خاموشي‏ها در زمستان ادامه خواهد داشت

واضح آرشیو وب فارسی:الف: خاموشي‏ها در زمستان ادامه خواهد داشت
خاموشي‏هاي متناوب و فزاينده در سراسر كشور موجب نارضايتي عمومي در بين مردم و خسارات گسترده اي براي بخش هاي مختلف اقتصادي كشور گرديده است.

"الف" در پي علت‏يابي اين مشكل اقدام به مصاحبه با كارشناسان و خبرگان صنعت برق كشور نموده است. در اولين قسمت از اين سلسله مصاحبه‏ها به سراغ يكي از باسابقه ترين كارشناسان صنعت برق كشور رفته ايم. وي داراي بيش از 30 سال سابقه در بخش هاي مختلف صنعت برق از برنامه و بودجه تا توليد و توزيع است.

بخش خبري الف بنا به درخواست اين كارشناس خبره صنعت برق كشور از انتشار نام و مشخصات و سوابق وي خودداري مي‏نمايد.

# علت خاموشي هاي متناوب در سراسر كشور؟

در ابتدا بايد روي اين نكته تاكيد كنم كه اين مشكل مربوط به امسال نيست. كشور ما و بسياري از كشورهاي جهان در بحران هميشگي برق بسر مي برند. مردم ايران در سال هاي 1354تا55 و 1362 تا 63 و هم چنين در سال 68 تجربه اين گونه خاموشي هاي گسترده را دارند.

كشور ما هر ساله براي رفع اين مشكل 3 تا 5 هزار مگاوات برق وارد مدار مي كند و به همين دليل به لحاظ نصب نيروگاه در دنيا حائز رتبه 18 هستيم. كه اين رتبه بسيار مناسبي در مقايسه با ساير كشورهاي در حال توسعه است. در منطقه خاورميانه ما بعد از قطر بهترين هستيم و برخلاف آن چه عموم مردم تصور مي كنند ميزان خاموشي هاي ما در مقايسه با ساير كشورهاي منطقه مانند پاكستان، هند، عربستان و عراق در وضعيت بهتري قرار دارد.البته در توليد برق در رتبه 25 هستيم و بايد گفت بخش مهمي از مشكلات ما از همين اختلافنصب نيروگاه و توليد برق ناشي مي شود.

# منظور شما اين است كه توليد برق ما با تعداد نيروگاه هاي جديدي كه وارد مدار مي كنيم برابر نيست؟ يعني راندمان نصب نيروگاه هاي ما اينقدر پايين است؟

متاسفانه همينطور است. اين البته يكي از عوامل كمبود انرژي الكتريكي در كشورمان مي باشد. كه البته ناشي از فرسودگي نيروگاه ها و عدم بازسازي و اصلاح آن ها در طول سال هاي اخير مي باشد. متاسفانه مديران ما به جاي توجه به بهبود كيفيت و تعمير و نگهداري صحيح از نيروگاه ها تنها به دنبال خريد نيروگاه هاي جديد هستند غافل از اين كه در شبكه توزيع سراسري نه هزار مگاوات برق هدر مي رود. اين مقدار معادل توليد 9 نيروگاه برق بزرگ كشور است.

# خوب اگر اين مسئله مشكل اصلي صنعت برق ما باشد پس نبايد محدود به امسال باشد و ما بايد هرساله با اين مشكل مواجه باشيم.

بله درست است. ما بايد هرسال با اين مشكل مواجه باشيم اما دولت هاي گذشته اين ضعف را با نصب نيروگاه هاي جديد برطرف مي كردند. به همين دليل است كه تمام برنامه هاي وزارت نيرو تا سال 85 انجام شده و مي توانيم بگوييم كه در صنعت برق تقريبا طرح عمراني نيمه تمام در آن سال نداشتيم.

