تاریخچه فرش کرمان

فرش یکی از وسایل پرکاربرد برای منزل می‌باشد و به‌عنوان اثر هنری شناخته می‌شود و استفاده از آن  در منزل باعث افزایش جذابیت دکوراسیون و جلوه منزل می شود. افراد برای خرید فرش به نکات مختلفی توجه می‌کنند و می‌خواهند با هزینه‌ای که صرف می‌شود یک خرید مناسب داشته باشند و فرش آن‌ها از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار باشد. یکی از فرش‌هایی که دارای سابقه زیادی می‌باشد و طرح آن زیبا بوده و کیفیت الیاف بکار برده در آن بالا می‌باشد، فرش کرمان است. قدمت این فرش به دوران صفویه بازمی‌گردد، زیرا در این دوران شاه‌عباس، کارگاه‌های قالی‌بافی زیادی در شهرهای مختلف بنا کرد، که یکی از این شهرها شهر کرمان می‌باشد و قالیبافان ماهری در این شهر، به فعالیت قالی‌بافی مشغول می‌باشند. در واقع طرح‌هایی که برای فرش کرمان استفاده می‌شود حاصل گذر از سه دوره می باشد. که این دوره‌ها عبارت‌اند از 

۱- عصر ترمه

ابتدا مردم کرمان  در زمینه شال‌بافی فعالیت می‌کردند، اما در عصر ترمه، شال‌بافی رونق زیادی نداشت. بنابراین این افراد به بافت فرش روی آوردند و طرح‌هایی که برای شال استفاده می‌کردند را در فرش‌ها به کار می بردند، به‌همین خاطر این دوره به عصر ترمه معروف است.

۲- عصر بازگشت 

در زمان جنگ جهانی اول، مردم کمتر به فعالیت قالی‌بافی پرداختند و باعث شد این هنر رونق کمتری داشته باشد. در عصر بازگشت مردم دوباره به هنر قالی‌بافی روی آوردند و طرح‌هایی مانند طرح‌های اسلیمی، ترنج و گل‌های شاه‌عباسی را در فرش‌ها می‌بافتند.

۳- عصر گوبلن 

درعصرگوبلن، قالیبافان از نقش‌هایی که یک طراح فرانسوی به نام گوبلن طراحی می‌کرد برای قالی‌ها استفاده می‌کردند و در این دوره فرش‌ها از اصالت خود کمی دور شدند، به‌خاطر این‌که از طرح‌های فرانسوی استفاده می‌شد. اما بعد از آن قالیبافان از نقش های گل فرنگ برای قالی کرمان استفاده کردند. 

جهت شستشوی انواع فرش دستبافت می توانید از قالیشویی در پرند خدمات بگیرید.

انواع فرش کرمان 

کرمان دارای فرش های مختلف می‌باشد، زیرا هنرمندان این شهر دارای خلاقیت و نوآوری زیادی برای بافت فرش‌ هستند و طرح‌های زیبایی را در فرش‌ها می‌بافند. همچنین موادی که برای بافت فرش بکار می‌رود متفاوت هستند و باعث ایجاد فرش‌های متفاوت می‌شود. یکی از قدیمی‌ترین فرش‌های کرمان، فرش راور می‌باشد که در شهری به نام راور بافته می‌شود. این شهر در نزدیکی کویر لوت قرار دارد و به دلیل این‌که اشتغال‌زایی در آن کم می‌باشد، بیشتر افراد در زمینه قالی‌بافی فعالیت دارند. فرش‌های کرمان از نظر نقشه، طرح، بافت و همچنین مواد اولیه با هم متفاوت هستند. موادی که برای بافت فرش به کار می‌رود عبارت‌اند از 

ابریشم، پشم، نخ و پود البته برای بافت فرش کرمان از دو نوع پود استفاده می‌شود.

۱- پود ضخیم 

این نوع پود از چند لایه نخ نازک تشکیل شده‌ است و زمانی‌که رج های قالی بافته می‌شود، این پود توسط دفتین بر روی رج های بافته‌ شده، قرار می‌گیرد و باعث محکم شدن گره‌ها بر روی یکدیگر می‌شود.

۲- پود نازک

این پود نسبت‌ به پود ضخیم، خیلی ظریف‌تر می‌باشد و بر روی پود ضخیم، به‌صورت زیگزاگ قرار می‌گیرد و باعث می‌شود، در پشت فرش تعداد رج بافته شده کاملاً مشخص باشد. 

انواع طرح فرش کرمان 

فرش کرمان دارای طرح‌های مختلفی می‌باشد و هر کدام از این طرح‌ها زیبایی چشم‌نوازی دارد و بنا به سلیقه افراد می‌توان از هر کدام از این طرح‌ها، متناسب با دکوراسیون استفاده کرد. از طرح‌های فرش کرمان می‌توان:

۱- طرح لچک‌ترنج 

در این طرح از لچک و ترنج استفاده می‌شود. این طرح مربوط به دوره صفویه می‌باشد و برای طراحی فرش از یک شکل به‌صورت بیضی و یا لوزی در وسط فرش استفاده کرد و برای گوشه‌های فرش از لچک استفاده می‌شود، که در چهار طرف فرش قرار گرفته‌ است. برای طرح میانی فرش از گل‌های نرگس، سمبل، نیلوفر و رز استفاده می‌شود.

