تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835568302
اهمیت، محتوا و قالب هنر
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اهمیت، محتوا و قالب هنر
كتاب: هنر از دیدگاه مقام معظم رهبرى، ص 9ابزارهاى هنرى،بىشك،رساترین،بلیغترین و كارىترین ابزار ابلاغ و تبلیغ پیام است. (1)...هنر یك شیوهى بیان است،یك شیوهى ادا كردن است.منتها این شیوهى بیان از هر تبیین دیگر رساتر،دقیقتر،نافذتر و ماندگارتر است.دقت در هر یك از این چند تعبیرى كه عرض كردم:رساتر بودن،دقیقتر بودن،نافذتر و ماندگارتر بودن،در فهم معناى هنر كمك كند.اى بسا كه یك گزارش غیر هنرى،گر چه علمى و تحقیقى و دقیق،خاصیت ارائهى هنرى را نداشته باشد.بارها گفتهام كه هر پیامى،هر دعوتى،هر انقلابى،هر تمدنى و هر فرهنگى تا در قالب هنر ریخته نشود،شانس نفوذ و گسترش ندارد و ماندگار نخواهد بود و فرقى هم بین پیامهاى حق و باطل نیست. (2)شك نباید كرد كه انقلاب،به هنر نیازمند است،و هنر انقلاب از آنجا كه باید حامل مفاهیمى نو و قهرا ناآشنا باشد،و از آنجا كه باید با همهى معارضهها و خصومتهایى كه هیچ انقلابى از آن مصون نیست،درگیر شود و از آنجا كه باید معارف نوین را در ذهنها راسخ و ماندگار سازد،ناگزیر باید هنرى ممتاز و فاخر و پیشرو باشد. (3)شعر و هنر،زیباترین قالب براى همهى پیامهاى نوین و مایهى گسترش و نفوذ این پیامها تا هر سوى خطهى وسیع دلها و جانهاى انسانى است و شاعران و سخنسرایان آگاه همیشه توانستهاند والاترین معارف انسانى را در كتیبهى روزگار با نقشى جاودانه،به نسلهاى بعد از خود بنمایانند. (4)امروز حركتى جدى و مستمر براى تعالى هنر در جامعه ضرورت دارد،این حركت را آغاز كنید.دستخدا با شما و حمایت مردم و امكانات كشور در اختیار شماست. (5)شاعر و هنرمند متعهد،حله فاخر خلاقیتخود را جز بر اندام ارزشها و اصالتها نمىپوشاند.و این همان معرفت درست از لطیفترین نمودهاى روح آدمى است. (6)زبانى كه مىتواند پیام انقلاب را به اعماق جامعه رسوخ دهد،زبان شعر و ادبیات است،زبان هنر است...شعر انقلاب باید بتواند لب لباب انقلاب و مضمون حقیقى انقلاب را در بهترین قالبها منعكس كند...شعر امروز آئینهى آینده است،انسانهاى قرنهاى بعد چطور بفهمند در جامعهى امروز ما چه مىگذشته است...واقعا پنجاه سال دیگر خیلى مشكل استبه آیندگان این جامعه و فرزندان ما كه این روزگار را ندیدهاند فهماند كه در روزگار انقلاب،در روزگار جنگ تحمیلى،...هنگام پیروزى انقلاب،هنگام ورود امام،در این سالهاى عجیبى كه هر لحظهاش یك حادثه است،در این مملكت و در این جامعه چه گذشته است...تنها چیزى كه مىتواند این پیام را به نسلهاى بعد منتقل كند،همین شعر و هنر و ادبیات است. (7)باید هنرمند به عنوان رساترین زبان براى انتقال ایدههاى شریف مورد توجه باشد و تشویق هنرمندان متعهد جامعه و نیز پرورش هنرمند یك اقدام اساسى تلقى گردد. (8)مىدانید هنر این خصوصیت را دارد كه به خاطر ملایمتبا طبع آدمى،بىشك در طبع او اثر مىكند.