اما مشكل از جايي شروع شد كه دولت در سال 85 بودجه غيرواقع بينانه اي را به مجلس ارئه كرد. البته مجلس هم در اين زمينه با تصويب منابع صوري غير قابل وصول در بودجه صنعت برق شريك جرم دولت در اين زمينه بود. متاسفانه اين اتفاق در سال هاي بعد نيز رخ داد و اين مسئله در بودجه سال هاي 86 و 87 نيز تكرار شد.

البته مجلس در جاي ديگري نيز مقصر بود، متاسفانه نمايندگان مجلس در قانون بودجه تمام تعرفه ها را دستوري تغيير دادند در صورتي كه اين كار به هيچ وجه در حوزه اختيارات مجلس نبود. هم چنين مجلس در بودجه سال 86 تصويب كرد كه قيمت واقعي برق در سند بودجه منظور بشود و مابه التفاوت آن را دولت بپردازد. كه البته در سال 86 تنها 50% آن از سوي دولت پرداخت شد.

اين مسائل در مجموع موجب كسري بودجه 2000 ميليارد توماني وزارت نيرو گرديد و وزارت صنايع را به صاحبان صنايع الكتريكي و وارد كنندگان تجيزات صنعت برق بدهكار كرد.

# يعني كسري بودجه موجب عدم نصب نيروگاه هاي جديد به ميزان كافي شده است؟ و شما دولت و مجلس را در اين مسئله مقصر مي دانيد؟

دقيقاٌ. البته همانطور كه گفتم نبايد در مورد اين بحران بزرگ ساده انديشي كنيم و به دنبال يك يا دو علت و مقصر بگرديم. اين مسئله در مشكلات و اتفاقات ديگري نيز ريشه دارد. تغيير فاحش هرم جمعيتي كشور و تقاضاي جمعيت عظيم 26 تا 30 سال براي شغل و هم چنين مسكن مستقل نيز از ديگر عوامل است. طي يك محاسبه در وزارت نيرو مشخص شد كه هر شغل جديد به طور متوسط نياز به 5 تا 10 هزار كيلو وات ساعت و هر مسكن مستقل مانند يك آپارتمان كوچك حداقل نياز به 1000 كيلو وات ساعت انرژي الكتريكي در سال دارد.

در حقيقت اصرار اشتباه دولتمردان ما در دهه اول انقلاب بر افزايش جمعيت، پس از بحران فضاهاي آموزشي در اوايل دهه هفتاد و بحران ورود به دانشگاه در اوايل دهه هشتاد حالا در تقاضاي اشتغال و مسكن و به تبع آن نياز به مصرف فزاينده برق خود را نشان مي دهد.

نكته ديگري كه متسفانه به سادگي قابل جلوگيري است و تاكنون اراده اي براي رفع آن ديده نمي شود ناهماهنگي وزارت خانه هاي بازرگاني و صنعت با وزارت نيروست. متاسفانه با افزايش شديد نقدينگي در ساله هاي اخير و اوج گيري فرهنگ مصرف گرايي علاقه به خريد لوازم خانگي پرمصرف خانگي كه عمدتا غير استاندارد و توليد كشورهايي مانند چين مي باشند، در خانواده ها رو به فزوني گذاشته است. نكته نگران كننده آن است كه وزارت بازرگاني خود متولي واردات لوازم خانگي ارزان قيمت و بنجل چيني است كه متسفانه عموم اين لوازم غير ستاندارد و بسيار پر مصرف بوده و در نتيجه ميزان برق مصرفي ما را در سال هاي اخير به شدت افزايش داده اند.

جالب است بدانيد كه امسال بيشترين رشد مصرف را در استان سيستان و بلوچستان كه يكي از استان هاي محروم كشورمان است مشاهدهع نموده ايم. تصاوير مستندي از اين استان موجود است كه نشان مي دهد كپرنشينان در كپرهاي خود 3 كولر گازي به صورت همزمان نصب نموده و استفاده مي نمايند. در صورتيكه هيچ كدام از اين مردم شريف رعايت كوچكترين مسائل مربوط به جلوگيري از هدر رفتن انرژي را نميكنند.

