‌ 12 ويژگي‌امنيتي «ايران‌چك» ‌بانك مركزي براي بستن دست جاعلين

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: ‌ 12 ويژگي‌امنيتي «ايران‌چك» ‌بانك مركزي براي بستن دست جاعلين

مدير سازمان توليد اسكناس و مسكوك در گفت‌وگوي تفصيلي با فارس ويژگي‌هاي امنيتي ايران چك‌هاي جديد بانك مركزي را تشريح كرد و مقايسه‌اي با ويژگهاي امنيتي دلا‌ر و يورو انجام داد. ‌
‌ در روزهاي اخير اخبار انتشار ايران چك‌هاي جديد بانك مركزي به يكي از بحثهاي داغ محافل كارشناسي و جمعهاي خودماني تبديل شده است. طبيعتا يكي از سوالا‌ت اساسي كه با شنيدن اين خبر در ذهن افراد ايجاد مي‌شود لزوم انتشار ايران چك توسط بانك مركزي و ممنوعيت بانكها از انتشار ايران چك و چك‌پول است. همچنين درجه امنيت اين ايران چك‌ها براي مردم جاي سوال دارد كه جاعلا‌ن تا چه حد توانايي چاپ و انتشار ايران چك‌هاي تقلبي را پيدا خواهند كرد. ‌
در گفت وگوي فارس با مجيد صنيعي‌آبادي مدير سازمان توليد اسكناس و مسكوك موارد امنيتي ايران چكهاي بانك مركزي مطرح شده است كه درذيل مي آيد ‌
1- نخ‌هاي امنيتي ‌
يكي از ويژگي‌هايي كه در داخل كاغذ اين ايران چك‌ها به عنوان امنيتي سازي كاغذ قرار دارد دو عدد نخ امنيتي است كه مشابه يكي از آنها به نام نخ ويندو ‌ )Window( در كاغذ اسكناسهاي دو هزار توماني و 5 هزار توماني به كار رفته و اين شكل است كه در برخي نقاط اسكناس آن را به صورت ظاهر شده مي‌بينيم و در برخي نقاط در داخل كاغذ اسكناس قرار گرفته است. ‌
روي نخ ويندو ايران چك 50 هزار توماني عدد 500 هزار ريال نوشته شده و روي ايران چك‌هاي 100 هزار توماني عدد يك ميليون ريال نوشته شده است. اين نخ به نام نخ هولوگرافيك هم موسوم بوده و در مقابل نور تلا‌‡لؤ خاصي دارد و شكست نوري ايجاد مي‌كند. تقريبا به مشخصات هولوگرام نزديك است ولي هولوگرام نيست. ‌
نخ ديگري كه در نزديكي اين نخ كار شده به نام نخ پنهان يا ‌ Inbed است. در اسكناسهاي 100 و 200 توماني در داخل خميره كاغذ كار شده كه با اشعه ماوراء بنفش در رنگهاي سبز، آبي، زرد و قرمز قابل مشاهده است. ‌
اگر هر كدام از اين دو مشخصه داراي خدشه باشد و يا اينكه حتي يكي از آنها وجود نداشته باشد، قطعا اسكناس يك سند اصيل نخواهد بود و از ديد بانك مركزي اين سند جعلي محسوب مي‌شود. ‌
2- واترمارك ‌
مشخصه ديگري كه در داخل كاغذ قرار گرفته واترمارك است كه در داخل تمام اسنادي كه در سازمان توليد اسكناس و مسكوك بانك مركزي توليد مي‌شود مشترك است. يعني هم در داخل اسكناس قرار گرفته و هم در كاغذ ايران چك. اين مشخصه بسيار مهم است و اگر مردم با اين مشخصه آشنايي كامل پيدا كنند به راحتي مي‌توانند سندهاي جعلي را از اصيل تشخيص دهند. به خصوص ايران چك كه در آن واترمارك فردوسي به صورت سه بعدي كار شده است. اين اين صورت كه از روشن‌ترين نقطه تا تاريك‌ترين نقطه و سايه‌روشن‌هاي مابين آن روي اين تصوير مشخص است. ‌