هر هنرى در طبع آدمى اثر مىگذارد،اگر چه آن كسى كه مورد اثر قرار گرفته،نتواند آن هنر را تحلیل كند.هنر اثر خود را مىگذارد،یعنى دل را منقلب مىكند و...اثرى در روح باقى مىگذارد،هر چه مایهى هنرى كمتر باشد،این اثر هم كمتر مىشود. (9)پیام انقلاب باید به زبان شعر و هنر كه اصیلترین و خالصترین و گیراترین زبانهاست،منتقل شود.انقلاب در قالب هنر و ادبیات آسانتر و صادقانهتر از هر قالب دیگرى قابل صدور است. (10)محتواى هنراسلامى بودن بعضى از كارهاى هنرى به محتواى آن بستگى دارد،مثل قصه و نمایشنامه.براى یك قصه،با یك مقاله اسلامى چه تعریفى ارائه مىكنید؟اینكه معیارهاى اسلامى یا مفاهیم اسلامى را درستبیان كند.اگر هم مسائل،مذهبى به معناى خاص آن، نیستبلكه اجتماعى یا سیاسى و امثال آنهاست،در آنها هم نباید با اصول اسلامى مغایرتى وجود داشته باشد.اینها را كه تامین كردید،آن مقاله اسلامى است،حداقل ضد اسلامى یا غیر اسلامى نیست. (11)از جنبهى هنرى كه در قصهنویسى هست،هیچ چیز خاصى كه بتوان آن را معیار اسلامى یا غیر اسلامى بودن دانست،وجود ندارد، هر چه كه بتواند قصه را زیباتر و هنرمندانهتر كند،نه تنها اشكالى ندارد،بلكه بهتر است.نمایشنامه هم همینطور. (12)اما اگر بد آموزى در آن بود،كج اندیشى در آن بود،اغوا در آن بود و تهمت و افترا و فحاشى و بد زبانى در آن وجود داشت،غیراسلامى است.تئآتر و دیگر هنرهایى كه در نیم قرن اخیر یعنى در روزگار غربت و محكومیت ارزشهاى اسلامى و تهاجم همه جانبه به آن،وارد كشور ما شد،طبیعة بر پایهاى غیر اسلامى بنا گشت و در جهت مغایر و حتى متضاد با مفاهیم اسلامى رشد كرد.غربزدگانى كه نخستین رویش این رشتههاى اساسى هنر را در كشور اسلامى ما ارائه كردند،از اسلام كاملا بیگانه و شاید با آن معاند بودند.لذا بتدریج این تصور را در ذهن همه،مخصوصا نسلهاى نوخاسته برمىانگیختند كه تئآتر و سینما داراى طبیعتى غیر مذهبى و ضد مذهبى است و نمىتوان و نباید از آن براى ارائهى پیامهاى اسلامى بهره گرفت. (13)...آن دو نوع تفكر یكى عبارت است از تفكر اسلام منهاى گرایشهاى انقلابى.لذا شما مىبینید در بارهى مفاهیم گوناگون اسلامى اشعار بسیار خوب و عالى گفته شده،منتها اینها زمینههایى از فكر اسلامىست كه جنبههاى انقلابى و رگههاى انقلابى ندارد... ترجیع بند معروف جمال الدین عبد الرزاق،ترجیع بند هاتف و برخى از شعرهاى دیگر،از لحاظ هنرى ممتاز است و واقعا بعضى در حد اوج هنرى است.آنچه در مقدمهى نظامى یا در برخى كتب عرفانى وجود دارد،یا قصائد سعدى در توحید و اخلاقیات،اینها همه مفاهیم اسلامىست كه گفته شده،اما اینها على رغم داشتن حیثیت و بعد بالاى هنرى،شعر انقلاب نیست.اگر چه بعدا عرض خواهم كرد كه انقلاب مىتواند از آنها استفاده كند.اما شعر انقلاب نیست.اسلامى است،هنرى هم هست اما انقلابى نیست.