آشنايي با جمع هراسي و روش هاي درمان آن موج كشنده اضطراب

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: آشنايي با جمع هراسي و روش هاي درمان آن موج كشنده اضطراب
آيا مي دانيد بسياري از مردم از صحبت كردن در جمع يا حضور در يك گروه وحشت دارند؟ آنها احساس دل آشوبه مي كنند، كف دستان شان عرق مي كند و ضربان قلب شان تندتر مي شود. البته در اكثر مواقع مردم در هنگام نياز، اين احساسات شان را كنترل مي كنند و از پس آن برمي آيند. قبل از شروع سخنراني با حضور در يك جمع داشتن كمي اضطراب طبيعي به نظر مي رسد اما گاهي بعضي نمي توانند اضطراب فراواني را كه دارند كنترل كنند و از روبه رو شدن با چنين شرايطي وحشت مي كنند. براي آنها پاسخ دادن به پرسش در كلاس يا ايراد سخنراني يا حتي با ديگران ناهار خوردن و صحبت كردن، موجي از اضطراب را به همراه دارد، به گونه يي كه غيرقابل تحمل است. به اين نوع اضطراب جمع هراسي گفته مي شود. جمع هراسي به وحشت فراوان فرد هنگام قرار گرفتن در جمع اشاره دارد. اين وحشت و اضطراب چنان زياد است كه شخص را وامي دارد تا از بودن در جمع پرهيز كند. فرد مبتلا به چنين اضطرابي، خطر اضطراب و خجالتش را بيش از اندازه بزرگ جلوه مي دهد اما توانايي خودش را در مواجه شدن با آن موقعيت ها بسيار كوچك و ناچيز مي شمارد.

اكثر اين افراد در دوران نوجواني كمرو بوده اند. گاه تغييرات جسمي و احساسي دوران بلوغ مي تواند باعث ضعف اعتماد به نفس شود. بيشتر نوجوانان دوست ندارند مركز توجه باشند، خصوصاً آنهايي كه ذاتاً كمي نسبت به ساير همسالان شان خجالتي تر هستند. اكثر آنها از صحبت كردن در جمع يا نشستن بر سر ميز غذا با كساني كه به خوبي آنها را نمي شناسند دچار اضطراب مي شوند.

اما جمع هراسي از احساس دلهره يا خجالت كه گاهي فرد احساس مي كند، بسيار شديدتر و عميق تر است. جمع هراسي، كمرويي و خجالت بيش از حد توام با اضطراب است به گونه يي كه موجب مي شود فرد از انجام كاري كه دوست دارد اجتناب ورزد و در جمع ظاهر نشود. گاهي هم شدت خجالت يا وحشت از صحبت با ديگران موجب مي شود فرد دچار حالت خموشي انتخابي شود يعني در موقعيت هاي خاص اصلاً صحبت نكند (به طور انتخابي). چنين افرادي با كساني كه رابطه دارند نظير والدين، خواهر و برادر و دوستان صميمي كاملاً طبيعي گفت وگو مي كنند يا در موقعيت هايي مانند خانه كاملاً نرمال و طبيعي رفتار مي كنند، اما با قرار گرفتن در موقعيت هاي ديگر چنان دچار ناراحتي و اضطراب مي شوند كه ترجيح مي دهند سكوت كنند و اصلاً صحبت نكنند. نوجواناني كه والدين شان يا ديگر بستگان نزديك آنان مشكلات اضطراب داشته باشند بيشتر از سايرين دچار مشكلات اضطراب و جمع هراسي مي شوند.اين ويژگي در واقع مي تواند يك ويژگي يا صفت بيولوژيكي باشد كه اعضاي خانواده همگي در آن مشترك باشند. اين صفت مي تواند روي كاركرد و فعل و انفعالات مغز اثر بگذارد و حالاتي نظير اضطراب، كمرويي، پرخاشگري و عصبانيت را كنترل كند. بعضي از افراد با ويژگي شخصيتي «محتاط بودن» متولد مي شوند و در نتيجه گرايش آنها به سوي كمرويي، خجالت و حساس بودن در موقعيت هاي جديد است و ممكن است چنين ويژگي به جمع هراسي فرد نيز بينجامد. اما برخي هم ممكن است براساس تجاربي كه داشتند و از واكنش هاي ديگران نسبت به خودشان يا با مشاهده رفتارهاي والدين يا نزديكان چنين ويژگي را فرا گيرند. اعتماد به نفس ضعيف و نداشتن مهارت هايي براي كنار آمدن با استرس و اضطراب نيز مي تواند نقش مهمي در ايجاد جمع هراسي ايفا كند. همچنين افراد نگران، كمال گرا و آنهايي كه به واسطه مرتكب شدن اشتباهات كوچك بسيار به خود سخت مي گيرند، ممكن است دچار مشكل جمع هراسي شوند. تفكرات نگران كننده در اين افراد اغلب به صورت سوالاتي در ذهن آغاز مي شود كه جنبه منفي دارند. براي مثال فرد با خود مي انديشد؛ «چي مي شه اگر سر ميز ناهار كسي نباشه؟» يا «چي مي شه موقعي كه مي رم امتحان بدم تو كلاس كسي نباشه؟» اين تفكرات بدتر و بدتر مي شود تا جايي كه فرد آنها را به مثابه اتفاقات بد و ناخوشايندي مي پندارد كه برايش رخ مي دهد. يا تفكرات آزارنده و نگران كننده يي مانند «اگر مرتكب اشتباه شوم چي؟»، «اگر حرف اشتباهي بزنم و ديگران بهم بخندند، چي؟» و اين تفكرات فرد را به جهتي سوق مي دهد كه احساس كند نمي تواند و از پس انجام آن كارها برنمي آيد و در نهايت به وحشت و دوري او از جمع مي انجامد. روان درماني مي تواند به افرادي كه دچار جمع هراسي هستند كمك شاياني كند. روان درمانگر با پي بردن و درك تفكراتي كه سبب اضطراب فرد مي شود و نيز با تمرين و آموزش مهارت هاي اجتماعي و مهارت هاي زندگي و تقويت اعتماد به نفس آنها و با به كارگيري تدريجي اين مهارت ها در موقعيت هاي واقعي مي تواند به فرد كمك كند.

www.rd.com
دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 297]