واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: در کشورها و سنت.های مختلف ماساژ درمانی دیدگاه.ها و فلسفه.های متفاوتی دارد و به آن اهمیت زیادی می.دهند. ماساژ درمانی یکی از شاخه.های علم فیزیوتراپی است که همراه با حرکت.درمانی و دستگاه.هایی که به این منظور ساخته شده، مورد استفاده است. این نوع درمان کمکی برای بهبود بسیاری از بیماری.ها و رفع خستگی.های عضلانی است اما نکته قابل توجه آن است که ماساژ را هر شخصی نباید انجام دهد و نیاز به آگاهی، تخصص و مهارت دارد.
● تاریخچه ماساژ درمانی
ماساژ درمانی حرکت دست روی بدن است. چینی.ها معتقد هستند هر نقطه.ای از کف پای انسان به ارگانی در بدن مانند کلیه، کبد و یا قلب متصل است که با ماساژ نقاط مختلف پا می.توان به اعضای بدن دسترسی پیدا کرد.
دکتر محسن هاشمی، متخصص فیزیوتراپی و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ماساژ را با انواع مانورهای دیگر که روی بدن انجام می شود متفاوت می.داند و می.گوید: انجام این نوع درمان نیاز به اطلاعات کافی، دانش و مهارت دارد.
به عبارت دیگر برای انجام ماساژ درمانی باید دانست که زیر هر نقطه.ای از بدن چه اعضایی وجود دارد و یا چه عروق و اعصابی از آن منطقه عبور کرده است. در صورتی که فلسفه ماساژ درمانی به درستی شناخته شده باشد فرد ماساژدهنده به راحتی درمی.یابد که چگونه کارش را آغاز کند.
● رفع خستگی
ماساژها گاهی اوقات برای رفع خستگی و گاهی برای کاهش درد انجام می.شوند. باور متخصصان آن است که علاوه بر وجود انواع مختلف ماساژ، فرد ماساژدهنده نیز تأثیر بسزایی در آرامش دارد. به این ترتیب به اصطلاح گفته می.شود هر دستی مؤثر نیست. برای مثال، ماساژی که برای درمان میگرن داده می.شود تکنیک.های یکسانی دارد در حالی که انجام آن توسط دو فرد متفاوت، به طور یکسان اثر نمی.کند.
به گفته دکتر هاشمی، ماساژ درمانی نه تنها جنبه سرگرم.کننده و تفریحی ندارد بلکه لازم است دیدگاهی علمی نسبت به آن داشت و تحقیقات گسترده.ای روی آن انجام شده است. از طرفی ماساژ درمانی هنگامی مفید است که فلسفه آن شناخته شده و براساس اصول انجام شود.
مهری قاسمی، دانشجوی دکترای فیزیوتراپی و مدرس دانشگاه شهید بهشتی ماساژ را به انواع سطحی - عمقی، عمقی و ضربه.ای تقسیم می.کند و می.گوید:
ماساژهای سطحی به طور مستقیم بر سیستم عصبی بدن اثر می.گذارند و باعث آزادسازی هورمون.ها و مواد آرام.بخش در بدن می.شوند. برای مثال نوازش کودکان و یا لمس سطحی آنها که باعث خواب.آلودگی.شان می.شود نوعی ماساژ سطحی به شمار می.رود. ماساژهای عمقی بر بافت.های بدن تأثیر می.گذارند که شامل غلتاندن بافت بدن و یا بلند کردن آن است. این نوع ماساژ به شل شدن عضله کمک زیادی می.کند و مانع از آسیب آن هنگام ورزش می.شود. ماساژ ضربه.ای اغلب حالت تحریکی دارد تا بدن را برای فعالیت آماده کند.
دکتر قاسمی در مورد مکانیزم اثر ماساژ برآرام.بخشی بدن می.گوید:
به دنبال تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی و افزایش سوخت و ساز بدن، یون.های هیدروژن در عضله تجمع می.کنند و از میزان یون.های پتاسیم کاسته می.شود. از طرفی گلیکوژن که منبعی برای سوخت عضله است و فسفات.های با انرژی بالا از عضله تخلیه می.شوند و نوعی کم.خونی عضلانی به وجود می.آید که در نهایت عضله را خسته می.کند. هنگام خستگی عضلانی ماساژ باعث می.شود تا جریان خون در بدن افزایش پیدا کند و مواد زائد را از بافت خارج کند. این نوع حرکات بر سیستم عصبی تأثیرگذار است و باعث افزایش ترشح مواد آرامش..بخش به نام اندروفین در بدن می.شود. ماساژ درمانی از روزگار قدیم برای تسکین درد مرسوم بوده است اما امروز در مراکز دانشگاهی اصول آن آموزش داده می.شود تا براساس فیزیولوژیک بدن انجام شود و مؤثرتر باشد.
دکتر آزاده شادمهر دکترای فیزیوتراپی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران معتقد است:
فرد ماساژدهنده باید علاوه بر دانش و تحصیلات، مهارت کافی داشته باشد چرا که ماساژی که نتواند آرامش مضاعفی را به همراه داشته باشد مؤثر نخواهد بود و گاهی اوقات باعث صدمه نیز می.شود.