زیرا ابعاد انقلابى اسلام در این شعرها دیده نمىشود. (14)در زمینهى معیار اسلامى یا غیر اسلامى،غیر از محتواى،شكل هم مؤثر است مثلا در هنرهاى تجسمى.یك وقت است كه عكس یك زن عریان كشیده مىشود یا فرض بفرمایید یك شكل اغواگر دیگر یا یك منظرهى دروغ و تهمت آمیز،اینها محتوى است.اما ظاهر و شكل هم مىتواند معیار اسلامى بودن قرار بگیرد،یعنى خود مجسمه،منهاى اینكه این مجسمه انسان پوشیده استیا عریان،كه از نظر بعضى فتاوى درست كردن آن خلاف شرع است.اینجا دیگر بحث این نیست كه این مجسمهى زن،روسرى دارد یا ندارد،بحث این است كه خود تهیهى این عكس یا مجسمهى انسان اشكال دارد یا ندارد. (15)در اجراى نمایشنامه،منهاى محتواى آن،نوع بازى مىتواند در اسلامى بودن یا نبودن اثر بگذارد.فرضا زنى كه لباس مردى را پوشیده یا مردى كه لباس زنى را پوشیده،این شرعا حرام است.چه آن زن بیاید آیهى قرآن بخواند،یا سخن شهوتانگیزى بر زبان بیاورد. (16)هنر اسلامى اساسا غیر از هنر مسلمانان است.این را من بارها در صحبتهایم گفتهام،غالبا هنر مسلمانان با هنر اسلامى اشتباه مىشود.خوب اگر یك مسلمانى یك آهنگ یا یك فیلم ساخت،آن آهنگ یا فیلم ساختهى یك مسلمان است اما لزوما اسلامى نیست. هنر اسلامى آن چیزى است كه در آن عنصر سازندهاى از اندیشهى اسلامى وجود داشته باشد...یعنى در قالب هنرى آن،نه فقط در محتواى،چیزى از اسلام و اندیشهى اسلامى وجود داشتهباشد.این مىشود هنر اسلامى...بروید دنبال این كه بتوانید سر رشته هنر اسلامى را پیدا كنید. (17)پیام همین خونها و حكایت پر ماجراى ایثارگریهاى رزم آوران تاریخساز اسلام،بهترین موضوع و محتوایىست كه به كمك هنر و ابزار و تكنیك مناسب آن،رسالت تئآتر در جمهورى اسلامى را به نحو شایستهاى به انجام مىرساند (18) .اگر مسالهى هنر براى مردم،و«در خدمت مردم»،یك چیز جدى است و فقط شعار نیست،یقینا یكى از چیزهایى كه باید محتواى هنر امروز را تشكیل دهد،مسالهى جنگ است،در حقیقت جنگ مظهرى است از بزرگترین حماسهها و هنرنمایىها و ارزش آفرینىهاى مردم ما در این دوران. (19)اما در مورد سینما و تئآتر كه سؤال شد آیا در آن زن مىتواند وجود داشته باشد یا نه؟در جواب باید گفت:اگر زن در فیلم یا نمایش به آن شكلى ظاهر بشود كه در غیر فیلم و نمایش حرام نیست،اینجا هم حرام نیست.پس نقش بازى كردن زن در فیلم و نمایش حرمت ندارد.منتها یك وقت هست كه زن و مرد نامحرم یكدیگر را در آغوش مىگیرند كه این كار در همه جا حرام است از جمله در فیلم و نمایش.یا اگر زن به شكلى ظاهر شود یا به لحنى سخن بگوید یا حركاتى انجام دهد كه شهوت انگیز باشد،این حرام است.لذا ظاهر شدن زن در فیلم یا تئآتر در صورتى كه از موجبات اشكال خالى باشد،هیچ مانعى ندارد. (20)...براى مثال:آهنگهاى قرآن یك هنر اسلامى و یك موسیقى كامل است،مثلا در برخى از كشورهاى عربى خوش ذوقترین و هنرمندترین خوانندهها (در این زمینه) وجود دارند.