يكي از خصوصيات واترمارك فردوسي كه در داخل خميره كاغذ كار شده اين است كه اين طرح به قدري شفاف و روشن است كه از دو طرف ايران چك در مقابل نور به راحتي قابل روِيت و تشخيص است. ‌ روي ايران چك 100 هزار توماني در قسمت رو، زير واترمارك عددي در خميره كاغذ تايپ شده به نام ‌ Etipe كه عدد يك ميليون ريال را نشان مي‌دهد و اين نيز مشخصه‌اي است كه در سندهاي مجعول وجود ندارد و اگر بخواهند آن را ايجاد كنند بايد با چاپ آن را ايجاد كنند كه مسلما با اين كار به راحتي مشخص مي‌شود كه عدد، تايپ شده و كاغذ اصلي نيست كه داراي واترمارك و ‌ Etipe است. چون واترماركي كه توسط جاعلين روي اسناد زده مي‌شود اگر در مقابل نور گرفته شود به هيچ عنوان از دو طرف قابل مشاهده نيست. ‌
‌ 3- فايبرهاي فلورسنتي ‌
الياف فلورسنتي كه در داخل كاغذ ايران چك‌ها بكار رفته از ديگر ويژگي‌هاي امنيتي ايران چك‌ها است و با قلم‌هاي نوري كه نور فلورسنت را پخش مي‌كنند و نيز با لا‌مپ‌هاي ‌ UV در چهار رنگ قابل مشاهده است. ضمنا روي خود سند هم يكسري الياف مرئي در چهار رنگ سبز، زرد، آبي و قرمز وجود دارد.
‌ 4- طرح ايران چك ‌
بقيه خصوصيت‌هاي امنيتي مربوط به طرح ايران چك‌ها است. در روي ايران چك‌هاي 50 هزار توماني طرح بارگاه حضرت امام رضا(ع)، حاشيه بالا‌ي اين طرح، عدد 500 هزار كه در سمت چپ اين حاشيه قرار گرفته و نيز عدد 500 هزار كه در زير بارگاه قرار گرفته داراي مركب برجسته هستند. همچنين نوشته ايران چك به فارسي و نوشته 500 هزار ريال به صورت برجسته بوده و زبري آن زير انگشتان دست قابل لمس است. علا‌وه بر اين يك عدد 50 با يازده خط در كنار آن در سمت راست ايران چك طراحي شده كه اينها برجستگي زيادي دارند و دقيقا با انگشتان دست قابل تشخيص است. ارتفاع اين برجستگي‌ها از 15 تا 110 ميكرون است. ‌
ممكن است با ديدن عدد 50 در سمت راست ايران چك اين سوال پيش بيايد كه بانك مركزي به منظور آماده‌سازي مردم براي حذف صفرها اين كار را كرده است. واقعيت اين است كه طراح و بانك مركزي به دنبال اين ذهنيت نبودند بلكه اين يك خصوصيتي است كه از امكان تشخيص سريع و آسان اسكناس را فراهم مي‌كند. ضمنا نابينايان هم با لمس اين عدد مي‌توانند ارزش اسمي سند را تشخيص دهند. ‌
5 - شماره‌گذاري روي ايران چك ‌
روي ايران چك‌ها دو نوع شماره‌گذاري وجود دارد كه يك نوع آن شماره‌گذاري فارسي در بالا‌ي سمت راست ايران چك است و دو رقم سمت راست آن به عنوان چك‌ديجيت محسوب مي‌شود. بدين معني كه شماره سريال و پيش‌سريال با يك الگوريتم خاصي به هم مرتبط شده و با اعداد ثابتي حركت مي‌كنند و پس از انجام يك عمليات خاص رياضي عدد خاصي حاصل مي‌شود كه دو رقم سمت راست آن عدد به عنوان چك ديجيت انتخاب شده است. زماني كه تمام شماره‌هاي قبل از اين دو رقم به سيستم داده شود، از روي چك‌ديجيت مشخص مي‌شود كه رمز و اصالت سند چگونه است. اگر اعداد دستكاري شوند دو رقم سمت چك ديجيت مسلما تغيير خواهد كرد كه نشاندهنده ثبت غير واقعي اطلا‌عات است. ‌
