از: احمد فر ا هاني تلاش مضاعف هند و پاكستان براي تحقق عملي طرح خط لوله صلح

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: از: احمد فر ا هاني تلاش مضاعف هند و پاكستان براي تحقق عملي طرح خط لوله صلح
بر اساس اخبارمنتشر شده و اظهار ات وزر ا ي نفت اير ان و هند ،مذ اكر ات درباره احد اث خط لوله انتقال گاز ماه آينده ميلاد ي ( جولا ي )درتهر ان برگزار مي‌شود.

نوذر ي وزير نفت اير ان در ديد ار با همتا ي هند ي خود كه درحاشيه نشست سر ان كشورها ي توليد و مصرف‌كننده نفت در جده انجام شد ، از نهايي شدن نشست تهر ان سخن گفته است.

مورلي دئور ا وزير نفت هندنيز درباره حل اختلافات موجود درباره امضاي قراداد خط لوله صلح با پاكستان گفته كه برخي مشكلات وجود د اشته كه حل و فصل شده و خيلي زود ما قادر خو ا هيم بود اين قر ارد اد ر ا با اير ان و پاكستان امضا كنيم .

و ي افزوده كه بيشتر موضو عات دوجانبه در ارتباط با اين طرح خط لوله گاز حل شده و احتمال برگز ار ي نشست وزر ا ي نفت اير ان ، پاكستان و هند در ماه آينده در تهر ان وجود د ارد.

ديد ار محمود قريشي وزير خارجه پاكستان از هند و گفت وگو با مقام ها ي اين كشور نيز از جمله تحولاتي بود كه طي يك هفته گذشته خط لوله صلح ر ا بار ديگر مورد توجه قر ار د اده است .

قريشي در د هلي نو اظهار داشته اين خط لوله طرحي است كه به ما كمك مي‌كند مشكلات مربوط به كمبود انرژ ي ر ا حل كنيم .

و ي تاكيد كرده كه پاكستان مصمم است اين طرح ر ا پيگير ي كند و من مايلم بد انم كه آيا هند آمادگي د ارد بطور كامل با ما همكار ي كند و يا اينكه نياز به زمان بيشتر ي د ارد تا در اين مورد فكر كند.

خط انتقال گاز اير ان به شبه قاره ، مشهور به خط لوله صلح ، حدود ‪ ۲۷۰۰‬كيلومتر طول د ارد كه ‪۱۱۱۵‬كيلومتر در اير ان ، ‪۷۰۵‬ كيلومتر در پاكستان و ‪۸۵۰‬كيلومتر آن در هند خو ا هد بود.

طرح خط لوله انتقال گاز اير ان به پاكستان و هند در ماه‌ها ي اخير از مهم‌ترين مباحث روز منطقه و جهان بوده است ، بويژه آن كه اسلام آباد بر ا ي نهايي شدن اين قر ارد اد، تاكنون تمايل بيشتر ي از خود نشان د اده است .

اين طرح از ابتد ا قر ار بود بصورت سه جانبه ميان اير ان ، هند و پاكستان منعقد شود، اما در جريان مذ اكر ات ، د هلي نو از اين مذ اكر ات بطور موقت كنار كشيد.

احد اث انتقال خط لوله گاز اير ان به شبه قاره در او اسط سال ‪ ۲۰۰۷‬آ غاز و تا سال ‪۲۰۱۰‬با هزينه ا ي بالغ بر هفت ميليارد دلار به پايان مي‌رسد.

بر آوردها ي اوليه حاكيست ، پاكستان در از ا ي تر انزيت گاز اير ان به هند ( در صورت تو افق ) سالانه حدود ‪۶۰۰‬ميليون دلار عو ايد خو ا هد د اشت و در اين ر استا ، اين خط لوله سالانه ‪۳۰۰‬ ميليون دلار هزينه و ارد ات گاز هند ر ا كا هش خو ا هد د اد.

* ارزيابي
با وجود منافع و فوايد دوجانبه اين خط لوله بر ا ي هند و پاكستان ، چانه زني برسر قيمت و نگر اني هند از امنيت اين خط لوله به لحاظ عبور از خاك پاكستان تا قبل از مذاكرات اخير هند و پاكستان ؟ مانع از پيشرفت در روند مذ اكر ات امضا ي قر ارد اد احد اث اين خط لوله شده بود ؟ هرچند قريشي و مورلي ا علام كردند كه اين اختلافات حل شده است .

با توجه به مسايل مطرح شده و ا هميت اين طرح بر ا ي پاكستان و هند، بنظر مي‌رسد فر ايند امضا ي اين قر ارد اد از بعد اقتصاد ي خارج شده و جنبه سياسي پيد ا كرده و اين مسايل سياسي نيز تنها به ارتباط سه كشور محدود نمي‌شود بلكه متاثر از تحولات منطقه ا ي ونقش كشورها ي مذكور در سطح بين‌المللي است .

درمورد هند بايد گفت كه اين كشور خود ر ا ملزم به همكار ي با غرب مي‌داند و در حقيقت به دنبال كودتا ي كه در سياست خارجي هند رخ د اد، اين كشور سياست نزديكي به غرب ر ا اتخاذ كرد و در اين زمينه هم موفق به جلب همكار ي ايالات متحده ، همچنين كشورها ي اروپايي در زمينه‌ها ي سياسي و اقتصاد ي شده است .

