعي درياي خزر، اهميت آن را چند برابر کرده است و با توجه به گزارشهاي موجود، 6/15 ميليارد بشکه ذخاير قابل وصول نفت که تاکنون به اثبات رسيدهاند، در درياي خزر و اطراف آن وجود دارد و ذخاير احتمالي شايد بالغ بر 163 ميليارد بشکه شود. نادر بحري کارشناس ارشد مسائل اقتصادي نيز خزر را دروازه اي به روي کشورهاي cis (مشترک المنافع) به ويژه روسيه به عنوان يکي از قدرتهاي اقتصادي مهم جهان مي داند. وي با اشاره به اهميت خزر در دالان اقتصادي شمال جنوب بر لزوم بهره مندي درست از فرصتهاي موجود در خزر تاکيد کرد. اين کارشناس خاطرنشان کرد: امروز امنيت ملي يعني منافع اقتصادي و منافع اقتصادي يعني امنيت ملي بنابر اين هر قدر منافع اقتصادي بيشتري در خزر داشته باشيم اين موضوع منجر به تقويت امنيت ملي ما در خزر خواهد شد. مديرکل بنادر و دريانوردي گيلان نيز درباره اهميت اقتصادي خزر گفت: امروزه 90 درصد کالاهاي جهان و 80 درصد کالاهاي ايران از طريق دريا جابه جا مي شود و کشورهاي داراي دريا و بنادر از جايگاه مهمي در دنياي اقتصاد و تجارت برخوردارند. فرهاد کوهساري با اشاره به ارزان بودن حمل و نقل از طريق دريا و همچنين اهميت کريدور شمال – جنوب در کاهش قيمت تمام شده کالاها و مقرون به صرفه بودن توليد در کرانه دريا خواستار توجه ويژه کشورهاي عضو اکو به فعاليتهاي با محوريت دريا شد. وي بر لزوم توسعه و تجهيز بنادر و پس کرانه ها، ساخت کارخانجات در نزديکي بنادر و توسعه کشتيراني براي بهره مندي مناسب از منافع اقتصادي خزر و همچنين اقتدار بيشتر کشور در اين عرصه آبي تاکيد کرد. * تهديدها مديرکل حفاظت محيط زيست گيلان در خصوص تهديدهاي متوجه محيط زيست خزر گفت : خزر يک اکوسيستم بسته است و ارتباطي با آبهاي آزاد ندارد بنابر اين قدرت جذب و خود پالايي آلاينده ها در آن به نسبت ساير اکوسيستمهاي ابي مانند درياها و اقيانوس ها پايين تر است. کامران زلفي نژاد، سراسيمگي فرايند توسعه در کشورهاي همسايه و رقابت بر سر برداشت از منابع موجود در اين دريا، عدم وجود مديريت يکپارچه در سواحل دريا و مديريت هاي گاه ناهمخوان در اين بخش، ورود انواع مواد از حوزه آبخيز به اين درياچه مانند فسفر و ازت و بالا رفتن استعداد شکوفايي در برخي گونه هاي پلانگتوني مانند سيانوفيتها ، ورود گونه هاي مهاجم ، بالا بودن تراکم جمعيت در حاشيه درياي خزر و استخراج نفت در سواحل شمالي درياي خزر را از جمله تهديدهاي محيط زيست خزر عنوان کرد. معاون محيط زيست دريايي سازمان حفاظت محيط زيست کشور نيز در همايش هم انديشي مسائل درياي خزر، کاهش ذخاير آبزيان و از بين رفتن برخي گونه هاي جانوري در درياي خزر را زنگ خطري براي کل ذخاير در اين حوزه بويژه در بخش ساحلي آن خواند. محمدباقر نبوي افزود: ورود آلاينده هاي زيست محيطي به آبهاي ساحلي و رودخانه ها سبب شده است تا محل تخم ريزي و پرورش ماهيان و محل زيست بسياري از گونه هاي جانوري از بين رفته و ذخاير آنها به شدت کاهش يابد. وي، کنترل آلودگي موجود در خزر با توجه به نوسانات آب سطح درياي خزر را حايز اهميت شمرد. نبوي تصريح کرد: بحث توسعه پايدار در بهره برداري معقول از ذخاير خزر و حفظ اين ذخاير براي نسلهاي آينده در کنوانسيون تهران مورد تاکيد قرار گرفته است. گرچه نامگذاري اين روز به تنهايي براي حفاظت از اين ميراث گرانبها کافي نيست ولي شايد ياداوري و تاکيدي باشد به اين که خزر زنده است و بايد آن را زنده نگه داشت. به ياد داشته باشيم بهره مندي از منافع سرشار زيستي ، اقتصادي و گردشگري خزر به حفظ حيات اين دريا بستگي کامل دارد. ک/4 620/604/508
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 432]