واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: زمان هاي حياتي در كنترل وزن در مورد چاقي مانند هر بيماري ديگري، پيشگيري راحت تر از درمان خواهد بود و اثرات مطلوب تري خواهد داشت. اما يكي از سوالات اساسي درباره كنترل وزن اين است كه چه زماني بايد شروع به پيشگيري از چاقي و يا كنترل وزن نمود؟ به طور طبيعي امكان بروز چاقي و افزايش وزن، همراه با افزايش سن بيشتر مي شود. اما آيا چاقي و بيماري هاي متابوليك وابسته به آن، فقط در سنين ميانسالي گريبان گير افراد مي شود و بايد بدان اهميت داد؟ قطعا اين طور نيست. اگرچه افزايش وزن و تجمع بافت چربي در سنين ميانسالي شيوع بيشتري پيدا مي كند، ولي كنترل وزن در همه مراحل زندگي، مهم مي باشد و در اين بين دوران هايي از زندگي داراي اهميت بيشتري مي باشند. چاقي كودكان و چاقي مادر قبل از بارداري خيلي از افراد چاق، علت چاقي خود را عوامل ژنتيك بيان مي كنند. مطالعات نشان داده اند كه در پدر و مادر چاق، احتمال داشتن فرزندان چاق بيشتر خواهد بود، ولي در اين مورد بيش از آنكه علت ژنتيكي داشته باشد، چاقي به دليل شيوه نادرست زندگي و تغذيه والدين رخ مي دهد. لذا با توجه به شيوع روزافزون چاقي در كودكان و نوجوانان، كنترل وزن بايستي در مراحل اوليه زندگي و حتي قبل از بارداري آغاز شود. بر همين اساس توصيه مي شود مادراني كه قصد بارداري دارند، حداقل 3 ماه قبل از بارداري وزن خود را به مقدار طبيعي برسانند. خانم هايي كه چاقي مفرط دارند و نمي توانند در كوتاه مدت وزن خود را به حد مطلوب برسانند، كاهش 10 تا 15 درصد وزن قبل از بارداري، از عوارض دوران حاملگي مي كاهد و از چاقي بيش از اندازه مادران در دوران حاملگي نيز جلوگيري مي نمايد. مطالعات اخير حاكي از آن است كه كاهش وزن مادران چاق قبل از بارداري، در جلوگيري از چاقي كودك نيز موثر است. چاقي كودكان و افزايش بي رويه وزن در دوران بارداري مشكل ديگري كه به ويژه در سال هاي اخير شيوع يافته است، افزايش بي رويه وزن مادران در دوران بارداري است. اين تصور كه افزايش وزن زياد مادر باعث مي شود نوزاد توپول و سالمي داشته باشد، غلط است. مطالعات متعدد نشان داده اند كه افزايش وزن زياد در دوران بارداري مي تواند باعث چاقي كودكان بعد از تولد گردد. اما از طرف ديگر به دليل عوارض افزايش وزن بيش از حد در دوران بارداري، خيلي از مادران حامله ي چاق مجبور به تولد نوزادان كم وزن و يا نارس خواهند بود. چاقي كودكي و دوران بلوغ پس از تولد، تغذيه با شير مادر در جلوگيري از چاقي مادر و نوزاد نقش اساسي دارد. بررسي ها نشان داده است نوزداني كه از شير مادر تغذيه مي كنند، علاوه بر بهره گيري از منافع فراوان ديگر، احتمال چاقي در زمان كودكي و بزرگسالي را نيز به مراتب كمتر خواهند داشت. سن 2 تا 5 سالگي از زمان هايي است كه رشد قدي بيش از رشد وزني مي باشد. در نتيجه خيلي از مادران تصور مي كنند كه كودكشان وزن كافي نمي گيرد و شروع به درمان هاي نابجا براي افزايش وزن مي كنند كه نتيجه ي آن چاقي خواهد بود. همچنين به دليل عدم تحرك بدني و شيوع روزافزون بازي هاي كامپيوتري چاقي در سنين كودكي رايج شده است كه معمولا باعث چاقي در دوران بلوغ خواهد شد. به دليل تغييرات هورموني در دوران بلوغ به ويژه در دخترها، استعداد چاقي افزايش مي يابد كه همراه با عدم تحرك بدني به بهانه