واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: سیاست > دیپلماسی - اجلاس سه جانبه ایران، پاکستان و افغانستان اکنون بیش از هر زمان دیگری یادآور می شود که دو کشور همسایه افغانستان چقدر در حل مسائل این کشور تاثیر گذار بودند ؟ اعظم محبی: منوچهر متکی، وزیر امور خارجه در پایان اجلاس سه جانبه ای که با هدف بررسی مسائل افغانستان در اسلام آباد برگزار شد گفت: ایران حاضر است در مورد افغانستان بطور مشروط با آمریکا همکاری کند و این در حالی است که وی هنوز پاسخ مشخصی به دعوت کنفرانس لندن که در همین خصوص برگزار خواهد شد نداده است و پیش از این نیز در اجلاس بازسازی افغانستان در پاریس شرکت نکرد. سخنگوی وزارت خارجه در کنفرانس خبری هفته گذشته در مورد حضور ایران در کنفرانس لندن گفت: معتقد نیستیم که این کنفرانس بتواند به افغانستان کمک کند. آنچه که از واکنش دستگاه دیپلماسی نسبت به حل مسائل افغانستان استنباط می شود این است که اکنون ایران نیز به مسئله افغانستان را جهانی می داند تا منطقه ایی اما ترجیح می دهد با احتیاط با قدرتهای جهانی در این خصوص مذاکره کند. البته بسیاری از کارشناسان از جمله نوذر شفعیی در حالیکه تاکید می کنند، حل مسئله افغانستان بدون همراهی با جامعه جهانی امکان پذیر نیست و انتقاداتی به عدم شرکت ایران در کنفرانس پاریس دارند اما در عین حال معتقدند که هنوز هم نمی شود نتیجه گرفت که ایران بدون همراهی و مذاکره با جامعه جهانی می خواهد در مسائل افغانستان نقش داشته باشد. محمد ابراهیم طاهریان، سفیر سابق ایران در پاکستان نیز تاکید می کند، ایران باید در نشست های بین المللی در مورد افغانستان شرکت کند تا بتواند حضور موثری در حل بحران های این کشور داشته باشد. وی با بیان اینکه اجلاس سه جانبه اخیر را فرصت خوبی بود که سه کشور همسایه در مورد ایجاد امنیت بیشتر در منطقه همکاری هایی داشته باشند، یادآور شد که این اجلاس در راستای توافقات سال گذشته سه کشور بود که قرار شد اجلاسی در خصوص مسائل امنیتی در سطح وزا با حضور وزرای کشور هر سه کشور برگزار شود که این اجلاس برگزار نشد و اکنون وزرای وزارت خارجه سه کشور اجلاس سه جانبه برگزار کردند. اما آنچه که اجلاس وزرای خارجه سه کشور مد نظر قرار می دهد این است که ایران و پاکستان چقدر در سالهای گذشته در افغانستان تاثیر گذار بوده اند؟ نوذر شفیعی معتقد است که نباید تصور کرد موضوع افغانستان برای ایران و پاکستان به یک اندازه اهمیت دارد . بنا به نظر این کارشناس ثبات و امنیت افغانستان در ایجاد امنیت در منطقه و البته فرامنطقه اهمیت بسیاری دارد و از این جهت نقطه مشترکی میان مواضع ایران و پاکستان در مورد افغانستان وجود دارد اما باید در نظر داشت که مسئله افغانستان از جهات دیگری هم برای پاکستان اهمیت دارد؛ چراکه افراط گری ها در این کشور بیشتر در پاکستان نفوذ کرده و به این کشور ضربه می زند . این کارشناس افزود: از سویی دیگر افغانستان موقعیت استراتژیک خاصی برای پاکستان دارد که در اختلافی که با هند دارد تاثیر گذار است، بنابراین باید گفت منابع حیاتی پاکستان در گرو مسائل افغانستان است درحالیکه در مورد ایران این چنین نیست. وی همچنین معتقد است ، اکنون وضعیت موجود در افغانستان نسبت به دوران حاکمیت طالبان بیشتر مورد رضایت ایران است و همسایه غربی افغانستان تنها بدنبال ثبات و امنیت بیشتر در این کشور است. ایران و پاکستان چقدر در افغانستان تاثیر دارندآنچه که از اخبار مربوط به افغانستان استنباط می شود این است که کشورهای فرا منطقه ایی و ناتو نسبت به کشورهای منطقه تاثیر بیشتری در افغانستان داشتند. کنفرانس هایی که در کشورهای اروپایی در مورد افغانستان برگزار می شود و تلاشی که آمریکا و ناتو در انتخابات اخیر ریاست جمهوری افغانستان داشتند، این نکته را تاکید می کند که مسئله افغانستان برای قدرتهای جهانی مهم است. شفیعی با رد این نظر که ایران حضور کمتری در افغانستان دارد گفت: ایران