در تجليل از خالق «قصه‌هاي مجيد» عنوان شد: او نه چخوف است و نه همينگوي؛ مرادي كرماني است

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: در تجليل از خالق «قصه‌هاي مجيد» عنوان شد: او نه چخوف است و نه همينگوي؛ مرادي كرماني است

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

مراسم نكوداشت هوشنگ مرادي كرماني با عنوان «چهل سال نوشتن» روز چهارشنبه (پنجم تيرماه) در محل خانه‌ي هنرمندان ايران برگزار شد.

آثار مرادي كرماني؛ درسي براي همه‌ي ملت‌ها

به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ‌در اين مراسم، ويصل باسچي - مترجم ترك‌زبان آثار اين نويسنده -‌ عنوان كرد: آثار مرادي كرماني علاوه بر طنز، خواننده را به انديشيدن وامي‌دارد و از اين‌رو مي‌تواند درسي براي همه‌ي ملت‌ها باشد.

اين مترجم تأكيد كرد: آثار او كه جايي در خاطرات دور دوستان من دارد، داراي طنز و فضايي است كه مرا به‌ياد عزيز نسين و ياشار كمال مي‌اندازد و از اين‌رو برايم زيباتر جلوه مي‌كند.

ايجاد سبكي جديد

در ادامه، فريدون عموزاده‌ خليلي درباره‌ي آثار مرادي كرماني گفت: مرادي كرماني سبك جديدي را ايجاد كرد؛ در شرايطي كه نه ادعاي آن را دارد و نه تلاشي در اين زمينه كرده است. اما مرور آثار او، گوياي اين است كه خصوصياتي دارند كه آن‌ها را از ديگر آثار جدا مي‌كنند.

به گمان عموزاده‌ي خليلي، مرادي كرماني بي‌ترديد به آثار چخوف نگاه كرده؛ اما به دنباله‌روي از آثار او نپرداخته است. سادگي و صميميت اتفاقاتي كه كرماني دستمايه‌ي آثار خود كرده‌، شگفت‌انگيز است. او از ساده‌ترين مسائل زندگي، شيرين‌ترين داستان‌ها را ساخته است.

او هوشنگ مرادي كرماني است

در ادامه، شهرام اقبال‌زاده - دبير انجمن نويسندگان كودك و نوجوان - در سخناني عنوان كرد: مرادي كرماني نه چخوف است و نه همينگوي؛ او هوشنگ مرادي كرماني است؛ پس زندگي خود را مي‌نويسد. زندگي او پر از ملال و سختي است و اين نمادي از زندگي ايراني است.

او تأكيد كرد: «هوشو»ي محروم از مهر مادري و حضور پدري مقتدر، با پناه ‌بردن به تخيل، آثاري ماندني به‌جاي مي‌گذارد. هنر او اگرچه برچسب فردي دارد؛ اما قابليت تبديل ‌شدن به عام را داراست و اين عين ادبيات است.

اقبال‌زاده گفت: «مجيد» هوشو در رنج باقي نمي‌ماند و مرادي كرماني مثل برخي از نويسندگان صرفا تلخي را به كام خواننده نمي‌نشاند؛ بلكه با حربه‌ي طنز، تلاش مي‌كند تا سختي‌هاي زندگي را منتقل كند. اين ويژگي اوست كه از وي چهره‌اي ماندگار مي‌سازد.

اين مترجم در بخش ديگري از سخنان خود گفت: اگر درصدديم تا جهاني شويم، بايد بومي باشيم و بدون بومي شدن، هرگز جهاني نخواهيم شد. تكرار هنر، تقليد است و مرادي كرماني هرگز مقلد كسي نبوده و نيست. او رنج خود، نسل خود و ايرانيان را با نقدي اجتماعي بدون شعارزدگي ترسيم مي‌كند و اين موضوع سبكي به يادماندني از وي پديد مي‌آورد.

او افزود: مرادي كرماني در فضاي روستايي باقي نمي‌ماند و فضاي شهري را نيز با خلق «لبخند انار» و «پلو خورش» ترسيم مي‌كند؛ اما هرگز در قالب شهروند غربي حضور پيدا نمي‌كند.

به تعبير اقبال‌زاده، نسل جديد ما فضاي جديدي مي‌خواهد و از هويت پيچيده‌تري برخوردار است. امروز نوجوانان ما جهاني‌ شده‌اند و هر كودكي فرماندهي زندگي خود را در دست دارد؛ پس به‌جاست نويسندگان ما با عنايت به اين مسائل، بيش از پيش، كودك امروز را در آثارشان نمايش دهند.

