نيامده رفتند؛ گزارشي از فراز و نشيب‌هاي مركز فرهنگي دفاع‌مقدس خرمشهر

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: نيامده رفتند؛ گزارشي از فراز و نشيب‌هاي مركز فرهنگي دفاع‌مقدس خرمشهر
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و حماسه

مركز فرهنگي دفاع مقدس خرمشهر كه در آن موزه جنگ خرمشهر نيز قرار دارد تنها مركز و موزه نظامي استان خوزستان است كه شرح مقاومت و پيروزي حماسه بزرگ خونين‌شهر و مردان بي‌ادعاي آن را در خود جا داده است.

به گزارش سرويس فرهنگ و حماسه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اين مركز توسط بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس ستاد كل نيروهاي مسلح پس از پايان جنگ تحميلي در يكي از قديمي‌ترين ساختمان‌هاي اداري خرمشهر كه در طول حماسه دفاع مقدس نيز در آن اتفاقات مهمي در جبهه خرمشهر روي داده است ايجاد شد.

ساختمان مركزي شركت نفت در خرمشهر كه از قدمتي بيش از 75 سال برخوردار است براي ايجاد موزه دفاع مقدس اين شهر انتخاب شد. چشم‌انداز زيباي اين ساختمان كه مشرف به رودخانه كارون است و در ساحل خرمشهر قرار دارد همراه با سبك خاص ساختمان مركز و موزه دفاع مقدس خرمشهر براي هر بيننده‌اي جذاب و چشم‌گير است به ويژه اين‌كه خود ساختمان موزه از اماكن تاريخي و مهم تاريخ معاصر كشور محسوب مي‌گردد. اين ساختمان توسط استعماراگران انگليسي به قصد غارت منابع عظيم نفت كشورمان در جنوب و در استان استراتژيك خوزستان در دو طبقه ساخته شده بود و مسوول اول نفت بريتانيا در ايران در اين ساختمان مستقربود. اين مجموعه به عنوان هدايت‌گر اصلي سياست‌هاي غارتگري منابع نفتي ايران توسط بريتانيا به حساب مي‌آمد.

ساخت اين ساختمان در سال 1309، سيزده سال پس از كشف نفت در مسجدسليمان به اتمام رسيد. برخي از مصالح آن از جمله آجر و درب و پنجره از انگلستان به وسيله كشتي به بندر بصره عراق و سپس به خرمشهر منتقل شده است.

پس از ملي‌شدن صنعت نفت در كشورمان در سال 1332، حسين مكي به عنوان نماينده دولت ايران و رييس كميسيون خلع يد، اين ساختمان را از وجود كاركنان انگليسي آن كه نماينده شركت نفت بريتانيا (بي‌پي BP) بودند پاكسازي و از مقابل اسكله روبه‌روي ساختمان از ايران اخراج كرد. حسين مكي كه خود بعدها از مورخين‌ معاصر كشورمان شد بلافاصله تابلوي شركت نفت بريتانيا را از سردر اين ساختمان پايين كشيد و تابلوي شركت ملي نفت ايران را بر بلنداي آن نصبت كرد. اين ساختمان تا شروع جنگ تحميلي به عنوان ساختمان مركزي شركت نفت ايران محسوب مي‌شد و در اثناي روزهاي آغازين جنگ به سنگر مدافعان خونين شهر بدل گشت و از پشت‌بام آن اولين واحدهاي خمپاره‌انداز سپاه در دوران دفاع مقدس بر روي دشمن متجاوز بعثي آتش مي‌گشودند.

به دنبال نبردهاي خونين روزهاي پاياني مهرماه 1359 و در نهايت تسلط دشمن بر بخش غربي خرمشهر، اين ساختمان نيز به اشغال بعثيون جنايتكار درآمد آن‌ها بلافاصله اين ساختمان را با استفاده از گوني‌هاي پرشده از خاك و ديگر استحكامات دفاعي به خط پدافندي تبديل كردند و به عنوان خط اول دفاعي خود به نام «قاطع‌الفلوجه» جبهه (خط) فلوجه از آن استفاده كردند. سنگرهاي تك‌تيراندازان عراقي و واحدهاي خمپاره شصت آن‌ها مويد اين خط پدافندي مستحكم دشمن عفلقي بود. حفر كانال در محوطه ساختمان و امتداد آن تا جاده و ساحل غربي خرمشهر از ديگر اقدامات پدافندي دشمن در اين ساختمان بوده است.