هاي مختلف از جمله اشتغال به تحصيل، اين چاقي افزايش مي يابد. چاقي در اين دوران معمولا همراه با تغييرات هورموني مي باشد كه مي تواند زمينه ساز مشكلات عدم باروري در بزرگسالي گردد. از طرف ديگر اين تغييرات هورموني زمينه ايجاد ساير بيماري هاي متابوليك از جمله ديابت، فشار خون بالا و افزايش چربي هاي خون را در سنين جواني فراهم مي نمايد كه اين موضوع مي تواند توجيه گر بروز اين بيماري ها در عين ناباوري در سنين پايين و همچنين حمله هاي قلبي و عروقي در ايام جواني باشد. چاقي زمان ازدواج، حاملگي و شيردهي اوايل ازدواج، احتمال بروز چاقي در آقايان و خانم ها به دليل عدم تحرك بدني و نيز شركت در مهماني هاي متعدد و استفاده از غذاهاي آماده بيشتر مي شود. دوران بارداري يكي از زمان هاي مهم در بروز چاقي و افزايش وزن مي باشد، طوري كه اكثر خانم هاي ميانسال، شروع چاقي خود را پس از دوران حاملگي اول ذكر مي نمايند. عدم تحرك بدني و استراحت مطلق در طي حاملگي و نيز تغذيه ناسالم، زمينه چاقي بي رويه را در دوران حاملگي مهيا مي سازد. شايان ذكر است كه افزايش وزن مورد نظر در دوران حاملگي در يك خانم با وزن طبيعي، 10 تا 12 كيلوگرم مي باشد و خانم هايي كه در دوران حاملگي 20 تا 30 كيلوگرم افزايش وزن مي يابند، امكان بازگشت به وزن طبيعي در آنها، خيلي سخت خواهد بود. حاملگي مجدد با فاصله كم و قبل از بازگشت به وزن طبيعي، علاوه بر عوارض ديگر جسمي و رواني ، در خيلي از موارد مبدا تاريخي چاقي در سنين ميانسالي در خانم ها خواهد بود. دوران شيردهي كه خود مي تواند بازگشت به وزن طبيعي را سهل نمايد، نيز در بعضي از مادران جوان زمينه چاقي ماندگار را در سال هاي بعد فراهم مي نمايد. از علل مهم چاقي در اين دوران ها، يكي عدم تحرك بدني و ديگري تصور غلط مبني بر نياز به انرژي فراوان براي تامين رشد نوزاد است. چاقي ميانسالي با افزايش سن حتي با مصرف همان ميزان غذاي قبلي، افزايش وزن به دليل تغييرات ديگر از جمله كاهش سوخت و ساز بدن امري طبيعي به نظر مي آيد. لذا با افزايش سن توجه به كاهش حجم غذا و نيز افزايش فعاليت بدني در ثابت نگه داشتن وزن مي تواند مفيد واقع گردد. در خانم ها حدود سن 50 سالگي و حتي قبل از شروع يائسگي كه همراه با تغييرات هورموني مي باشد، زمينه چاقي و ساير بيماري هاي متابوليك شديدا افزايش مي يابد و خطر بيماري هاي قلبي حتي به ميزان مشابه آقايان در آن سنين مي رسد. لذا توجه به كنترل وزن، اگرچه با مشكلات بيشتري نسبت به سنين قبل از آن همراه مي باشد، ضروري است. در سالخوردگي به ويژه در آنان كه زمينه چاقي را از قبل داشته اند، افزايش اشتها و نيز عدم تحرك بروز چاقي را بيشتر مي نمايد كه متاسفانه بايد گفت در اين سنين درمان چاقي با مشكلات بيشتري همراه خواهد بود. در پايان ياد آوري اين نكته مفيد خواهد بود كه كنترل برنامه غذايي در همه سنين داراي اهميت است، ولي دوران ذكر شده زمان هايي هستند كه خيلي از افراد چاق، شروع چاقي خود را از آن زمان ها ذكر مي نمايند. همانطور كه مشاهده كرديد شروع چاقي و بيماري هاي متابوليك در اين دوره ها، در خانم ها بيش از آقايان مي باشد كه شايد همين موضوع شيوع بيشتر چاقي را در خانم ها توجيه نمايد. دكتر حميدرضا فرشچي متخصص تغذيه - فوق تخصص ديابت و چاقي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 457]