اعتراض به ساختار ظالمانه

سپس معصومه‌ انصاريان با موضوع «تبعيض جنسي در آثار نويسندگان مطرح»، نقش زنان را در آثار مرادي كرماني مورد بررسي قرار داد و تصريح كرد: بحث تبعيض جنسي در آثار كودكان و نوجوانان و اين‌كه نتايج اين تبعيض جنسي در آثار آنان چه پيامدهايي دارد، يكي از گرفتاري‌هاي مهم جامعه‌ي ماست و تك‌تك ما به‌نوعي اين تبعيض را در زندگي خود حس كرده‌ايم.

او با اشاره به داستان‌هاي «قصه‌هاي مجيد»، «ماه شب چهارده» و «نخل» و نيز ديگر قصه‌هاي مرادي كرماني، به تجزيه و تحليل شخصيت‌هاي مؤنث آثار او پرداخت و گفت: «بي‌بي» در «قصه‌هاي مجيد» شخصيتي است كه اگر نگوييم مهم‌تر از مجيد است، به‌نوعي به او طعنه مي‌زند. بي‌بي ويژگي‌هايي دارد كه او را محبوب و دوست‌داشتني مي‌كند. او زبان جذابي دارد و برخلاف زن‌هاي سنتي روستايي كه اغلب خانه‌نشين هستند، داراي قدر و منزلت اجتماعي است. اگرچه كه بي‌بي زني بيوه است؛ اما نه‌تنها در جست‌وجوي حمايت‌گر نيست؛ بلكه خود حمايت‌گر است و به حمايت از ديگران مي‌پردازد.

انصاريان همچنين با اشاره به شخصيت «خاور» در قصه‌ي «خمره‌»ي كرماني گفت: در داستان‌هاي كودك و نوجوان معمولا قهرمان داستان‌ها مذكر است؛ اما در داستان «خمره»، قهرمان داستان مؤنث انتخاب شده است. در شرايطي كه در فضاي بسته‌ي روستا، حركت اجتماعي براي زنان بسيار مشكل است، خاور - قهرمان زن اين داستان - تحول‌آفرين مي‌شود و در تأمين آب براي مدرسه‌ي روستا پيشگام. خاور شجاعانه مي‌ايستد، خطر مي‌كند و خمره را به مدرسه مي‌برد و از اين‌رو مي‌تواند الگوي دختران روستايي باشد.

اين پژوهشگر همچنين با اشاره به شخصيت «ننه انار» داستان «ماه شب چهارده»، متذكر شد: شخصيت‌هاي اين داستان به لحاظ جنسيتي كاملا متعادل‌اند. شخصيت محوري اين داستان، مادربزرگي است كه در شرايطي كه همه مي‌خواهند زيبا جلوه كنند، او به آن‌چه دارد، راضي است و نگاه‌ها و قضاوت‌هاي ديگران درباره‌اش تأثيري ندارد.

انصاريان همچنين با شاره به داستان «مشتي بر پوست»، گفت: در اين اثر با زناني مواجه مي‌شويم كه نويسنده بدون اغراق، دشواري‌هاي زندگي آنان را ترسيم كرده است. مرادي كرماني در جاهايي كه بايد به ساختار ظالمانه اعتراض كند، اين كار را كرده و آثاري كاملا حس‌برانگيز ارائه داده است.

او همچنين درباره‌ي داستان «مهمان مامان» مرادي كرماني گفت: نويسنده در اين اثر به رفتار توأم با تكلف زنان مي‌پردازد و آن را مورد نقد قرار مي‌دهد. آن‌چه در نگاه آثار كرماني حائز اهميت است، نگاه منتقدانه‌ي او نسبت به بحث تبعيض جنسيتي است؛ او ضمن به نقد كشيدن اين موضوع، هرگز راه افراط را طي نكرده است.

نفوذ مرادي كرماني در فضاي بسته‌ي غرب

در ادامه، نوش‌آفرين انصاري - عضو هيأت‌مديره‌ي شوراي كتاب كودك - در سخناني با عنوان «چرا هوشنگ مرادي كرماني؟»، گفت: ده سال پس از انتشار نخستين آثار كرماني، گروه وقت بررسي شورا اعلام كرد كه نويسنده‌اي توانمند در ايران در حال رشد يافتن است و به دنبال اين موضوع، بررسي فعاليت‌هاي وي اهميت ويژه‌اي پيدا كرد و پس از چندي، هوشنگ مرادي كرماني از سوي هيأت داوران شوراي كتاب كودك به‌عنوان نامزدي براي دريافت جايزه‌ي جهاني «هانس كريستين اندرسن» مطرح شد و در فضاي بسته‌ي جهان غرب كه در برابر هر ديدگاهي به‌غير از آن‌چه خود مي‌خواهند، مقاومت مي‌كنند، آثار اين نويسنده برگزيده و به زبان‌هاي مختلف ترجمه شد.