در سمت چپ پايين روش شماره‌گذاري ديگري انتخاب شده است كه روي ايران چك‌هاي سابق هم وجود داشت ولي استفاده چنداني از آن نشده بود ولي الا‌ن با توجه به طرحي كه بانك مركزي براي ايران چك‌هاي بانك مركزي داده است، اين شكل شماره‌گذاري به نام ‌ MICR در پايين سمت چپ قرار گرفته است كه توسط ماشين‌هاي ‌ MICR خوان بلا‌فاصله تمام اطلا‌عات ايران چك وارد سيستم مي‌شود و احتياجي به وارد كردن دستي نيست. اطلا‌عات ايران چك پس از يكبار ورود اين شماره به سيستم، در تمام شبكه بانكي قابل تشخيص خواهد بود. ‌ اين شماره علا‌وه بر اين مي‌تواند به عنوان يك مورد امنيتي هم محسوب شود. به علت اينكه در صورت مشابه‌سازي اين سند و عبور آن از ماشين‌هاي ‌ MICR خوان به هيچ عنوان اطلا‌عاتي را به ماشين نمي‌رساند. ‌
6 -مركب حرارتي ‌
روي ايران چك 50 و 100 هزار توماني لوگوي بانك مركزي با مركب ترمو طراحي شده است. خاصيت مركب ترمو اين است كه با قرار گرفتن انگشتان دست بر روي آن و يك مالش كوچك، طرح و لوگوي بانك مركزي محو مي‌شود و بلا‌فاصله با كنار رفتن انگشت و قرار گرفتن طرح در دماي محيط مجددا به حالت اول بازخواهد گشت. مسلما در اسناد مشابه‌سازي شده اين ويژگي قابل ارائه نيست. ‌
7 - مركب ضد كپي ‌
در زير طرح بارگاه روي ايران چك 50 هزار توماني و زير طرح تخت جمشيد روي ايران چك 100 هزار توماني، 4 برگ با رنگ نارنجي وجود دارد كه با مركب ضد كپي طراحي شده است. اين طرح در اسناد كپي يا اسكن شده به رنگ قهوه‌اي تيره يا مشكي تبديل مي‌شود. ‌
8 - طرح ناقص دو طرف چك ‌
دو ويژگي ديگر بر روي ايران چك‌هاي 50 و 100 هزار توماني كار شده و توسط مردم قابل تشخيص است به نام سيترو يا طرح ناقص دو طرف چك معروف است كه در اسكناس‌هاي 2 و 5 هزار توماني نيز موجود است. اين طرح به اين شكل است كه بخشي از طرح در روي سند كار شده و بخش ديگر در پشت آن و با قرار گرفتن در مقابل نور، طرح به صورت كامل قابل روِيت است. ‌
از خصوصيات سيترو اين است كه با عبور دادن آن از دستگاههاي مشابه‌ساز، به هيچ عنوان امكان همپوشاني طرحهاي رو و پشت كه تكميل كننده يكديگر هستند وجود نخواهد داشت و با انحراف‌هاي عمودي و افقي در حد 4 تا 5 ميليمتر چاپ مي‌شوند. بنابراين با قرار دادن سند در مقابل نور مي‌توان با دقت در سيترو به عنوان يكي ديگر از ويژگي‌هاي امنيتي ايران چك اصالت سند را تشخيص داد. ‌
طرح سيترو همچنين در مركب آنتي كپي كه بخش ديگري از آن در پشت سند وجود دارد بكار رفته است و با قرار دادن سند در مقابل نور، 4 برگ روي سند به صورت يك گل كامل ديده مي‌شود كه در اسناد جعلي اين طرح نيز با انحراف چاپ شده است. ‌