این همان كیفیتخواندن قرآن است.قرآن به همین كیفیتباید خوانده شود تا درست مضمون خودش را برساند.مدتى پیش،مقالهاى از یك نویسندهى خارجى مىخواندم.او در این باب خیلى خوب تشبیه كرده و نمونهها و مثالهایى آورده بود.از جمله هنر اسلامى را در مسجد نشان داده و گفته بود كه گنبد مسجد دقیقا یك هنر اسلامى است و این نشان دهندهى جهان بینى اسلام بر محور توحید است،یعنى همه چیز در جهان بینى اسلام بر یك محور حركت مىكند كه آن«الله»است.وقتى انسان زیر آن گنبد مىنشیند خود را در مركز عالم احساس مىكند و خود را با همهى كائنات مرتبط مىداند.محراب جایىست كه پیشنماز مىایستد و قاعدة قرآن یا كتاب در دست مىگیرد تا چیزى را به مردم یاد بدهد.جایى كه مردم او را مىبینند.لذا بالاى سر محراب حتما یك چراغ هست كه به مرور در محرابهاى جدید به شكل چراغها و لوسترهاى زیبا مشاهده مىشود.حتى در محرابهاى قدیمى هم،چراغى از یك زنجیر آویزان است،این همان مفهوم«الله نور السموات و الارض»است كه«مثل نوره كمشكوة فیها مصباح،المصباح فی زجاجة»یعنى آن چراغ داخل یك شیشه است.یا پاى ستون مساجد به صورت سنتى مقدارى پهنتر استیعنى با یك قاعدهى استوانهاى مستقیم بطرف پایین نیامده،این نخلهاى ستون مسجد پیغمبر اكرم (ص) را تداعى مىكند.چون مسجد الرسول را با ستونهایى از نخل ساختهاند،و همینطور گلدستهها و چیزهاى دیگر را كه در معمارى،هنر اسلامى به حساب مىآیند. (21)قالب هنركار هنر با محتوى پایان نمىیابد،قالب نیز ارزش بسیار دارد.ظرف نازیبا،مظروف زیبا را زشت جلوه مىدهد.و براى ساختن ظرف زیبا در عرصهى هنر تنها استعداد كافى نیست،آموزش هم ضرورت دارد.هنرمندانى كه قدرت آموزش اصول هنرى را در خود مىبینند،باید به یارى جوانان بشتابند. (22)شعر و نیز همهى قالبهاى هنرى،موهبتهاى خدایىاند كه باید در خدمتخلق خدا و حامل آرمانهاى والاى خدایى باشند. (23)یك نكته را هم اینجا عرض كنم:آن هنرى،آن شعرى این خصوصیات را دارد كه استخوانبندى هنرى آن واقعا محكم باشد یعنى واقعا هنر باشد،چون اگر هنر نباشد،نمىماند،اصلا منتقل نمىشود...آنكه جاذبه دارد،زیبایى است،زیبایى اگر نبود كسى نگاه نمىكند تا از آنچه كه در آن وجود دارد،چیزى بفهمد. (24)...دیگر آنكه باید در زبان و تعبیر و زیبایى و آرایش،و اگر لازم شود،در شیوه و قالب،ابتكار و نوآورى شود.و بسى بایدهاى دیگر...كه كمال مطلوب در باب شعر این زمان،از آن بىنیاز نیست. (25)این نوجوانان حقیقة مثل خوانندههاى حرفهاى سرود خواندند،ژستها و حركات و كارهایشان نشانهى پختگى است.صداهایشان نیز خیلى متناسب است چون در همخوانى صداى نامتناسب كار را خراب مىكند،لیكن شما (26) صداهاى متناسب را پیدا كردهاید. (27)اگر بهترین مضامین در یك قالب شعرى بد ریخته شود،اثر مطلوب را نخواهد بخشید،البته ما در یك شعر نمىتوانیم مضمون را درجه دوم بگیریم.خیر،مضمون در درجهى اول است.