او در ادامه گفت: در سال 2005 بعد از تأليف كتاب «نه تر، نه خشك»، شورا تصميم گرفت هوشنگ مرادي كرماني را نامزد دريافت جايزه‌ي «آستريد ليندگرن» كند. واقعيت آن است كه كليه‌ي آثار كرماني به‌صورت مكرر تجديد چاپ شده‌اند و بسياري از آثار او، پژوهشگران را به بررسي‌هاي مردم‌شناسي واداشته است. هوشنگ كرماني عضو فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي است و بسياري از آثارش به سبب توانمندي تصويري به فيلم بدل شده است.

انصاري با انتقاد از نبود نام نويسندگان در انتهاي فيلم‌هاي اقتباسي، گفت: وجود اين مسأله سبب شده و مي‌شود تا ارتباط بين كتاب و سينما بيش از پيش محكم شود و خوانندگان نوجوان پس از تماشاي فيلم‌ها، درصدد تأمين كتاب‌هاي آن‌ها برآيند.

پدران و مادران و ارتباط تنگاتنگ‌تر با مرادي كرماني

در ادامه، يكي از نوجوانان گروه كتاب‌شناسي شوراي كتاب كودك در حوزه‌ي مخاطب‌شناسي آثار مرادي كرماني گفت: نيازمند نويسندگاني هستيم كه بيش‌تر ما را ببينند. داستان‌هاي كرماني اگرچه جذاب و زيباست؛ اما بيش‌تر پدران و مادران ما را جذب كرده است و با آنان ارتباط تنگاتنگ‌تري دارد. من حس مي‌كنم، ما دوست داريم شما نو شويد و با سبك خود، نو‌گرايي ايراني را در ميان قشر نوجوان راه بياندازيد.

او با انتقاد از تأكيد آثار كرماني بر فقر، گفت: ما نيازمند رشد همه‌جانبه‌اي هستيم و اگرچه خواندن آثار ترجمه‌يي براي ما جذاب است، مي‌توانيم و بايد خواسته‌هاي خود را در ميان آثار تأليفي نيز بيابيم.

شرمنده‌ام كه بزرگ نمي‌شوم!

در پايان اين مراسم، هوشنگ مرادي كرماني در سخناني با عنوان «چرا براي نوجوانان؟»، گفت: داستان من، داستان بچه‌اي لاغرمردني است كه همه مي‌خواهند او بزرگ شود و براي همين، انواع و اقسام خوراكي‌هاي را در دست او قرار مي‌دهند و من ضمن تشكر از تمام كساني كه اين آرزو را دارند‌، شرمنده‌ام كه بزرگ نمي‌شوم.

اين نويسنده گفت: اگرچه كه وضعيت نشر بسامان نيست و بسياري از نويسندگان به سبب نبود چاپ و ديركرد، با مشكلاتي مواجه‌اند؛ اما من ازجمله نويسندگاني هستم كه خوشبختانه به سبب وجود انتشارات معين، با اين مسأله برخورد نكرده‌ام؛ مضاف بر اين‌كه احساس مي‌كنم نوشته‌هايم از قدرت كافي براي جذب مخاطب برخوردارند.

او همچنين عنوان كرد: چه خوشحالي بيش‌تر از اين‌كه بعد از 50 سال شاهد آن هستم كه بچه‌ها همچنان كتاب‌هايم را مي‌خوانند و بي‌اغراق آثارم با سه نسل متمادي ارتباط برقرار كرده است. اين آرزويي است كه هر نويسنده‌اي آن‌را دارد و هيچ حسي بهتر از آن نيست كه امروز شاهد آن هستم كه تلاش‌هايم نتيجه داده است.

او در پاسخ منتقدان به وجود «فقر» در آثارش، متذكر شد: واقعيت اين است كه من كار ديگري بلد نيستم. اين درست مثل آن است كه شما از كسي كه قدش كوتاه است، بپرسيد چرا قد شما كوتاه است و از او بخواهيد تا قد بلندتري داشته باشد. مضاف بر اين‌كه فكرمي‌كنم علاوه بر فقر اقتصادي، از فقر فرهنگي هم سخن گفته‌ام.

مرادي كرماني در پاسخ پرسش «چرا براي نوجوانان؟» تأكيد كرد: من زماني كه مي‌نويسم، به هيچ عنوان به مخاطب خود فكر نمي‌كنم؛ بلكه سعي مي‌كنم آن‌چه را در درونم مي‌گذرد، با نثري ساده و ذهن ساده و كودكانه بر روي كاغذ بياورم و شايد همين موضوع سبب شده است كه آثارم بتواند با چند نسل ارتباط برقرار كند.

اين مراسم كه به همت امور ادبي معاونت هنري سازمان فرهنگي - هنري شهرداري تهران و با دبيري جمال‌الدين اكرمي برگزار شد، با حضور كودكان و نوجوانان همراه بود و با اهداي هديه‌اي به هوشنگ مرادي كرماني پايان يافت.

انتهاي پيام
جمعه 7 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 374]