رازهاي زندگي: كشتم "پديكولوز" شش پا را

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

عمومی- دكتر اعظمالسادات هاشمي:
برنامهاي مشترك بين آموزش و پرورش و دانشگاههاي علوم پزشكي سهگانه شهر تهران در دست اجراست كه بخشي از آن، اجراي طرح مبارزه با پديكولوز (شپش) براي مدارس فاقد مربي بهداشت است.ارائه آموزش فني به مربيان بهداشت مدارس و آموزش بهداشت به مسئولان و معلمان مدارس توسط كارشناسان مبارزه با بيماريها و بهداشت محيط و همچنين برنامههاي آموزشي جهت اطلاعرساني به دانشآموزان و خانوادهها در رأس اين برنامههاست.
اگر چه بهبود وضعيت بهداشتي، اقتصادي و اجتماعي تاثير بسزايي در كاهش آلودگي به شپش داشته است، اما همچنان اين انگل گستردگي جهاني دارد، به طوريكه در دهه گذشته در ايالات متحده آمريكا هر سال 6 ميليون مورد ابتلا به شپش گزارش ميشود.
شپش مختص جامعه يا طبقه اجتماعي خاصي نبوده و تمام افراد جامعه را مخصوصا در فصول سرد سال ممكن است درگير كند. شيوع اين بيماري در كودكان بسيار بيشتر است و در جنس مونث شايعتر از جنس مذكر است.
اين حشره، به دنبال تماسهاي نزديك بين فردي يا هنگامي كه افراد خانواده در فصول سرد براي تامين گرما لباسهاي بيشتري ميپوشند و به صورت دسته جمعي زندگي ميكنند، از شخصي به شخص ديگر انتقال مييابد.
شناسنامه شپش
شپش حشره كوچكي به رنگ سفيد مايل به خاكستري است كه داراي دهاني مخصوص مكيدن خون، دو شاخك و سه جفت پاي كوتاه است.
شپش يك انگل خارجي بدن انسان محسوب ميشود. ميتواند سر، بدن و عانه را آلوده كند. تخم شپش «رشك» نام دارد و بيضي شكل و سفيدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباسها ميچسبد.
شپش در مو و لباس زندگي ميكند و فقط به خاطر تغذيه روي سطح بدن ميآيد و خودش را به پوست بدن ميچسباند و پوست را سوراخ كرده و بزاق خود را در زير پوست تزريق نموده و با مكيدن خون، مواد زائدي را نيز از خود دفع ميكند. همين تلقيح مواد زائد و بزاق به زير پوست منجر به ايجاد برآمدگي قرمز رنگ خارشداري ميگردد.
از نظر شدت و شيوع آلودگي به انواع شپش، عواملي چون سن، جنس، نژاد، وضعيت اقتصادي و اجتماعي موثر شناخته شدهاند. آلودگي در تمام گروههاي سني ديده ميشود ولي شپش سر در كودكان (سنين مدارس ابتدايي) شيوع بيشتري دارد.
نكته اينجاست كه اگر چه به طور معمول شپش در جوامع فقير و متراكم شايعتر است، ولي در شرايط همهگيري كليه طبقات اجتماعي و اقتصادي جامعه را فرا ميگيرد و حتي در جوامع چندنژادي مشاهده شده كه شپش سر در سفيدپوستان شايعتر از سياهپوستان است.
شپش سر: انتقال شپش سر عمدتاً در اثر تماس مستقيم و يا تماس با اشياي آلوده مثل حوله، شانه و برس سر، كلاه، روسري، بالش، لباسهاي خواب و... كه به طور مشترك مورد استفاده قرار بگيرند و يا اينكه در يكجا روي هم قرار داده شوند، صورت ميگيرد.
همچنين به وسيله صندليهاي سالنهاي اجتماعات، كلاسها، وسايل نقليه عمومي و كمدهاي لباس، حمامهاي عمومي و استخرها و... هم انتقال انجام ميشود. گاهي هم به مناطق كم موي بدن مهاجرت ميكند ولي هرگز در ابرو يا پلك تخمگذاري نميكند.
شپش تن: آلودگي به شپش تن در حال حاضر منحصر به جوامعي است كه دچار بحرانهاي سياسي، اجتماعي و فقر هستند و يا به عنوان يك مشكل عمده بهداشتي متعاقب وقوع حوادث و بلاياي اجتماعي نظير جنگ، زلزله، سيل و... اتفاق ميافتد.