ماساژها براساس نوع تکنیک و نحوه انجام آن اثرات درمانی خاص دارند. برخی ماساژها برای رفع چسبندگی.هایی که در نتیجه سوختگی به وجود می.آیند، استفاده می شوند و برخی در ترمیم تاندون.هایی که دچار التهاب شده.اند، کاربرد دارد. برخی انواع ماساژها برای تصحیح عملکرد مفاصل و یا رفع گرفتگی عضلات است. ولی نکته قابل توجه آن است که ماساژ، به تنهایی برای درمان کافی نیست و بیماری.ها تنها به وسیله ماساژ درمانی درمان نخواهند شد بلکه ماساژ روند بهبود بیماری را سرعت می.بخشد.
در این میان دکتر شادمهر خاطرنشان می.کند، ماساژ درمانی نباید با درمان دستی اشتباه گرفته شود زیرا درمان دستی مانند ماساژ درمانی یکی از تکنیک.هایی است که در فیزیوتراپی استفاده می.شود. بنابراین هر تکنیکی که افراد مختلف انجام می.دهند، ماساژ نیست.
● تغذیه پوست
یکی دیگر از کاربردهای ماساژ درمانی، بهبود تغذیه پوست است که با آن پوست شادابی، طراوت و زیبایی پیدا می.کند زیرا مواد زائد موجود در عضلات دفع می.شود.
درمان کمکی برای بسیاری از بیما.ری.های عضلانی - اسکلتی مانند آرتروز با ماساژ امکان.پذیر است زیرا عضلات را شل کرده و درد را کاهش می.دهد. ماساژ در درمان برخی بیماری.های عصبی، عضلانی مانند فلج نیز کمک.کننده است.
به گفته دکتر قاسمی نکته قابل توجه در این مورد آن است، افرادی که ترجیح می.دهند علاوه بر درمان دارویی، از ماساژدرمانی نیز استفاده کنند، باید این کار را تحت نظر پزشک و توسط فردی ماهر و متخصص انجام دهند. با افزایش سن و شکننده.تر شدن استخوان.ها و یا بروز پوکی استخوان، کوچکترین ضربه می.تواند استخوان را دچار شکستگی.های کوچک کند. بنابراین توصیه می.شود ماساژ تحت نظر پزشک انجام شود.
مانورهای انجام شده در ماساژ، حتی در نوزادان نیز کاربرد دارد. به این ترتیب که گاهی نوزاد به دنبال خوردن شیر دچار درد معده می.شود، در این صورت ماساژ خیلی سطحی می.تواند کمک.کننده باشد. از طرفی ماساژهای عمقی نیز باعث چابکی و سرحال شدن نوزاد می.شود. درمان موضعی چاقی به روش ماساژ درمانی ازجمله موضوعاتی است که اغلب مورد بحث قرار می.گیرد.
دکتر شادمهر در این رابطه معتقد است: شواهد علمی در مورد مؤثر بودن ماساژ برای از بین بردن چربی.ها وجود ندارد اما نکته قابل توجه آن است که این کار باید توسط کسی انجام شود که از اصول و آناتومی بدن مطلع باشد تا بتواند اعضایی که زیر دست او لمس می.شود را تشخیص دهد و آسیبی به بدن فرد وارد نکند.
به گفته دکتر هاشمی، چربی.ها منبع انرژی برای بدن هستند که تنها با انقباض عضلات و فعالیت می.سوزند بنابراین ماساژ تأثیری در سوختن انرژی ندارد و حتی در برخی موارد باعث ورود مولکول.های چربی به گردش خون،. آمبولی و مرگ می.شود.
● ماساژ و ورزش
ماساژ قبل از شروع فعالیت و ورزش مفید است زیرا گردش خون را سرعت می.بخشد و بدن را آماده می.کند. گاهی اوقات از ماساژ برای رفع خستگی و انقباض عضلات پس از ورزش استفاده می.شود. به طور کلی ۳۰ دقیقه تا یک ساعت پس از ورزش، زمان مناسبی است تا لاکتات تجمع .یافته در خون که جزو مواد زائدی است که در اثر سوخت و ساز در عضله. به وجود آمده است، تخلیه شود. همچنین لازم است PH عضله که در اثر تجمع یون هیدروژن افزایش یافته است، به حد طبیعی برسد اما در مورد مفید بودن ماساژ در این رابطه اعتقادات غلطی وجود دارد.
دکتر قاسمی در این رابطه می.گوید:
ماساژ پس از ورزش، برای رفع خستگی و گرفتگی عضلانی تأثیر زیادی نخواهد داشت. در مقابل، انجام ورزش.های خنک.کننده یا Cool down مفید خواهد بود.
این تمرینات شامل نرمش.های ساده و سبکی است که پس از ورزش انجام می.شود تا عضله به حالت قبل خود برگردد. این تمرینات ساده باعث می.شود تا میزان اکسیژن.رسانی به عضله افزایش پیدا کند و اسید کربنیک و دیگر مواد زائد در عضله تخلیه شوند، در حالی که ماساژ تأثیری بر اکسیژن.رسانی به عضله ندارد.
به اعتقاد دکتر هاشمی، ماساژ باید هنگامی انجام شود که عضله حالت ثابت قبلی خود را به دست آورده باشد و منقبض نباشد. در این زمان پس از برطرف شدن گرفتگی.ها و تخلیه اسید لاکتیک از عضله می.توان ماساژ را شروع کرد بنابراین برای انجام ماساژ پس از ورزش باید کمی صبر کرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 303]