۲- طرح ختایی 

یکی از طرح‌هایی که طرف‌داران زیادی دارد، طرح ختایی می‌باشد که این طرح مانند بوته‌های گل‌دار می‌باشد و استفاده از این طرح برای فرش باعث می‌شود که طرح‌ها بسیار به طبیعت نزدیک باشد. در این طرح درختان و گیاهان با خطوطی که به‌صورت پیچ‌ و تاب هستند، به یکدیگر وصل می‌شود و از رنگ‌ها زیادی برای ایجاد این گل‌ها استفاده می‌شود و باعث جذابیت این طرح‌ها در فرش می‌شوند. در طرح‌های ختایی از گل شاه‌عباسی زیاد استفاده می‌شود و باعث افزایش جدابیت بیشتر این طرح می‌شود. گل‌هایی که در طرح‌های ختایی استفاده می‌شوند عبارت‌اند از گل گره، پیچک، اناری، برگی، که طرح اناری آن از همه معروف‌تر می‌باشد.

جهت شستشوی فرش کرمان می توانید از قالیشویی معتبر خدمات بگیرید.

۳- طرح ستونی 

طرح ستونی جزء اولین طرح‌هایی است که برای قالی کرمان استفاده شده‌ است و در این طرح از گل‌هایی ریز و درشت به همراه هم استفاده می‌شود و  همچنین در این فرش‌ها از طرح لچک و ترنج استفاده شده است که توسط گل پر شده‌اند، اما در زمینه فرش از هیچ گل و بوته‌ای استفاده نمی‌شود.

۴- طرح بته ای 

این طرح مانند درخت سرو می‌باشد که خم شده است، به دلیل این‌که سرو، نماد با ارزشی برای ایرانیان است. همچنین در کانون این فرش‌ها از ترنج استفاده می‌شود که  به‌صورت تو در تو می‌باشد و در اطراف آن از برگ‌های زیتونی استفاده شده‌است. 

 ۵- طرح خشتی 

این طرح دارای نقش ساده‌ای می‌باشد و بافت آن به‌سادگی انجام می‌شود و از لوزی هایی استفاده می‌شود، که در داخل آن نقشه‌های مختلفی مانند گل، مرغ، حیوان و یا دسته‌گل بافته می‌شود.

۶- طرح قابی

در این طرح قاب‌هایی به‌صورت جداگانه بافته می‌شود. و در قاب  تصویرهای مختلفی بافته می‌شود و به دلیل اینکه، حاشیه این قالی‌ها به‌صورت جلد قرآن می‌باشد، از آن به نام قاب قرآنی نیز یاد می‌شود.

۷- طرح درختی

 قالی‌هایی که با این طرح بافته می‌شوند، بیشتر از برگ، گل، درختان سبز مانند سرو استفاده می‌شود و آبگیر هایی که در کنار آن حیوانات طراحی شده‌ است. این طرح بیشتر در منطقه راور کرمان بافته می‌شود زیرا این منطقه کویری می‌باشد و به دلیل این‌که زمین‌های کشاورزی در این منطقه خشکانده شده‌ است.

۸- طرح سبزی‌کار

 برای بافتن این فرش‌ها، هیچ‌گونه درختی در فرش بافته نمی‌شود، تنها ساقه‌هایی که پر از گل هستند در فرش بافته می‌شود.

۹- نگاره گسسته 

بافت این فرش براساس اصالت فرش‌های ایرانی نمی‌باشد و بیشتر بر اساس سفارش‌هایی که از کشورهای دیگر گرفته می‌شود بافته می‌شود.

۱۰- طرح تصویری

 در بافت این فرش‌ها تصاویر بزرگان و افرادی که صاحب‌نام و مقام بوده‌اند.

۱۱- طرح تلفیقی

 برای بافت این فرش‌ها از چندین طرح با هم در بافت فرش استفاده می‌شود و باعث خلق یک ترکیب زیبا در فرش می‌شوند. 

تشخیص فرش کرمان

 با توجه به این‌که فرش‌های کرمانی دارای ویژگی‌های خاصی می‌باشند، اما تشخیص فرش کرمان به‌ راحتی امکان‌پذیر نمی‌باشد و باید افراد در این زمینه حرفه‌ای باشند تا بتوانند فرش اصیل کرمان را تشخیص دهند. امروزه طرح‌های بسیاری به‌صورت تقلبی در بازار موجود می‌باشد که بسیاری از ویژگی‌های فرش کرمان را دارد. 

 فرش‌های کرمانی از جمله فرش‌هایی هستند که طرح‌ها و رنگ‌های جذابی دارد و بیشتر از رنگ‌های طبیعی برای بافت فرش استفاده می‌کنند، کارشناسان به‌راحتی می‌توانند این فرش‌ها را از سایر فرش‌ها تشخیص دهند.