اما د هلي نو گرچه يك قدرت منطقه ا ي محسوب مي‌شود اما فاقد تو انايي و قدرت امتيازگير ي به مانند چين يا روسيه در رو ابط خويش با طرف اروپايي و ايالات متحده است .

از سويي ديگر نقش پاكستان و عبور خط لوله از اين كشور بر ا ي هند همو اره محلي بر ا ي ترديد و تشويش بوده است .

البته وجود مشكلات فني نيز عقب نشيني موقت هند ي‌ها از اين طرح ر ا توجيه خو ا هد كرد.

در حالي كه هند از اير ان مي‌خو ا هد گاز طبيعي ر ا در مرز هند با پاكستان تحويل د هد؟ تهران بر ا ي تحويل گاز مرز اير ان با پاكستان ر ا پيشنهاد كرده است .

هند همچنين مخالف شامل كردن بندي بر ا ي تجديد نظر در مورد قيمت گاز است كه اير ان مي‌خو ا هد اين موضو ع ر ا در قر ارد اد خريد و فروش گاز بگنجاند.

** نياز شبه قاره به گاز اير ان
هند و پاكستان به دليل نياز روز افزون به گاز و برقر ار ي امنيت انرژ ي ، توجه خاصي به انعقاد قر ارد اد با اير ان د ارند .

‪.۱‬پاكستان با كمبود روز افزون انرژ ي رو به رو است و امضا ي اين قر ارد اد بر ا ي آنها حياتي است .

پاكستان در حال حاضر ‪۱۶‬ميليون تن نفت و ارد مي‌كند كه تا سال ‪۲۰۲۵‬به ‪ ۱۰۰‬ميليون تن خو ا هد رسيد.

از سو ي ديگر، پاكستان با كمبود عرضه كافي گاز مو اجه است ، بنابر اين نياز بحر اني پاكستان به و ارد ات گاز، نقش آن ر ا به يك كشور تر انزيت انحصار ي خط لوله تبديل كرده كه علاوه بر آن برد اشت‌كننده گاز انتقال يافته از خاك خود نيز خو ا هد بود.

تحت شر ايط كنوني پاكستان از تر انزيت خط لوله آينده اير ان - هند ، ‪۴۰۰‬تا ‪۶۰۰‬ميليون دلار به دست خو ا هد آورد و برد اشت پاكستان از خط لوله معادل بيش از ‪۳۰‬درصد از كل حجم گاز انتقال يافته است .

‪. ۲‬بسيار ي از هندي‌ها نيز بهره گير ي از ذخائر انبوه نفت و گاز اير ان ر ا بر ا ي برطرف كردن نيازمندي‌ها ي بلند مدت خود به انرژ ي ضرور ي مي‌د انند.

هند، كشور ي با يكي از بالاترين رشدها ي اقتصاد ي دنيا، نياز شديد ي به انرژ ي جهت تامين رشد اقتصاد ي خود د ارد.

اين كشور با كمبود ديرينه و فز اينده گاز مو اجه است كه پيش بيني مي‌شود سهم زياد ي در تامين انرژ ي آن د اشته باشد.

با حساب نرخ رشد كنوني هند، يك باز ار مصرف رقابتي بر ا ي منابع انرژ ي به منظور تغذيه اقتصادش خو ا هد بود.

هند روز انه ‪۱۵۰‬ميليون متر مكعب گاز نياز د ارد در حالي كه عرضه گاز در د اخل اين كشور تنها ‪۵۰‬درصد اين نياز ر ا برطرف مي‌كند، در حالي كه نياز اين كشور به گاز در ‪۱۰‬سال آينده چهار بر ابر افز ايش مي‌يابد.

ذخاير در حال كا هش نفتي در هند، اين كشور ر ا مجبور به يافتن جايگزين‌هايي مي‌كند كه بتواند به سر عت شكاف بين عرضه و تقاضا ر ا پوشش د هد.

انتقال گاز اير ان به شبه قاره به عنو ان منبعي امن و مطمئن ، بر ا ي هند و پاكستان فقط منفعت اقتصاد ي ند ارد بلكه مي تواند ر ا هبرد صلح ساز ي و امنيت ساز ي در شبه قاره ر ا تقويت كند.

در مجمو ع ايجاد امنيت جغر افيا ي سياسي منطقه و استحكام پيوند ها ي تاريخي و فر هنگي سه كشور، از مز ايا ي اصلي خط لوله صلح است كه مي‌تواند در امنيت و صلح منطقه ا ي به ويژه در شبه قاره تاثير مثبتي د اشته باشد.

امروزه قدرت‌ها ي منطقه ا ي نظير جمهور ي اسلامي اير ان با درك ا هميت روز افزون حوزه انرژ ي ،پار امترها ي اقتصاد ي ر ا و ارد عرصه امنيت ساز خود كرده اند.

جمهور ي اسلامي اير ان باوجود ذخاير عظيم گاز ي ، رويكرد توجه به باز ارها ي غرب و جنوب غرب آسيا ر ا نشانه رفته است ، اما آنچه در اين بر هه حساس ا هميت اين امر ر ا دوچند ان مي سازد، حد اكثرساز ي امنيت در پرتو پيوستگي اقتصاد منطقه ا ي است .
شنبه 8 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]