کاربردهای پروپیلن گلیکول در محصولات پوست و مو و دارویی

مونوپروپیلن گلیکول (MPG) مایعی بدون رنگ و بو با غلظتی بیشتر از آب است که تقریباً روی برچسب مواد تشکیل‌دهنده تمام محصولات پوستی، دارویی، آرایشی و عطر و ادکلن دیده می‌شود. یک حلال پایه غیرفعال در صنایع دارویی هم برای محلول‌های آب-روغن-آب و هم محلول‌های روغن-آب-روغن محسوب می‌گردد و به شکل گسترده‌ای کاربرد دارد.

برای مرور کاربردهای پروپیلن گلیکول در مواد اولیه صنایع دارویی این مجلۀ آموزشی را دنبال کنید.

​مونو پروپیلن گلیکول (MPG) چیست؟ 

در پیاده‌روها حتماً تا به حال با مغازه‌هایی که عطر و اسانس عرضه می‌کنند، مواجه شده‌اید. مایع حلال MPG رایج‌ترین ماده اولیه در صنایع عطر و اسانس است.

این مایع که از نظر شیمیایی به همان دسته‌ای تعلق دارد که الکل‌ها در آن قرار دارند، یک حلال غیرفعال می‌باشد که رطوبت اطراف را جذب می‌کند و آن حس خنکی که بعد از استعمال عطر و اسپری‌ها، دئودورانت‌ها و محصولات بهداشتی شخصی احساس می‌کنید، حداقل تا حدی خاصیت این ماده محسوب می‌شود.

​کاربردهای پروپیلن گلیکول 

MPG از سال ۱۹۶۶ روانه بازار شده و به یکی از مواد تشکیل دهنده محصولات غذایی و دارویی تبدیل شده است. مونوپروپیلن گلایکول در چند ردیف توسط مؤسسات نظارت سلامتی و بهداشت اروپایی و آمریکا تأییدیه دریافت کرده است.

ترکیب شیمیایی آن خاصیت‌های جالبی دارد که در صنایع مختلف به شکل‌های گوناگون مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

این مطلب دنبال کنید تا با برخی از ویژگی‌های پروپیلن گلایکل که در صنایع دارویی، عطر و اسانس، محصولات مراقبت پوستی، محصولات آرایشی و محصولات سلامتی دهان و دندان کابرد دارند، آشنا شوید.

​یک ماده به شدت نم‌بین (Hygroscopic) 

موادی که نم‌بین هستند به حفظ رطوبت مواد دیگر کمک قابل توجهی می‌کنند. همین ویژگی به تنهایی باعث شده در بیشتر کرم‌های پوستی مرطوب‌کننده از این ماده به عنوان یک حلال غیرفعال که می‌تواند رطوبت مواد تشکیل‌دهنده دیگر را حفظ کند و به آن‌ها کمک کند تا در برابر هوا اکسید نشوند، بهره‌برداری گردد.

​یک ماده غیر فرار

قدرت حل‌کنندگی‌اش بسیار بیشتر از آب است و در عین حال، در مقابل یخ بستن و انجماد مقاومت بیشتری نشان می‌دهد. در صنایع عطر و اسانس در مقابل گزینه‌های فرار مثل انواع الکل که با خطرات شعله‌وری همراه هستند، این ماده به عنوان یک ماده حلال غیر فرار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

​رطوبت‌دهنده و آبرسان پوست 

از ویژگی‌های برجسته مایع پروپیلن گلیکول می‌توان به قابلیت بازگرداندن سطح رطوبت مناسب پوست اشاره کرد. بر خلاف الکل‌ها و مواد اسیدی که پوست را خشک می‌کنند، محصولات حاوی این ماده می‌توانند تا لایه‌های زیرین پوست نفوذ کرده و آبرسانی کنند.

این قابلیت، گسترده‌ترین کاربرد این ماده اولیه صنایع دارویی در محصولات صنایع پوست و مراقبت‌های پوستی را تشکیل می‌دهد. در محصولاتی مثل کرم‌های مرطوب‌کننده از آن به عنوان یک ماده تشکیل‌دهنده فعال که به طور مستقیم لایه‌های میانی پوست را هدف قرار می‌دهد، استفاده می‌شود.

​محصولات دارویی حاوی پروپیلن گلیکول 

این مایع یکی از مواد تشکیل‌دهنده کلیدی در کرم‌های مرطوب‌کننده محسوب می‌شود.

در برخی از محصولات مراقبتی و زیبایی که در ادامه مرور می‌کنید این ماده به شکل گسترده کاربرد دارد.

خمیر ریش

دئودورانت

عطر و ادکلن

ماسک‌های ترمیمی

کرم‌های آرایشی

شامپوها

حالت‌دهنده‌های مو

بالم‌ها

در بسیاری از محصولات بهداشت دهان از این ماده به عنوان یک رقیق‌کننده و حامل در کنار ترکیبات و مواد تشکیل‌دهنده دیگر بهره گرفته می‌شود:

دهانشویه

خمیر دندان

یکی دیگر از ویژگی‌های جالب، قابلیت چرب‌کنندگی آن است که هم در قفسه‌های داروخانه و هم در محصولاتی مانند ژل لوبریکانت از آن بهره می‌برند.

در ادامه موارد کاربرد این ماده اولیه در صنایع دارو، پوست و مو، محصولات سلامت شخصی، بهداشتی و زیبایی را مرور می‌‌کنید.

​کرم‌ مرطوب‌کننده 

این ماده نه تنها برای پوست مضر نیست بلکه نقشی بسیار سالم در بهبود رطوبت پوست ایفا می‌کند. مایع MPG در کرم‌های مرطوب‌کننده یک حامل سبک و در عین حال با قابلیت آبرسانی بسیار بالا محسوب می‌شود.

با خرید کرم، لوسیون یا پک مرطوب‌کننده از داروخانه یا هر یک از فروشگاه های اینترنتی می توانید از خواص مرطوب‌کننده این ماده برخوردار شوید، به خصوص کرم‌های مغذی که برای پوست‌های حساس طراحی می‌شوند، از خاصیت سازگار با پوست این حلال و حامل شیمیایی بهره می‌برند.

​خمیر ریش 

مایع پروپیلن گلایکل یک حامل غیرفعال است که از واکنش مواد تشکیل‌دهنده در ترکیب محصولات بهداشتی و پوستی جلوگیری می کند. خاصیت مرطوب‌سازی و خنک‌کنندگی این ماده اولیه صنایع دارویی به خصوص در تولید خمیر ریش مورد توجه قرار می‌گیرد.

​دئودورانت‌ 

در بسیاری از محصولات بهداشتی و شخصی مثل اسپری‌ها و دئودورانت‌های رولی و بادی اسپلش‌ها از این ماده به عنوان یک ماده اولیه پایه که از واکنش مواد به یکدیگر و جذب بهتر محصول روی پوست کمک می‌کند، بهره می برند.

​عطر و ادکلن 

رایج‌ترین کاربرد مربوط به همان مغازه‌هایی است که در خیابان‌ها بر روی کارت‌های ویزیت باریک و بلند از شما دعوت می‌کنند برای خرید عطر به آن‌ها مراجعه کنید.

مایع MPG هم برای رقیق کردن چربی‌ها و هم محلول‌های در آب حل‌شونده مناسب است، خاصیت جذب رطوبت بالایی دارد و با اینکه الکل است، غیر فرار محسوب می‌شود. با این حساب تعجبی ندارد که در صنایع عطر و اسانس به شکل گسترده توسط شرکت‌ها و برندهای مختلف در ترکیب محصولات قرار می‌گیرد.

​ماسک‌های ترمیمی 

توسعه تکنولوژی بسته‌بندی محصولات مراقبت پوستی به ویژه در دوره کرونا باعث گسترش تولید محصولات تک‌نفره و یک‌بارمصرف پوستی و بهداشتی شد. ماسک‌های ترمیمی دسته‌ای از محصولات مراقبت پوستی نسبتاً جدید محسوب می‌شوند که کاربردهای درمانی و زیبایی متنوعی دارند.

ماسک‌های ترمیمی مرطوب‌کننده و آبرسان که برای بهبود التهاب‌های پوستی تولید می‌شوند و بسیاری از ماسک‌های جوانساز و بر طرف‌کننده چین و چروک نیز به میزان قابل توجهی از MPG برای آبرسانی به لایه‌های میانی پوست بهره می‌برند.

