تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 10 آبان 1403    احادیث و روایات:  امام حسن عسکری (ع):نشانه هاى مؤمن پنج چيز است: ... و بلند گفتن بسم اللّه  الرحمن الرحيم.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1825014293




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

بررسی نقاط عطف روابط ایران و امریکا در دوران شش رئیس جمهور


واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: سیاست  - امروز ایران و پاکستان و افغانستان در کابل گردهم می آیند تا ادامه بحث های اجلاس های بین المللی گذشته پیرامون افغانستان را دنبال کنند.در این اجلاس قرار است وزرای خارجه هر سه کشور در کنار وزیر خارجه امریکا حضور داشته باشند. رویارویی که به اعتقاد برخی صاحب نظران می تواند برهه دیگری را برای گمانه زنی ها پیرامون مذاکرات مستقیم دو کشور ایجاد کند. در همین راستا یادآوری نقاط عطف روابط ایران و امریکا و زمینه های گفت و گوی مستقیم و غیر مستقیم دو کشور خالی از لطف نیست. این در حالی است که به تازگی بیل کلینتون رییس‌جمهور پیشین امریکا آخرین فرد در سطح روسای جمهور این کشور بود که به اظهار نظر جدید در مورد ایران پرداخت و گفت که معتقد است اقدام نظامی علیه برنامه‌ هسته‌ای ایران، اقدام درستی نیست و بر این باور است که  در صورت اقدام نظامی علیه ایران همه ایرانیان به مخالفت با غرب برانگیخته خواهند شد. همچنین علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران نیز به تازگی خبر داده که کنگره آمریکا از طریق سفیر سوئیس تقاضای مذاکره با ایران را دارد. در این نوشتار به بررسی نقاط عطف و فراز و فرودروابط ایران و امریکا در دوران شش رئیس جمهور ایالات متحده امریکا همزمان با سال های پس از انقلاب می پردازیم. دورانی که با دو سال پایانی ریاست جمهوری جیمی کارتر آغاز شد و با دوران رونالد ریگان، دوران جرج بوش پدر، دوران هشت ساله بیل کلینتون، دوران هشت ساله بوش پسر ادامه داشت و اکنون دولت باراک اوباماست. *جیمی کارتر - اصل کارتر زمان ریاست جمهوری او همزمان با وقوع انقلاب اسلامی در ایران شد و این به طور کامل سیاست های امریکا در منطقه و به طور خاص در برابر ایران را تحت تاثیر قرار داد. در پی وقوع انقلاب اسلامی ایران اصل کارتر شیوه های اعمال سیاست امریکا را بر سه پایه اعلام کرد:اول افزایش پایگاه های نظامی و امکانات تسلیحاتی امریکا در مناطق حساس جهان، دوم ایجاد نیروهای نظامی موسوم به واکنش سریع در منطقه و سوم آمادگی امریکا برای مداخله گسترده نظامی در مناطقی که مورد تهدید قرار می گیرد. -  بحران گروگانگیری (1980-1979) اولین واقعه تاثیرگذار بر این روابط پس از انقلاب مساله گروگانگیری دیپلمات های امریکایی در تهران بود. پس از به گروگان گرفته شدن 52 تن از دیپلمات‌های امریکایی در مرکز سفارت این کشور در تهران، مذاکراتی میان دولت کارتر و ایران صورت گرفت. در این زمان امریکا برای افزایش فشار، واردات نفت از ایران را متوقف و میلیاردها دلار از دارایی‌های ایران را مسدود کرد. نتایج این مذاکرات قرارداد الجزیره در سال 1981 بود که براساس آن ایران گروگان‌ها را آزاد می‌کرد و امریکا نیز متعهد می‌شود در سیاست‌های ایران دخالت نکند.  * دونالد ریگان حمایت از رژیم صدام در جنگ تحمیلی علیه ایران و ارسال اسلحه و مواد شیمیایی به بغداد، سکوت درباره استفاده عراق از تسلیحات شیمیایی علیه ایران و کردها در حلبچه و سایر نقاط تنها سیاستگذاری‌های دوران ریگان است. ریگان اسرائیل را تنها هم‌پیمان منطقه‌ای متحد امریکا می‌دانست. - ایران ـ کنترا (1986-1985) در جریان کمک به آزاد شدن گروگان‌های امریکایی از سوی حزب‌الله لبنان بود. برخی رسانه ها ی غربی  مدعی شدندمعاملات تسلیحاتی میان ایران و امریکا صورت گرفته است. از جمله این تسلیحات موشک‌های ضد تانک امریکایی و بخش‌هایی از هواپیمای جنگی F-14 بود. در مقابل ایران از نفوذ خود در لبنان(برای آزادی گروگان های آمریکایی) استفاده  می کرد. - تنش میان دو کشور در خلیج‌فارس(1988 ) کشتی‌های جنگی امریکایی یک قایق ایرانی را غرق و دو سکوی نفتی در نزدیکی تنگه هرمز را نابود کردند. چند ماه بعد ناو امریکایی یک هواپیمای مسافربری ایران را مورد هدف قرار داد. دولت امریکا اعلام کرد این هواپیما را به جای یک هواپیمای جنگی مورد حمله قرار داده اما از عذرخواهی یا پذیرش اشتباه خود خودداری کرد. * جرج بوش پدر: جورج هربرت واکر بوش (1924)‌ چهل و یکمین رئیس‌جمهور آمریکا از حزب جمهوریخواه بود. دوران او نقطه عطف مهمی در تاریخ امریکا بود. بوش پدر در پی حمله عراق به کویت، عملیات طوفان صحرا را به راه انداخت. القای مرجعیت انحصاری ایالات متحده در حل و فصل بحران‌های بین‌المللی و اخذ و اجرای تصمیم‌های جهانی از سوی آمریکا، بین‌المللی‌کردن اهداف و منویات ایالات متحده و تامین سلطه طولانی‌مدت و بلامنازع ایالات متحده بر خلیج‌فارس را می‌توان از سیاست‌های بوش پدر خواند. در دوران او جنگ اول خلیج فارس یعنی حمله عراق به کویت رخ داد. در این حمله امریکا از فضای هوایی ایران برای کمک رسانی به کویت استفاده کرد. در عین حال بی طرفی ایران در جنگ اول خلیج فارس به نوعی همکاری با امریکا تلقی شده بود. برخی صاحب نظران و کارشناسان مسائل امریکا دوران جرج بوش پدر را بهترین دوران در فرایند بسترسازی برای بهبود روابط میان دو کشور توصیف می کنند. از دید این صاحب نظران در دوران بوش پدر علی رغم عدم تغییر ماهیت خصومیت دو کشور نسبت به یکدیگر، او و مشاورانش مشخصا در مورد بهبود روابط با ایران گزینه هایی را مطرح کردند و این باور وجود داشت که در صورت پرورش این گزینه ها بی تردید زمینه های بهبود روابط میان دو کشور فراهم می شد و در صورت انتخاب مجدد جرج بوش پدر حتی احتمال برقراری رابطه را نیز تقویت می کرد. او نظم نوین جهانی را برای اولین بار در شرایط پس از جنگ سرد و پایان جنگ عراق مطرح ساخت. نظمی نوینی که با مولفه هایی چون مبارزه با تروریسم، تقویت ساختار سازان ملل متحد، تجدید نظر در ساختار نظام اقتصاد بین المللی،جلوگیری از گسترش سلاح های کشتار جمعی و نهایتا حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی شناخته می شد.  *بیل کلینتون: در این دوره سیاست خارجی کلینتون در راستای مهار و نفوذ ایران و منزوی کردن تهران در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای تدوین شد. مهم‌ترین این سیاست‌ها، جلوگیری از شرکت ایران در ترتیبات امنیت منطقه‌ای (پیمان 2+6)‌ تقویت دوستان منطقه‌ای و در نهایت مهار دوگانه ایران و عراق است که هدف از آن حمایت و تقویت اسرائیل و کشورهای محافظه‌کار عرب بود. همزمان با قانون مهار دوگانه، قانون داماتو یا تحریم ایران و لیبی نیز به تصویب مقامات امریکا رسید. علاوه براین دو قانون امریکا در دوران کلینتون اقداماتی را برای منزوی کردن و مهار انقلاب اسلامی ایران انجام داده است. از جمله می‌توان به مخالفت با احداث خط لوله انتقال نفت آسیای مرکزی از ایران، مخالفت با مشارکت ایران در کنسرسیوم بین‌المللی استخراج نفت جمهوری آذربایجان و واگذاری سهم ایران به ترکیه، محدود کردن اعطای وام موسسات بین‌المللی از جمله بانک جهانی به ایران، فشار به کشورهای اروپایی برای ممانعت از سرمایه‌گذاری در ایران، اختصاص مبلغ 20 میلیون دلار برای براندازی جمهوری اسلامی ایران در دسامبر 1995 و... اشاره کرد. - تحریم‌های مالی( 1995 ) دولت کلینتون با تدوین تحریم‌هایی عملا مانع از تجارت شرکت های امریکایی و شعبات خارجی آنها با ایران شد، این امر همچنین مانع از مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های مالی یا توسعه بخش‌های نفتی ایران شد. در سال‌های بعد تحریم‌های ایران ـ لیبی تحریم‌های مشابهی در مورد شرکت‌های که معاملات تجاری‌شان با ایران بیشتر از بیست میلیون دلار در سال بود اعمال شد.  - ایجاد امیدهایی برای سرگیری روابط( 1998 ) مدت کوتاهی پس از انتخاب محمد خاتمی رئیس جمهور اصلاح‌طلب ایران وی در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان خواستار گفت‌وگوی تمدن‌ها شد. این امر امیدها برای از سرگیری روابط میان واشنگتن و تهران را افزایش داد. -عذرخواهی امریکا( 2000) مادلین آلبرایت وزیر خارجه وقت امریکا در جریان سخنرانی خود در 17 مارس (2000) به خاطر دخالت‌های امریکا در براندازی دولت محمد مصدق در سال 1953 از مردم ایران عذرخواهی کرد. به دنبال آن دولت کلینتون تحریم‌های ایران در بخش فرش، پسته و خاویر را لغو (اما تحریم‌های بخش نفت و گاز را تغییر نداد) در مقابل ایران نیز علامت‌هایی مبنی بر حسن نیت خود را نشان داد. پس از آن در ماه سپتامبر، آلبرایت و کلینتون همزمان با حضور خاتمی در نشست سالانه سازمان ملل در این نشست شرکت کردند. آلبرایت پس از آن با کمال خرازی وزیر خارجه ایران در جریان نشست شش جانبه افغانستان دیدار کرد. این دیدار بالاترین دیدار در سطح دیپلماتیک بین دو کشور پس از  تسخیر لانه جاسیو امریکا در 1980 بود. *جرج بوش: بوش، ایران را به همراه عراق و کره ‌شمالی در فهرست محور شرارت قرار داد؛ نومحافظه‌کاران دستگاه دیپلماسی بوش در پی تغییر حکومت در ایران، حمایت از عناصر و نیروهای سلطنت‌طلب خارج از کشور و مخالفان داخلی را اولویت کاری خود قرار دادند، برای این منظور فقط در یک نمونه 50 میلیون دلار برای براندازی یا کمک به ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون فارسی زبان در آمریکا اختصاص داده شد. -همکاری در افغانستان پس از یازده سپتامبر( 2001 ) همانند همه رهبران دنیا، مسئولان جمهوری اسلامی ایران نیز حملات یازده سپتامبر را محکوم کرد. پس از حمله امریکا به افغانستان برای سرنگونی طالبان، دیپلمات‌های ایرانی و امریکایی در جریان مذاکرات نمایندگان اعضای سازمان ملل برای تشکیل دولت جدید در افغانستان دیدار کردند. جمیز دابینز نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان پس از آن در روزنامه واشنگتن پست نوشت: هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان به اندازه ایران موثر نبودند. ایران همچنین با سازمان ملل متحد برای استقرار حدود یک میلیون مهاجر افغانی در خاک خود همکاری کرد. -پیشنهاد ایران( 2003)  مدت کوتاهی پس از حمله امریکا به عراق، ایران پیشنهاد مذاکره با واشنگتن را مطرح کردند. بنا به گفته برخی کارشناسان این درخواست ایران به سفارت سوئیس در این کشور تحویل داده شده بود و در آن اعلام شده بود ایران حاضر است در مورد موضوعاتی همچون حمایت از تروریست و به رسمیت شناختن اسرائیل با امریکا مذاکره کند. البته کاندولیزا رایس وزیر خارجه امریکا در همان سال با حضور در کنگره اعلام کرد از چنین درخواستی اطلاعی ندارد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که منتقدین بوش گفتند سال 2003 زمان بهتری برای مذاکره با ایران بود.  -دیدار کالین پاول و خرازی( 2004 ) در نوامبر 2004 کالین پاول وزیر خارجه مستعفی امریکا با کمال خرازی همتای ایرانی خود در نشست شرم الشیخ دیدار کرد. اما در واقع این نشست نتایج عملی در روابط دو کشور نداشت. -نامه احمدی‌نژادبه بوش( 2006 ) محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری ایران در ماه می سال 2006 نامه‌ای را برای جرج بوش همتای امریکایی خود فرستاد. هرچند این اقدام از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بی‌نظیر بود اما با استقبال مقامات امریکایی روبرو نشد. در اوایل سال جاری نیز طرح مذاکرات مستقیم ایران و امریکا در مورد مساله عراق مطرح شد اما مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران مانع از انجام چنین اقدامی شد. *باراک اوباما: - نوید تغییر در رویکرد امریکا مقابل ایران رئیس جمهور فعلی ایالات متحده سخن از ایران و تغییر رویکرد کشورش در برابر تهران را از همان زمان رقابت های انتخاباتی به میان آورد. او تاکید داشت که به دنبال تغییر در سیاست خارجی امریکا در قبال همه جهان و دوستی و گفت و گو حتی با دشمنان امریکاست. این رویکرد پس از پیروزی او نیز ادامه داشت اما تحریم های ایران در دوران او نیز تمدید شد، قطع نامه شورای امنیت با تلاش امریکا در مورد برنامه هسته ای ایران به تصویب رسید و حتی فراتر از همه اقدامات یک جانبه و سخت گیرانه امریکا برای تحریم بخش انرژی ایران نیز در کنگره این کشور با موافقت نمایندگان آمریکایی مواجه شد. همه اینها را از ابتدا تهران در قالب ظاهری بودن تغییر در سیاست خارجی امریکا پیش بینی می کرد، تهران از ابتدای امدن اوباما تاکید داشت که تغییر باید در عمل نشان داده شود. -پیام تبریک احمدی نژاد به اوباما، نامه به اوباما احمدی نژاد در اقدامی غیر منتظره انتخاب اوباما را تبریک گفت و به مانند بوش برای او نیز نامه نوشت. در همزان زمان که تبریک احمدی نژاد به اوباما منتشر شد بسیاری از تحلیل گران نوید آغاز فصل جدیدی از ارتباط میان دو کشور را دادند اما نه پیام تبریک او و نه نامه ارسالی او برای رئیس جمهور جدید امریکا با جوابی روبرو نشد. -پیام تبریک اوباما برای نوروز پیام های تبریک نوروزی اوباما برای ملت ایران که دو سال پیاپی ارسال شد نیز زمینه این تحلیل را فراهم آورد که می توان به تغییر رویکرد امریکا در برابر ایران امید داشت اما عملا بازخوردی از این تغییر در سیاست های این کشور مقابل ایران دیده نشد. به طور کلی باید گفت که تفاوت اساسی روسای جمهور امریکا به تفاوت سلیقه‌ها در مدیریت نظام و جایگاه امریکا و جهان مربوط می‌شود. برتری امریکا در جهان و تحقق کامل منافع ملی مسائلی است که روسای جمهور امریکا با دیدگاه های حزبی متفاوت و شخصیت های گوناگون گام های مشابهی در مسیر آنها برداشتند. عدم پذیرش یک ایرن مستقل و قدرتمند در منطقه نفت خیر خلیج فارس سیاست مشابه کلیه روسای جمهور امریکا پس از انقلاب در برابر ایران بوده است. می توان گفت که این استدلال که ایران صلاحیت دستیابی به فناوری هسته‌ای را ندارد و باید مهار شود نیز در همین چارچوب مطرح بوده است. در مقابل دیدگاه ایدئولوژیک دولت های ایران پس از انقلاب که بر مبنای ضدغربی و ضداسرائیلی بنا شده است نقطه اشتراک کلی دولت های پس از انقلاب در برابر امریکاست. نکته دیگر تفکیک دو نوع تعامل یا رفتار از سوی امریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران است؛ اول رفتارهای تنش گونه که خود به سه دسته تنش های فیزیکی یا نظامی، تنش های لفظی و تنش های تحریمی تقسیم می شود و دوم رفتارهای مسالمت جویانه یا دیپلماتیک که در قالب پیشنهاد مذاکره، پیام تبریک، ارسال نامه یا عذرخواهی دیپلماتیک بروز یافته است.   عمده رفتارهای همکاری جویانه عمده رفتارهای دیپلماتیک نام روسای جمهور   رایزنی برای آزادی گروگانها کارتر ماجرای ایران - کنترا   ریگان   ارائه پیشنهادهایی برای بهبود روابط بوش پدر تعلیق بخشی از تحریم ها عذرخواهی آلبرایت - حمایت از پیشنهاد گفت و گوی تمدنها کلینتون همکاری در افغانستان مذاکره بر سر عراق - نامه احمدی نژاد به بوش بوش پسر طرح پیشنهاد تبادل سوخت به ایران پیام تبریک نوروزی برای مردم ایران - نامه احمدی نژاد به اوباما - مذاکرات وین و ژنو اوباما  




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن