بنزين آزاد؛ 600، 800 يا 1000تومان؟

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: سناريوي دوم يعني عرضه بنزين 800 تومان نسبت به سناريوي 1000 تومان انتظارات تورمي كمتري را به همراه خواهد داشت.تهران امروز: سه سناريو در پنج محور «عدالت در مصرف يارانه بنزين»، «ايجاد انتظارات تورمي و تورم»، «كاهش مصرف و صرفه‌ جويي»، «افزايش درآمد حاصل از هدفمند كردن يارانه بنزين» و «كاهش آسيب‌پذيري در مقابل تحريم» مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است.پيش از اين در مورد ميزان آزادسازي قيمت بنزين دو سناريو مطرح شده بود. اما يكي از سايت‌هاي نزديك به دولت در مطلبي، سه سناريو براي بنزين پس از هدفمندي يارانه‌ها طراحي كرده است.رجانيوز اين سناريوها را در قالب تحليلي از ميثم دهقان (كارشناس ارشد شبكه تحليلگران تكنولوژي ايران) نقل كرده كه نشان مي‌دهد تعداد سناريوهاي احتمالي به سه افزايش پيدا كرده است. هر چند بر احتمالي بودن اين گزينه‌ها تاكيد شده است اما به نظر مي‌رسد سناريوهاي نهايي كه در كارگروه تحول اقتصادي به تصويب رسيده است نيز به اين گزينه‌ها نزيك باشد.رجانيوز در اين يادداشت آورده است: با توجه به دستاوردهاي سهميه‌بندي بنزين و همچنين اظهارات رويانيان مبني بر تداوم سهميه‌بندي بنزين با اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها، سه سناريوي محتملِ زير پيش روي تصميم‌گيران قرار دارد:سناريوي اول: تخصيص 60 ليتر بنزين سهميه‌اي با قيمت 300 تومان و عرضه بنزين آزاد به قيمت 600 تومان.سناريوي دوم: تداوم 60 ليتر سهميه بنزين 100 توماني و افزايش قيمت بنزين آزاد به 800 تومان.سناريوي سوم: تداوم 60 ليتر سهميه بنزين 100 توماني و افزايش قيمت بنزين آزاد به 1000 تومان.در اين يادداشت، سه سناريوي فوق در پنج محور «عدالت در مصرف يارانه بنزين»، «ايجاد انتظارات تورمي و تورم»، «كاهش مصرف و صرفه‌‌جويي»، «افزايش درآمد حاصل از هدفمند كردن يارانه بنزين» و «كاهش آسيب‌پذيري در مقابل تحريم» مورد بررسي و مقايسه قرار مي‌گيرند:1 - عدالت در مصرف يارانه بنزين: در سه سناريوي مذكور، قيمت بنزين مصرفي وابسته به ميزان مصرف بنزين است و با افزايش مصرف، قيمت بنزين براي هر ليتر افزايش مي‌يابد.به ازاي مصرف 90 ليتر در ماه كه متوسط مصرف هر خانوار است، قيمت بنزين در سناريوي اول و سوم 400 تومان و براي سناريوي دوم 333 تومان است.همچنين متوسط قيمت بنزين در سناريوي اول براي كساني كه بيش از 120 ليتر در ماه مصرف مي‌كنند، كمتر از سناريوي دوم و سوم خواهد شد.با توجه به قيمت بنزين فوب خليج فارس و هزينه حمل و نقل و احتساب ماليات بر ارزش افزوده قيمت هر ليتر بنزين بدون يارانه در حدود 800 تومان است. بنابراين پر واضح است كه در سناريوي اول به دليل اينكه قيمت بنزين آزاد 600 تومان است، مصرف بيشتر به معناي بهره مندي از يارانه بيشتر است، در صورتي كه در دو سناريوي ديگر، مصرف بيشتر به معناي بهره مندي از يارانه بيشتر نخواهد بود. قيمت متوسط بنزين به ازاي مصرف بيشتر از 90 ليتر در ماه در سناريوي سوم و 120 ليتر در ماه در سناريوي دوم بيش از سناريو اول است. بنابراين اتخاذ سناريوهاي دوم و سوم براي مصارف بيشتر به عدالت در توزيع يارانه بنزين نزديك تر است.2 -ايجاد انتظارات تورمي و تورم: در سناريوي اول با توجه به افزايش همزمان قيمت بنزين سهميه‌اي و بنزين آزاد، تمامي مالكين خودرو از كم مصرف‌ها تا پرمصرف‌ها متأثر از افزايش قيمت بنزين خواهند بود كه اين به معناي افزايش انتظارات تورمي و تورم در جامعه است.اين در حالي است كه با توجه به آمار مصرف بنزين ارائه شده توسط شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي، متوسط مصرف روزانه بنزين آزاد در حدود 12 ميليون ليتر است كه با فرض مصرف روزانه 63 ميليون ليتر، سهم 20 درصدي را به خود اختصاص مي‌دهد. بنابراين افزايش قيمت بنزين آزاد به 800 يا 1000 تومان تنها 20 درصد مصرف روزانه بنزين را تحت تأثير خود قرار مي‌دهد و در حدود 60 درصد مصرف كنندگان -كه در حدود 60 ليتر در ماه مصرف دارند-، افزايش هزينه‌اي را متوجه نخواهند شد. لذا انتظارات تورمي در اين دو سناريو نسبت به سناريوي اول بسيار كمتر خواهد بود. سناريوي دوم يعني عرضه بنزين 800 تومان نسبت به سناريوي 1000 تومان انتظارات تورمي كمتري را به همراه خواهد داشت.3- كاهش مصرف و صرفه‌جويي: افزايش قيمت بنزين آزاد به 800 يا 1000 تومان عملا انگيزه كاهش مصرف را به ازاي مصرف بيشتر از الگو نسبت به قيمت 600 تومان به ميزان قابل توجهي افزايش خواهد داد. در سناريوي اول انگيزه كاهش مصرف در مصارف كمتر از 60 ليتر نيز وجود دارد كه به دليل وجود نداشتن بسترهاي مناسب حمل و نقل عمومي در عموم شهرها منجر به افزايش نارضايتي‌هاي اجتماعي خواهد شد.4 - افزايش درآمد حاصل از هدفمند كردن يارانه بنزين: در صورت تخصيص 60 ليتر بنزين سهميه‌اي به هر خانوار با فرض 20 ميليون خانوار، روزانه 40 ميليون ليتر بنزين سهميه‌اي تخصيص مي‌يابد كه پيش بيني مي‌شود مصرف بنزين آزاد روزانه به 20 ميليون ليتر افزايش يابد. بنابراين متوسط قيمت هر ليتر بنزين با اتخاذ هر يك از سناريوها مطابق جدول شماره يك خواهد شد.همان‌طور كه در اين جدول مشاهده مي‌شود، متوسط قيمت بنزين در سناريوي اول و سوم 400 و در سناريوي دوم 333 تومان مي‌شود. در سناريوهاي دوم و سوم از آنجاكه دولت تغييري در مقدار و قيمت بنزين سهميه‌اي ايجاد نكرده است، با تخصيص سهميه فوق به هر خانوار ايراني عملا يارانه بنزين را به شكلِ كالا (حامل انرژي يارانه‌اي) بازپرداخت كرده است كه معادل ريالي آن در سناريوي دوم (60×700) 42 هزار تومان و در سناريوي سوم (60×900) 54 هزار تومان به ازاي هر خانوار است. اما در سناريوي دوم، ازآنجاكه قيمت بنزين سهميه‌اي افزيش يافته است، مطابق با قانون دولت بايد 50 درصد درآمد حاصل از آزاد سازي قيمت بنزين را به خانوارها به صورت نقدي بازتوزيع كند، بنابراين متوسط قيمت بنزين در سناريوي اول 200 تومان خواهد بود. در اين شرايط، متوسط قيمت بنزين در سناريوهاي دوم و سوم بيش از سناريوي اول مي‌شود و اين به معناي افزايش درآمد خالص دولت در هدفمند كردن يارانه بنزين است.5 - كاهش آسيب‌پذيري در مقابل تحريم: در صورتي‌كه دولت، سناريوي دوم يا سوم را اتخاذ كند، با توجه به قيمت 800 و 1000 توماني بنزين آزاد و همچنين قيمت 500 توماني فوب خليج فارس، انگيزه كافي در جهت قاچاق معكوس در نواحي مرزي ايجاد خواهد شد. در نتيجه نياز به واردات بنزين و آسيب‌پذيري كشور ناشي از تحريم بنزين كاهش خواهد يافت.خلاصه نتايج حاصل از مقايسه سه سناريوي فوق در محورهاي 5 گانه در جدول شماره دو نشان داده شده است.همان‌طور كه در جدول نشان داده شده است، سناريوي دوم و سوم هزينه‌هاي به مراتب كمتري را نسبت به سناريوي اول براي دولت خواهد داشت. در انتخاب نهايي از آنجايي كه جلوگيري از تورم و انتظارات تورمي در شروع هدفمند كردن يارانه‌ها بسيار مهم است، اتخاذ سناريوي دوم كم هزينه‌ترين و مناسب‌ترين سناريوي پيش روي دولت است كه با كمترين هزينه اجتماعي و سياسي، اهداف قانون هدفمند كردن يارانه‌ها را محقق خواهد ساخت. سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]