به افغانستان به عنوان حوزه تحت نفوذ خود نگاه نمی کند و به دنبال تاثیر گذری و نفوذ در این کشور نیست اما نباید اینگونه استنباط شود که ایران نسبت به تحولات افغانستان بی تفاوت است. وی با تاکید بر اینکه عدم نفوذ را نباید عدم حضور قلمداد کرد افزود: اتفاقا ایران در ایجاد ارتباطی مناسب با این کشور بخصوص میان فارسی زبانها و پشتون ها موفق بوده است. اما در مورد پاکستان مسئله به گونه دیگری است؛ افغانستان حوزه تحت نفوذ و حتی حضور آرام و بی جنجال پاکستان هم نیست و بسیاری از کارشناسان علت این مسئله را مشکلات داخلی خود پاکستان می دانند. شفیعی معتقد است در حالیکه افغانستان برای همسایه جنوبی خود اهمیت استراتژیک فوق العاده دارد اما این کشور در حال گذراندن بحران های سیاسی داخلی است و توان رسیدگی به منافع خود در افغانستان را هم ندارد. این در حالی است که طاهریان سفیر سابق ایران در پاکستان نکته دیگری را هم در عدم توفق پاکستان برای دنبال کردن منافع خود در افغانستان موثر می داند و آن سیاست یک جانبه گرایانه پاکستان است. وی معتقد است، تا زمانی که پاکستان یک جانبه گرایانه به مسئله افغانستان نگاه می کند نمی تواند منافع خود در این کشور را دنبال کند. طالبان، همچنان مسئله مورد اختلافطالبان همچنان یکی از مسائل مهم افغانستان شمرده می شود و هنوز هم کشورهای منطقه و قدرتهای جهانی برای حل مسئله افغانستان با مشکل رویارویی با این گروه افراط گر مواجهند. راه حلی که اکنون غربی ها در مورد طالبان مد نظر دارند تفکیک این گروه به دو دسته با عنوان طالبان خوب و طالبان بد. در این تئوری آن دسته از اعضای طالبان که با القاعده همکاری ندارند، طالبان خوب شمرده می شوند و به پذیرفتن شروطی از جمله زمین گذاشتن سلاح های می توانند در قدرت سیاسی افغانستان سهمی داشته باشند. این تئوری که مورد حمایت کشورهای اروپایی و آمریکا قرار گرفته است چندان مورد موافقت کشورهای همسایه افغانستان نیست. رامین مهمانپرست، در مورد موضع ایران در این خصوص گفت: همانطور بکه وجود آمدن طالبان بدست غربی ها بود اکنون بوجود آمدن تئوری طالبان خوب هم از جمله تصمیمات نادرست غربی ها است. وی تاکید کرد، که ایران از گروههای افراطی و تروریست حمایت نخواهد کرد. اما نوذر شفیعی معتقد است، باید این نکته را در مورد طالبان ها در نظر گرفت که بسیاری از این افراد صرفا بخاطر مخالفت با سیاست حاکم در افغانستان به عضویت این گروه درآمده و امکان دارد در صورت سهیم شدن در قدرت این کشور اقدامی بر علیه کشور خود نکنند. اما طاهریان معتقد است گروهی که تحت نام طالبان فعالیت می کنند را باید با اپوزوسیون افغانستان متفاوت دانست. وی افزود: نمی توان خوش بین بود که افرادی از درون این گروه افراطی به قدرت راه یابند و تمام عقاید و افکار خود را دور ریخته باشند و دست به بحران های تازه نزنند. شرایط موفقیت ایران و پاکستان در مسئله افغانستانشفیعی معتقد است، همگرایی و همراهی با جامعه جهانی یک ضرورت برای همسایگان افغانستان است و اکنون نمی توان مسئله افغانستان را بدون کشورهای فرا منطقه ای حل کرد و سطوح مختلف منطقه ای و فرامنطقه ای باید در گیر مسئله افغانستان شوند. سفیر سابق ایران در پاکستان نیز در عین حال که معتقد است کشورهای فرا منطقه ای از جمله غربی ها تاکنون اقدام چندان مفید و موثری در مسئله افغانستان نداشتند به همگرایی و همراهی همه کشورهای درگیر در مسئله افغانستان تاکید دارد. وی با بیان اینکه تاکنون حتی بازسازی افغانستان پیشرفت قابل قبولی نداشته است، توافق انگلیس با طالبان در قلعه موسی را از اقدامات غلط غربی ها در مورد افغانستان می داند. اما این دیپلمات معتقد است کنفرانس ها و اجلاس های جهانی در مورد افغانستان فرصتی هستند تا ایران بتواند نظرات و دیدگاههای خودش در مورد این کشور را بیان کرده و نقش موثری در تحولات این همسایه شرقی داشته باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 327]