منتها آن مضمون خوب،بدون تكنیك خوب شعرى اصلا فایدهاى ندارد،مفید نیست و تبلیغ را كه كار اساسى هنر است،نمىتوان انجام داد. (28)شعر و هنر،زیباترین قالب براى همهى پیامهاى نوین و مایهى گسترش و نفوذ این پیامها تا همه جاى خطهى وسیع دلها و جانهاى انسانىست و شاعران و سخنسرایان آگاه همیشه توانستهاند والاترین معارف انسانى را در كتیبهى روزگار با نقشى جاودانه،به نسلهاى بعد از خود بنمایانند. (29)...مخاطب من آن كسانى هستند كه مىتوانند كار هنرى فعال و پر تلاش كنند و پیام هنرى را ابلاغ كنند.البته باید از قالبهاى خوب و تكنیكهاى خوب و قابل قبول و قابل ارائه در همه رشتهها و شعبههاى هنر استفاده كنند. (30)پىنوشتها:1) -سخنرانى در مراسم«سالگرد تاسیس سازمان تبلیغات اسلامى»،1/4/1366.2) -گفتگو با اعضاى«سومین كنگرهى شعر و ادب دانشجویان سراسر كشور-جهاددانشگاهى»،27/9/1365-این گفتگو به علت اهمیت آن به عنوان ضمیمهى بخش«شعر»تماما نقل شده است.3) -پیام به«دومین جشنوارهى تئآتر دانشجویان كشور»،14/8/1365.4) -پیام به«نخستین كنگرهى دانشجویى شعر و ادب»،27/9/1363.5) -پیام به«چهارمین كنگرهى شعر و ادب و هنر»،26/2/1363.6) -پیام به«كنگرهى شعر و ادب نهضتسواد آموزى خراسان»،9/7/1364.7) -سخنرانى در كنگره شعر شاهد (در حسینیهى ارشاد) ،14/11/1365.8) -پیام به مناسبت«آغاز چهارمین سال فعالیتحزب»،29/11/1360.9) -سخنرانى در«جمع شعراى مشهد»،4/1/1365.10) -پیام به«پنجمین كنگرهى شعر و ادب»،15/2/1364.11) -گفتگو با اعضاى«واحد فرهنگى روزنامه جمهورى اسلامى»،16/11/1360.12) -همانجا.13) -پیام به«دومین جشنواره تئآتر دانشجویان كشور»،14/8/1365.14) -گفتگو با اعضاى«سومین كنگره شعر و ادب دانشجویان سراسر كشور-جهاددانشگاهى»،27/9/1365.15) -«گفتگو با واحد فرهنگى روزنامه جمهورى اسلامى»،16/11/1360.16) -همانجا.17) -گفتگو با اعضاى«واحد فرهنگى روزنامه جمهورى اسلامى»،16/11/1360.18) -پیام به«یادواره تئآتر 17 شهریور»،17/6/1361.19) -سخنرانى افتتاحیه«مجتمع ادب و هنر در خدمت جنگ»،30/6/1363.20) -مراسم دیدار اعضاى«واحد فرهنگى روزنامه جمهورى اسلامى»،16/11/1360.21) -گفتگو با اعضاى«واحد فرهنگى روزنامه جمهورى اسلامى»،26/11/1360.22) -پیام به«چهارمین كنگرهى شعر و ادب و هنر»،26/2/1363.23) -پیام به«نخستین كنگرهى دانشجویى شعر و ادب»،27/9/1363.24) -پیام به«كنگرهى شعر و ادب نهضتسواد آموزى خراسان»،9/7/1364.25) -سخنرانى در«كنگره شعر شاهد» (حسینیه ارشاد) ،14/11/1365.26) -خطاب به رهبر گروه سرود.27) -صحبت پس از اجراى«برنامه سرودخوانى در استاندارى شیراز»،7/9/1366.28) -مصاحبه با معاونتسینمایى وزارت ارشاد اسلامى-مجله صحیفه-یكم اردیبهشت 1364.29) -پیام به«نخستین كنگره دانشجویى شعر و ادب»،27/9/1363.30) -سخنرانى در مراسم«سالگرد تاسیس سازمان تبلیغات اسلامى»،1/4/1366.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 553]
-
گوناگون
پربازدیدترینها