​کرم‌های آرایشی 

این ماده یک حامل بدون ضرر، غیر فرار و غیر قابل اشتعال است که خربد مواد اولیه محصولات آرایشی برای متخصصانی که با فرمول‌های شیمیایی سر و کار دارند، جذابیت خاصی دارد. بسیاری از محصولات آرایشی به خصوص آن‌هایی که جنبه آبرسانی و مرطوب‌کنندگی هم دارند، حاوی مقادیری از این مایع شیمیایی هستند.

​شامپو 

یکی دیگر از کاربردهای رایج آن در خط تولید محصولات مراقبت مو و بهداشت شخصی است. خاصیت‌هایی که پیشتر با آن‌ها آشنا شدید به تولیدکنندگان شامپو امکان می‌دهد محصولاتی حاوی چندین ماده فعال و غیرفعال تولید کنند که رطوبت پوست سر و موی افراد را تنظیم کند.

​حالت‌دهنده مو 

نه فقط در ژل‌ها و محصولات حالت‌دهنده چرب مو، که در بسیاری از اسپری‌های حالت‌دهنده هم این ماده به عنوان حامل غیرفعال و غیرفرار کارایی دارد. اگر از آن دسته افراد هستید که نه با حالت‌دهنده‌های چرب، نه حالت‌دهنده‌های گیاهی ارتباط برقرار می‌کنید، حالت‌ دهنده‌های مو حاوی پروپیلن گلیکول را امتحان کنید. 

​بالم‌ها 

برای آن دسته از آقایان که با محصولات آرایشی و مراقبت پوستی آشنایی چندانی ندارند، بالم‌ها را می‌توان محصولات آرایشی که نه جامد و نه مایع هستند، معرفی کرد.

امروزه طیف بسیار گسترده‌ای از بالم‌ها در بازار محصولات آرایشی، از رژ لب‌ها گرفته تا انواع محصولات روتین پوستی مثل کرم روز، کرم شب، روغن‌های پوست صورت و مرطوب‌کننده عرضه می‌شود.

​محصولات بهداشت دهان 

تولیدکنندگان خمیر دندان و دهانشویه هم به شکل گسترده از آن در فرمول‌ها بهره می‌گیرند. مایع MPG رابطه خوبی با آب و الکل برقرار می‌کند و یک حامل پایه طراوت‌بخش است که به خنک کردن و بهبود التهاب لثه‌ و دندان‌ها کمک می‌کند.

​ژل لوبریکانت 

ویژگی‌های غلظت بیشتر از آب، غیرفرار و لغزنده و خیس بودن پروپیلن گلیکول را به یک لوبریکانت رضایت‌بخش و خوشایند در هر محیطی تبدیل می‌کنند.

بسیاری از محصولات سلامت جنسی و شخصی داروخانه‌ها در فرمول مواد تشکیل‌دهنده حاوی این ماده هستند.

​مجوز مصرف پروپیلن گلیکول 

ماده مونو پروپیلن گلیکول با اینکه یک ماده شیمیایی است از دهه ۱۹۷۰ در طیف گسترده‌ای از محصولات دارویی و آرایشی مورد بهره‌برداری گسترده قرار گرفته است و امروز به یکی از مواد اولیه صنایع دارویی کلیدی تبدیل شده است.

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) از سال ۱۹۶۶ مجوز مصرف پروپیلن گلیکول به عنوان یک ماده اولیه امن و بدون ضرر را صادر کرده است. سازمان‌های بهداشت و درمان اروپایی هم با توجه به طیف گسترده کابردهای MPG در صنایع گوناگون، گواهی‌نامه‌های گوناگونی برای آن صادر کرده‌اند.

​نتیجه‌گیری 

در این پست با کاربردهای دارویی پروپیلن گلیکول، یکی از رایج‌ترین مواد اولیه صنایع غذا و دارو که خواصی رضایت‌بخش در حفظ کیفیت یا تقویت اثرگذاری محصولات دارد آشنا شدید.

مایعی بدون رنگ و بو است که اگر آن را مزه کنید، طعم شیرین آن را حس می‌کنید. این مایع یک حلال پایه غیرفرار است که مزیت‌هایی، هم نسبت به آب و هم نسبت به الکل دارد. این ویژگی باعث شده ام پی جی در تولید عطر و اسانس مورد توجه زیادی قرار بگیرد.