استحكام اين ساختمان علي‌رغم نبردهاي نزديك و سنگين مدافعان شهر و متجاوزان بعثي باعث روپا ماندن آن شد اگرچه ساختمان موزه و مركز هم‌چنان بر در و ديوارهاي خود انواع تركش‌ها و گلوله‌هاي به كار رفته در جنگ تحميلي را به يادگار حفظ كرده است.

پس از پايان جنگ تحميلي، بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس كار مرمت و حفظ اين ساختمان براي ايجاد مركز و موزه دفاع‌مقدس خرمشهر را در سال 1373 آغاز كرد و تقريبا در سال 1375 به پايان رساند. تجهيز كامل ساختمان موزه به آثار هنري و اشياي برجاي‌مانده از جنگ تحميلي با موضوع مقاومت و پيروزي خرمشهر در سال 1377 به اتمام رسيد و دو رييس جمهوري اسلامي ايران آقايان هاشمي رفسنجاني و سيدمحمد خاتمي هركدام بخش‌هايي از آن را افتتاح كردند.

غرفه‌هاي زيباي اين موزه شامل تصاوير و اشياء و دست‌نوشته‌هاي سرداران رشيد و مدافعان شهيد خرمشهر از جمله شهيدان سيدمحمدعلي جهان‌آرا، عبدالرضا موسوي فرماندهان شهيد سپاه خرمشهر و شهيدان محمدحسين فهميده، بهنام محمدي سردار 13 ساله خرمشهر، بهروز مرادي شهيد متفكر و معلم و اهل قلم خرمشهر، شهداي خاندان ارجحي از جمله مادر شهيد آن‌ها، شهيد سرافراز امير سپهبد صياد شيرازي و سردار شهيد حسن باقري فرماندهان عمليات آزادسازي خرمشهر در عمليات بيت‌المقدس، قرآن‌ها و كاشي‌هاي مساجد و درب‌هاي حسينيه‌ها كه آماج وحشي‌گري‌هاي صداميان متجاور گرديده است، ادوات نظامي رنگارنگ اهدايي استكبار جهاني به رژيم بعثي عراق كه براي نابودي و انهدام خرمشهر به كار برده شد، سنگرهاي مناجات رزمندگان اسلام، تابلوهاي هنري بازگوكننده حماسه مقاومت و فتح خرمشهر، نقشه‌هاي نظامي عمليات بيت‌المقدس، تمبرهاي دفاع مقدس و دهها نشانه و سند تابلوي افتخار در اين مركز از خرمشهر قهرمان سخن مي‌گويند.

يكي از ديدني‌هاي اين موزه نظامي ديوارنوشته‌هاي مزدوران بعثي است. آنان نوشته‌اند «آمده‌ايم كه بمانيم» اما اسناد و تصاوير برجا مانده چيز ديگري را روايت مي‌كنند و آن هم حكايت دفن متجاوزيني است كه اينك در زباله‌دان تاريخ جاي دارند.

مركز فرهنگي خرمشهر هم‌اكنون از مراكز مهم فرهنگي دفاع مقدس كشور به شمار مي‌رود. در سال‌هاي اخير اين مركز ساليانه بيش از يك‌ميليون بازديدكننده داشته است. اتباع بيش از 80 كشور خارجي از جمله سفرا و ديپلمات‌هاي خارجي از آن بازديد كرده‌اند و بسياري از هنرمندان و انديشمندان جهان از جمله دنياي غرب با نگاهي عميق، از اين موزه، عكس، كتاب و فيلم گزارش تهيه كرده و در كشورهايي همچون ژاپن، آمريكا و فرانسه منعكس كرده‌اند.

اين مركز با شماره ثبت ملي 113 در رديف آثار ملي دفاع مقدس قرار دارد. در ابعاد بين‌المللي اين مركز از سال 1387با موزه نظامي بلاروس و موزه صلح هيروشيما مرتبط بوده است.

همچنين اين مركز يكي از كوچك‌ترين قرآن‌هاي جهان را در مجموعه‌هاي نفيس خود جاي داده است. اين مركز در اوايل سال 1385 افتخار پيدا كرد منزلگاه ابدي سه شهيد گمنام حماسه دفاع مقدس باشد. سه شهيد گمنام عمليات‌هاي خيبر، كربلاي 5 و رمضان در كنار نماد ديده‌باني اين مركز به خاك سپرده شده‌اند تا زائران سرزمين نور و بازديدكنندگان از حماسه مقاومت و پيروزي خرمشهر فرصت يابند در كنار مرور خاطرات با عظمت رزمندگان اسلام در خرمشهر، خلوتي روحاني نيز با فاطميون جاويدان‌ جبهه‌ها داشته باشند.

انتهاي پيام

يکشنبه|ا|18|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]