یکی از نگرانیهای مردان صنعت ایران از گذشته تا به امروز، تولید گوشیهای تلفن همراه در این کشور بوده است. طبق آخرین اظهارات مسئولان این حوزه، پیشبینی میشود تا پایان سال حداقل یک میلیون گوشی داخلی تولید شود.
تا قبل از این، تنها یک شرکت به عنوان تولیدکننده محدود گوشیها شناخته میشد، اما برخی کارشناسان در این حوزه معتقدند که این شرکت بیشتر به عنوان مونتاژ کننده قطعات وارداتی گوشیها بوده است تا تولیدکنندهای که تمام مراحل تولید را در داخل کشور انجام دهد.
در سالهای گذشته، گوشیهایی که در داخل تولید میشدند، در بازار موجود بودند. اما از نیمهٔ سال ۱۳۹۸، تولید گوشی تلفن همراه داخلی به یکی از موضوعات حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شد. هدف از این تولید، ساخت یک گوشی با کیفیت داخلی است که مشکلات مدلهای قبلی را برطرف کند و قادر به رقابت با نسخههای خارجی باشد.
تولید گوشی داخلی دارای مزایایی است که اشاره شده است، مانند افزایش قدرت خرید مردم، تحول دیجیتال و ایجاد اشتغال. هرچند ویژگیها و خدمات مرتبط با گوشی داخلی هنوز اعلام نشدهاند، اما به نظر میرسد استفاده از سیستم عامل داخلی یکی از این ویژگیها خواهد بود.
موضوع دیگری که اعلام شده، امکان باندل کردن گوشیهای ایرانی توسط اپراتورها است. باندل کردن یعنی ارائه گوشیهای همراه همراه با سیمکارت اپراتورهای معتبر در یک بسته به مشتریان. این خدمت در کشورهای پیشرفته مدتهاست ارائه میشود.
بعضی از اپراتورها از بستههای باندلینگ گوشی استفاده میکنند و گوشیهای مختلف را به همراه خدمات اینترنتی و تماس خود در یک بسته به مشتریان ارائه میدهند. در زمان تحویل گوشی به مشتری، شرایطی تعیین میشود و هزینه به صورت اقساطی محاسبه میشود.
همراه با این گوشی، پکیجی همراه است که تا پایان اقساط، مشتریان میتوانند از گوشی استفاده کنند. به عنوان مثال، گوشی را با سیمکارت اپراتور در اختیار کاربران قرار میدهند و مشتریان تا زمانی که اقساط گوشی را بهصورت کامل و به موقع پرداخت کنند، نمیتوانند سیمکارت را تغییر دهند و از خدمات تماس و اینترنت این سیمکارت استفاده کنند. در صورتی که به شرایط باندلینگ عمل نکنند، بعد از مدت زمان مشخصی، گوشی غیرفعال میشود و قابل استفاده نیست.
اگر اپراتورهای داخلی بتوانند گوشیهای ایرانی را باندل کنند، به این معناست که هر اپراتور با ارائه گوشی ایرانی، مشترک را ملزم به استفاده از خدمات اپراتور خود میکند. به علاوه، میتوان گوشی را با شرایطی مانند پرداخت اقساطی خریداری کرد. این اقدام میتواند منجر به افزایش سهم گوشیهای ایرانی در بازار شود.
در شرایطی که در گذشته نیز تولید گوشیهای ایرانی مورد توجه دولتهای همگذشته بود، با آغاز دولت سیزدهم، این موضوع نیز به توجه ویژهای دست یافت. عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در روزهای نخستین فعالیت خود، اعلام کرد که از یک گوشی موبایل ایرانی استفاده میکند که دارای ظرفیتهای مناسبی است و قابل رقابت با گوشیهای خارجی میباشد.
وی در همان زمان به برنامه وزارت ارتباطات برای تولید گوشی موبایل داخلی اشاره کرد و اعلام کرد که سالانه حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون گوشی همراه به ایران وارد میشود که این واردات حدود ۳ تا ۵ میلیارد دلار ارزبری را به همراه دارد. او تاکید کرد که ظرفیتهای مناسبی برای تولید گوشی موبایل در کشور وجود دارد، اما باید بازار محلی برای آن شکل گیری یابد و مردم به این محصولات اعتماد کنند. البته او اذعان کرد که ممکن است نواقصی در این محصولات وجود داشته باشد، اما باید توجه داشت که این گوشیها تولید داخلی هستند و از ظرفیت جوانان برای ساخت آنها استفاده میشود. این تولید موجب اشتغالزایی خواهد شد، در مردم و جامعه اعتماد به نفس ایجاد میکند و قیمت آن نسبت به گوشیهای خارجی ارزانتر است.
بعضی از فعالان بازار موبایل به مسئلهای اشاره کردهاند و میگویند در مرحله اول امکان تبدیل شدن به قطعهساز تلفن همراه وجود ندارد و در واقع نیازی هم به آن نیست، بلکه تمرکز باید بر تحقیق و گسترش نرمافزارها و اپلیکیشنها قرار گیرد. آنها مثالهایی از کشورهایی مانند هند، ویتنام، اندونزی و چند کشور آمریکای جنوبی مانند برزیل را مطرح کردند که با ایجاد خطوط مونتاژ تلفن همراه، اشتغالزایی فراوانی را به همراه داشتهاند و با توجه به تجربا توجه به اطلاعات کنونی من که تا سپتامبر ۲۰۲۱ بهروز است، من نمیتوانم در مورد وضعیت فعلی تولید گوشیهای موبایل در ایران و تحولات بعد از آن صحبت کنم. لطفاً از منابع خبری معتبر و منابع دولتی یا صنعتی مربوطه برای بهروزرسانی اطلاعات استفاده کنید.