واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: نکته مهم این است که هر آن چه در قرض بیشتر از اصل پول دریافت شود حکم ربای قرضی را دارد. با این مساله چه باید کرد؟!
به گزارش تراز ، یکی از موضوعات مورد بحث و نظر فراوان در فقه و حتی در بین مردم، مساله جریمه دیرکرد بانک هاست. دیروز خبری منتظر شد که بسیار نگران کننده بود. در این خبر آمده بود که بررسی آخرین صورت های مالی یکی از بانکها نشان می دهد بیش از 54 درصد کل درآمد خود را مدیون جریمه دیرکرد است. سایر بانک ها هم البته مستثنا نیستند و به این درآمد وابسته اند. از طرفی به فتوای بسیاری از فقها جریمه دیرکرد دچار شبهه حرمت است.
در همین راستا خلاصه وار به شرح چند نکته می پردازیم و در شماره آتی فتوای فقها را بررسی خواهیم کرد.
- همان طور که معلوم است، دو نوع ربای حرام وجود دارد؛ ربای معاملی و ربای قرضی. در ربای قرضی، کسی که قرض می دهد به نوعی در قرض شرط منفعت می کند، به نحوی که بیشتر از آن مقدار که به قرض داده است، نصیبش شود. جریمه دیرکرد هم به این نوع ربای قرضی شباهت دارد و هم تفاوت های دارند.
- هر دو قرض هستند، هر دو هم شرط اضافی دارند. این شباهت ها.
اما تفاوت ها کدامند؟ در ربای قرضی معمولاً از ابتدا، مقداری به عنوان سود در نظر گرفته می شود تا قرض گیرنده علاوه بر پرداخت اصل پول، مقداری بیشتر از آن را نیز پرداخت کند، ولی در جریمه دیر کرد بانک، از ابتدا چنین شرطی مبنی بر پرداخت بیشتر از اصل مال گذاشته نمی شود بلکه بعد از عدم پرداخت پول قرض گرفته شده در زمان مقرر، مقداری به اصل پول به عنوان جریمه اضافه می شود.
- اما نکته مهم این است که هر آن چه در قرض بیشتر از اصل پول دریافت شود حکم ربای قرضی را دارد. با این مساله چه باید کرد؟!
- با توجه به همین تحلیل است که برخی از مراجع معظم تقلید جریمه دیرکرد بانک ها را با توجه به این که از اصل پول مبلغی بیشتر دریافت می شود، و چون نوعی منفعت در قرض است، حرام می دانند.
- از طرف دیگر به علت فرقی که بین جریمه دیر کرد با شرط منفعت در قرض وجود دارد برخی از مراجع معظم تقلید با پرداخت جریمه به صورت شرط آن به صورت معین و در عقد جداگانه ای، موافقت کرده اند.
- برخی دیگر از فقها نیز در صورتی که پرداخت جریمه به نوعی محاسبه سود برای ایامی که پرداخت قرض با تأخیر مواجه شده است، نباشد، با پرداخت جریمه موافقت کرده اند.
در شماره آینده به تحلیل فتاوای موجود می پردازیم.


زمانبندی انتشار: 3 اسفند 1395 - 11:13
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]