بازی تاج و تخت در محتوا ؛ کتاب، ناشر، مخاطب * علی محمدپور

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: بازی تاج و تخت در محتوا ؛ کتاب، ناشر، مخاطب * علی محمدپور تهران - ایرنا - تا قبل از فراگیری دستگاه چاپ در جهان، نقش کتاب، حفظ دانش بود و دانشمندان و اندیشمندان با نگارش کتاب و تکثیر دستی آن سعی در انتقال دانش خود به نسل بعدی داشتند.

بازی تاج و تخت در محتوا ؛ کتاب، ناشر، مخاطب * علی محمدپور

افراد با سواد در آن دوره در جامعه بسیار کم بودند و سواد خواندن و نوشتن تنها سواد مهم در جوامع به شمار می رفت. با فراگیری دستگاه چاپ و امکان تولید انبوه کتاب، این موجود فاخر قدم به سطح عمومی جوامع گذاشت و کتاب در دسترس بیشتر مردم قرار گرفت.در همان زمان بود که در نقش کتاب تغییراتی اتفاق افتاد، حالا کتاب فقط برای حفظ و انتقال دانش نبود بلکه کارش ایجاد دانایی در مردم و دادن اطلاعات به آنها بود. کتاب برای دانایی بخشی به مردم، از زبان و نیاز مردم استفاده کرد، ادبیات پر رنگ شد و مهارت های مختلف فردی و اجتماعی از طریق کتاب گسترش پیدا کرد تا جایی که کتاب دایره مخاطبان خود را هم گسترش داد و وارد دنیای کودکان و نوجوانان هم شد. قرن بیستم قرن پیشرفت کشورها بود و ملت ها برای پیشرفت بیشتر نیاز به اطلاعات و دانایی داشتند. اطلاعات موجود در کتاب ها و قدرت تحلیل اطلاعات که عاملی دانایی بخش بود از طریق کتابها منتقل می شد. مردم نیاز به خواندن کتاب بیشتر داشتند و علاقه شدیدی به حفظ محتوای کتاب ها بروز می دادند. صنعت چاپ و نشر با ایجاد فرصت دسترسی به دانش برای همه، باعث رشد دانش در تمام عرصه ها شد. جوامع به سرعت رشد کردند و تکنولوژی های جدید وارد عصر اطلاعات شد. ** بلوغ زودرسبا ورود به عصر اطلاعات با حجم عظیمی از اطلاعات و محتوا روبرو شدیم که قدرت خواندن بخشی از آن هزاران سال برای یک فرد زمان می برد. اطلاعات کاملا تخصصی شدند و افراد در رشته خاصی سراغ اطلاعات رفتند. از طرف دیگر ماشین ها قدم به دنیای هوش مصنوعی گذاشتند تا ما را در درک بهتر از اطلاعات کمک کنند در همین حال جستجوگرها سعی می کنند بهترین نتیجه را برای آنچه ما جستجو می کنیم، پیشنهاد دهند. دسترسی به اطلاعات و محتوا به شدت تسهیل شد تا جایی که برای پیدا کردن چیزی که در حالت عادی ماه ها زمان می برد، حال در چند ثانیه به نتیجه آن رسید. مخاطب در عصر اطلاعات بتدریج از مصرف کننده صرف بودن خارج شد و خود نیز شروع به نقش آفرینی کرد، حالا مخاطب فقط مصرف کننده محتوا نبود بلکه سفارش دهنده محتوا، تحلیل کننده محتوا و در قدم بعدی تولید کننده محتوا هم شد. با ظهور شبکه های اجتماعی، حجم محتوای تولید شده در جهان چند برابر شد. تا همین چند سال قبل تنها عامل نشر اطلاعات، محتوا و دانش کتاب بود، حال رقیب های قوی و هوشمندی پیدا کرده که عرصه را از دست کتاب می گرفت.شکی نیست که جایگاه سنتی کتاب برای او حفظ خواهد شد زیرا با وجود سنتی بودن به اندازه ای قدرتمند است که بخشی از نیاز مخاطب را فقط کتاب و تصویر ثابت می تواند مرتفع کند. با ظهور سینما، انیمیشن، اینترنت و شبکه های اجتماعی که بخش زیادی از نیاز محتوایی مخاطبان جهان را مرتفع می کرد باز هم از اهمیت کتاب کاسته نشد. شیوه های جدید انتقال محتوا، مخاطبان جدیدی را خلق کردند که بخشی از آنها مشتریان کتابها هم شدند به بیانی دیگر، تعداد مصرف کنندگان محتوا در دو دهه اخیر در جهان به شدت رشد داشته اما الزاما این رشد در قالب کتابی محتوا تاثیر کاهشی نگذاشته، حتی با تغییر شکل کردن کتاب به صورت الکترونیک، مصرف کتاب بیش از قبل شد. مخاطب امروز به شدت دنبال محتوا است اما شکی نیست که در محتوا کمتر دنبال آگاهی و اطلاعات است، وی آگاه است و نیازی ندارد به او آگاهی داده شود.وی دسترسی به هر نوع اطلاعاتی دارد و نیاز به جمع کردن و حفظ و ذخیره اطلاعات ندارد. در یک دوره تولید کننده محتوا نقش آقایی، رهبری و اربابی را داشت، ناشر از اهمیت بسیاری برخوردار بود.این ناشرالزاما ناشر کتاب نیست بلکه هر نوع منتشر کننده محتوایی (حتی تلویزیون و سایت ) هم نقش اربابی را در برابر مخاطب داشت. مخاطب پذیرنده بود و آنچه در سبد محتوایی آن گذاشته می شد را با جان و دل مصرف می کرد اما دوران عوض و در کمتر از 10 سال اخیر نقش ناشر و مخاطب متفاوت فرق شد. ** پادشاهی مخاطبحالا ما با مخاطبی روبرو هستیم که به مدد حجم عظیم محتوا به جایگاه انتخاب رسیده است، مخاطب هیچ الزامی را برای مصرف محتوای خاص نمی پذیرد زیرا مختار است.از سوی دیگر دسترسی فراوان و راحت مخاطب به محتوا به او قدرت تعیین تکلیف نسبت به محتوا را داده و حالا شیشه عمر محتوا دست مخاطب افتاده، او تعیین می کند که چه چیزی را می خواهد و چه چیزی را نمی خواهد و ناشران فقط تلاش دارند خواسته و نظر او را برآورده کنند. هنوز هم بنا به ضرب المثل دنیای امروز «پادشاهی از آن محتوا است» و این تاجی روی سر مخاطب است نه ناشر، اکنون مخاطب ارباب بلامنازع دنیای محتواست.* فعال عرصه نشر و مدیر شبکه کتاب الکترونیک کودکان ایران انتشار: امید غیاثوند

03/02/1396

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 172]