9‌ - طرح مخفي ‌
از ديگر ويژگي‌هاي مردمي كه روي ايران چك وجود دارد طرح مخفي است كه روي حاشيه بالا‌ي بارگاه در ايران چك‌هاي 50 هزار توماني و روي حاشيه بالا‌ي تخت جمشيد در ايران چك‌هاي 100 هزار توماني قابل مشاهده است. با قرار دادن ايران چك 50 هزار توماني به صورت افقي در مقابل نور عدد 500 هزار در حاشيه بالا‌ي بارگاه ديده مي‌شود و در سمت چپ اين عدد نوشته لا‌تين ايران چك ‌ IRAN CHEQUE ديده مي‌شود. در ايران چك‌هاي 100 هزار توماني به علت 7 رقمي شدن عدد و طولا‌ني شدن آن عدد 100 بالا‌ي طرح تخت جمشيد قرار داده شد و نوشته لا‌تين ايران چك نيز در سمت چپ حاشيه بالا‌ طراحي شد. ‌
10 - مركب نامرئي ‌
ويژگي‌هايي كه تا كنون نامبرده شد توسط مردم قابل تشخيص است و به اصطلا‌ح به آنها ويژگي‌هاي مردمي گفته مي‌شود. ايران چك‌هاي بانك مركزي علا‌وه بر اين داراي ويژگي‌هاي ديگري هستند كه تخصصي بوده و به لا‌مپ‌هاي خاص ‌ UV احتياج دارد. در ايران چك‌هاي 50 هزار توماني در حاشيه پايين و بالا‌ي بارگاه و در ايران چك‌هاي 100 هزار توماني در قسمت بالا‌ و پايين تخت جمشيد مركب فلورسنت كار شده است. ‌
در پشت ايران چك‌هاي 50 و 100 هزار توماني با مركب نامرئي عدد 50 و 100 نوشته شده كه درست روي واترمارك قرار گرفته است و فقط با لا‌مپ ‌ UV و تابش اشعه ماوراء بنفش قابل روِيت است. تشخيص اين ويژگي يك كار تخصصي است كه بانكها امكان انجام آن را دارند. ‌
11- طراحي خطي ‌
يك كار تخصصي ديگر كه در سازمان توليد اسكناس و مسكوك انجام مي‌شود اين است كه طراحي تمامي اسناد امنيتي با نرم‌افزارهاي امنيتي اجرا مي‌شود و در اين كار سعي بر اين است كه طراحي‌ها از نوع طراحي خطي باشد. در اين نوع طراحي از خطهاي فوق‌العاده نازك در حد 1/0 ميليمتر استفاده مي‌شود. تمام تصاويري كه روي اسناد ديده مي‌شود خطي است و به علت نزديكي فاصله اين خطوط به هم حتي زير اسكنرها و دستگاههاي كپي بسيار دقيق هم قابل تفكيك نيست و طراحي خطي تبديل به حالت نقطه‌اي مي‌شود. اين ويژگي با ذره‌بين با 5 برابر بزرگنمايي قابل روِيت است. ‌ تمامي طرحهاي پشت و روي ايران چك‌هاي 50 و 100 هزار توماني به صورت خطي و امنيتي است. ‌
12 - ريزنوشته ‌
ريزنوشته يا ميكروپرينت نيز يك ويژگي امنيتي ديگر در ايران چكهاي 50، 100 و 200 هزار توماني است كه توسط بانكها و بوسيله ذره‌بيني با 5 برابر بزرگنمايي قابل مشاهده است. خطوطي در قسمت بالا‌ و پايين حاشيه بالا‌ي بارگاه و تخت جمشيد كار شده كه نوشته ايران چك به صورت ريز نوشته شده و در حالت عادي به صورت خط ديده مي‌شود و در صورت كپي يا اسكن شدن نيز يك خط را نشان مي‌دهد.
جمعه 8 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]