# در صحبت هايتان هيچ اشاره اي به گرما و خشكسالي نكرديد.

ببينيد خشكسالي و گرما نيز تا حدودي در مصرف برق موثر بوده اند. سهم نيروگاه هاي برق آبي ما از ظرفيت توليد برق كشور در اوج آن كه فصل پرآب بهار مي باشد تنها 15 درصد است و اين ميزان در تابستان حداكثر به 5 درصد ميرسد. بنابراين مي بينيد كه خشكسالي حداكثر موجب كاهش دو درصدي توليد برق مي شود. در حاليكه ما امسال 15 درصد كسري توليد داريم.

مشكل ديگري كه بايد به آن اشاره كرد و از اين رهگذر انگشت اتهام را به سمت وزارتخانه ديگري نشانه گرفت، عدم استقلال صنايع بزرگ و حياتي كشور از شبكه سرايري توزيع برق است. در تمام دنيا و به ويژه در كشورهاي صنعتي تمام كارخانجات و صنايع خودشان نيرگاه دارند و برق مصرفي خود را توليد مي كنند.
اين مسئوله موجب مي شود كه قيمت واقعي و تمام شده برق را در محاسبات خود منظور نمايند و هم در صورت بروز مشكلات احتمالي براي سيستم سراسري توزيع، مشكلي نداشته باشند.

البته در ايران تمام صنايع به سيستم برق سراسري كاملا وابسته هستند و خاموشي ها و قطعي برق تاثير مستقيمي بر آن ها مي گذارد. طنز تلخ اين داستان آن‏جا خود را آشكار مي نمايد كه دولت، برق مصرفي اين كارخانه ها را با يارانه دولتي و به كسر كوچكي از قيمت تمام شده به آن ها مي فروشد و نيازهاي صنعت برق كشور را به قيمت جهاني از آن ها خريداري مي كند. براي مثال دولت برق را با همان تعرفه مصوب مجلس يعني 200 ريال به ازاي هركيلو وات ساعت به مس سرچشمه مي فروشد، اما مس را به قيمت جهاني آن و به صورت هر تن 2000 دلار خريداري مي كند. اين در حال است كه قيمت برق در سال هاي اخير ثابت مانده و حتي مشمول تخفيف هاي تشويقي نيز شده است، اما قيمت محصولي مانند مس در 4 سال اخير 4 برابر شده است.

# پس با توجه به مطالب كه شما گفتيد و عواملي كه براي خاموشي ها برشمرديد ظاهرا خاموشي تا اطلاع ثانوي ادامه خواهد داشت. آيا حقيقتا مردم بايد خاموشي ها را در فصل سرما هم تحمل كنند؟

متاسفم كه بگويم كه برآوردهاي ما به عنوان كارشناسان اين رشته و كساني كه سال ها در صنعت برق كشور به مردم خدمت مي كنيم نشان دهنده اين است كه صنعت برق زمستان خوبي را براي مردم رقم نخواهد زد. خاموشي ها اگر بيشتر نشود قطعا كمتر نخواهد شد. و مشكلاتي كه در طول مصاحبه براي شما برشمردم همانطور كه احتمالا خودتان نيز متوجه شديد مسائلي نيست كه در اين چند ماه قابل برطرف شدن باشد.

شواهد حاكي از ادامه دار بودن اين بحران در طول 2 تا 3 سال آينده است. مشكلاتي چون كمبود بودجه و افزايش توليد متناسب با تغيير شديد هرم جمعيتي مواردي نيست كه بتوان گفت ظرف امسال برطرف خواهند شد. ضمن اين كه پيش بيني كارشناسان هواشناسي نيز حاكي از ادامه خشكسالي است. بنابراين واقع بينانه بايد گفت كه به برطرف شده اين مشكل تا پايان امسال نمي توان اميدوار بود.
شنبه 5 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 210]