انتقال شپش تن عمدتاً توسط البسه خصوصاً پوشيدن لباس زير ديگران، استفاده از ملحفه و رختخواب مشترك و حوله صورت ميگيرد. به علاوه توسط صندلي وسايل نقليه عمومي و سالنها هم صورت ميگيرد.
شپش عانه: شپش عانه در مقايسه با دو نوع ديگر از شيوع پايينتري برخوردار است. اين شپش معمولاً از طريق تماس جنسي منتقل ميگردد و لذا در كودكان و مدارس بسيار نادر است. اين بيماري در مردان از شيوع و شدت علائم بيشتري برخوردار است و عمدتاً خارش ناشي از آن در ساعات عصر و شب معمولتر است.
دردسرهاي شپش
آلودگي پوست بدن، موي سر يا عانه روي بدن شخص را «پويكولوزيس»ميگويند. عوارض مهم پويكولوزيس عبارتند از:
1 – خارش شديد كه فرد را كلافه، خسته و پريشان و بيخواب ميكند و همين امر ميتواند يكي از علل افت تحصيلي در دانشآموزان باشد.
2 – پوسته پوسته شدن و ضخيم شدن پوست در اثر خاراندن زياد.
3 – عفونت ثانويه پوست، مثل زرد زخم كه در اثر خاراندن شديد رخ ميدهد.
4 – انتقال بعضي از بيماريهاي خطرناك مثل تيفوس كه شپش تن، ناقل آن است.
راههاي پيشگيري و درمان
اولين نكته اين است كه درمان فرد بيمار در آلودگي به شپش تاثيرگذار نيست. حتي اگر با بهترين روشها نيز درمان شود. چرا كه اگر فردي در مجاورت و تماس نزديك با يك فرد آلوده به شپش قرار داشته باشد، حداكثر تا 2 هفته بعد مجددا آلوده ميگردد، پس مهمترين اصل در مبارزه با شپش، انجام درمان دستهجمعي و همگاني و رفع آلودگي از كليه لوازم و وسايل مورد استفاده افراد به طور همزمان است.
مهمترين نكته در مهار شپش دانشآموزان هم بازديد روزانه موي سر و در صورت لزوم بازديد لباس و بدن آنها توسط معلمان و مربيان مدارس و ارجاع سريع موارد آلوده به واحدهاي بهداشتي درماني براي درمان فرد آلوده به همراه خانواده و اطرافيان وي است. پس از درمان ضدشپش، احتمال انتقال آلودگي از بين ميرود و دانشآموز ميتواند به مدرسه بازگردد.
6 راه مبارزه با شپش
1 – استحمام مرتب و منظم، شانه كردن موهاي سر در روز به دفعات مختلف، تميزكردن و شستوشوي منظم برس و شانه و لباسها، روسري و كلاه و ديگر وسايل شخصي از اصول مهم پيشگيري از شپش است.
2 – در شرايط گسترش آلودگي به شپش تن شستوشوي لباس و ملحفه در آب جوش به مدت حداقل 30 دقيقه و يا استفاده از ماشين لباسشويي و خشككن و اتو كردن منظم لباس و مخصوصا درزهاي لباس براي از بين بردن شپش و رشك مهم است.
3 – پرهيز از تماس لوازم شخصي و لباسهاي افراد آلوده و عدم استفاده از كلاه و شانه و برس ديگران بايستي مورد توجه قرار گيرد.
4 – در موارد آلودگي شديد، شپش سر حتي از طريق پشتي صندلي اتومبيل و اتوبوس، سالنهاي اجتماعات و سمينارها نيز منتقل ميگردد و بايد مورد توجه باشد.
5 – طول موي سر در آلودگي به شپش سر نقشي ندارد و در صورت رعايت مسائل بهداشت فردي و دسترسي به درمان مناسب، كوتاه كردن موي سر ضروري نيست.
6 – در تجربيات دانشكده بهداشت دانشگاه تهران روش پودرپاشي به صورت هفتهاي يكبار تا 4 هفته با پودر گامابنزن بسيار موثر بوده و آلودگي را تا حد صفر كاهش داده است. اين روش در صورت وجود آلودگي شديد و وجود خطر انتشار در بين افراد آسيبپذير انجام ميشود.
نحوه كار به اين صورت است كه دستها، پاها، پشت و جلوي تنه و گردن و همچنين رختخوابها و ملحفهها و البسته بايد پودرپاشي گردند.
البته در صورت آلودگي استفاده از داروهاي ضد شپش (از جمله شامپو و لوسيون گامابنزن، شامپو و لوسيون پرمترين) طبق دستور پزشك الزامي است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 136]