واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ایران هراسی با برجام کاهش پیدا کرد تهران - ایرنا- تارنمای امید ملی ایرانیان به نقل از گفت وگویی با یوسف مولایی به عنوان استاد دانشگاه تهران نوشت:ایران هراسی با برجام کاهش پیدا کرد.
در تارنمای امید ملی ایرانیان آمده است: اگر دولت آمریکا فعالیت های مثبت در جهت اعتماد سازی برای کشورهای اروپایی و غیره در زمینه سرمایه گذاری، انجام ندهد می تواند لطماتی به ایران وارد شود. بحثی که من داشتم فقط از جنبه حقوقی بود که گفتم در حوزه حقوقی، برجام چون به قطعنامه شورای امنیت تبدیل شده است، به راحتی توسط کشورها قابل نقض نیست.یک سال از اجرای توافق هسته ایران و شش کشور قدرتمند دنیا سپری می شود. مطابق این توافق علاوه بر وقایع و تحولات سیاسی تحریم هایی که قبلا به خاطر فعالیت های هسته ای علیه ایران، تصویب شده بود و اجرا می شد لغو شد.با قدرت گرفتن جمهوری خواهان در آمریکا و انتخاب دونالد ترامپ رئیس جمهور بعدی آمریکا که از اول بهمن 1395 (2 ژانویه 2017) فعالیت خود را رسما شروع خواهد کرد، باید دید او و دولت بعدی آمریکا نسبت به روندی که دولت اوباما به آن متعهد شده بود به چه شکل رفتار خواهند کرد.با این حال اجرای توافق هسته ای، دست کم موجب شده است، تحریم ها و تهدیدات علیه ایران کاهش پیدا کند.در گفت و گوی پایگاه «امید ملی ایرانیان» با دکتر «یوسف مولایی»(استاد دانشگاه تهران) که در سال 1370 دکترای حقوق بین الملل از دانشگاه کاتولیکی «لوون له نوو» بلژیک اخذ کرده است، تحولات و آثار اجرای یک سال اول توافق هسته ای به بحث گذاشته شده و دکتر مولایی نیز به صورت ملموس به سوال ها پاسخ داده است.یک سال از اجرای توافق هسته ای گذشته است. تاثیرات عملی اجرای برجام را بعد از یک سال چگونه ارزیابی می کنید؟حوزه تخصصی من کارهای اقتصادی و فنی نیست. حوزه ام بیشتر حقوقی است. در این حوزه تا حالا تنها مشکلی که پیش آمده است بحث تمدید «قانون تحریم های ایران» ایسا، است که در این قسمت، تا زمانی که قسمت هایی از قانون تحریم های ایران که در برجام تعلیق شده، به اجرا در نیاید نقضی صورت نگرفته است.از طرف دیگر در حوزه اقتصادی، غیر کارشناس هستیم اما به هر حال فعال شدن شرکت نفت هم در بحث استخراج و هم در بحث صادرات و افزایش تولید و موقعیت ایران در بازار نفت و در اوپک، بحث های مثبتی است.در حوزه روابط با اتحادیه اروپا و همکاری های اقتصادی این اتحادیه با ایران شاهد تغییراتی هستیم. تحرکی بعد از برجام اتفاق افتاده است و هیات های مختلف اقتصادی به ایران سفر کرده اند. به هر حال زمینه فعالیت هایی ایجاد شده ولی هنوز به صورتی که انتظار بود این فعالیت ها به صورت عملیاتی مشهود نیست.در حوزه سیاسی هم ایران توانست با برجامف موقعیتی را برای خودش تعریف کند که نتایج آن همین استقبال یا اقبال کشورهای اروپایی در راه اندازی فعالیت های اقتصادی یا توسعه ای مناسبات سیاسی و اقتصادی با ایران بود.الان گاه و بیگاه ترامپ بحث توافق هسته ای با ایران را مطرح می کند. شما قبلا گفته اید که برجام اعتبار حقوقی مستحکم دارد. همچنان بر این نظر خودتان هستید؟بله. از این جهت گفتم که دیگر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است. ما حتی با امضا یا تصویب کشورهای عضو 1 + 5 تنها طرف نیستیم. این یک قطعنامه شورای امنیت است. می دانیم قطعنامه شورای امنیت به لحاظ سلسله مراتب از تعهدات بین المللی دولت ها، در اولویت قرار دارد. یعنی بالاتر از تعهدات دیگر است.از این جهت یک پایه حقوقی مستحکمی دارد و یک کشور و حتی آمریکا به تنهایی نمی تواند آن را نقض کند. اما مشکل این نیست که آمریکا بیاید به صورت حقوقی این برجام را نقض کند.اگر دولت آمریکا فعالیت های مثبت در جهت اعتماد سازی برای کشورهای اروپایی و غیره در زمینه سرمایه گذاری، انجام ندهد می تواند لطماتی به ایران وارد شود. بحثی که من داشتم فقط از جنبه حقوقی بود که گفتم در حوزه حقوقی، برجام چون به قطعنامه شورای امنیت تبدیل شده است، به راحتی توسط کشورها قابل نقض نیست.کشورها می توانند تعهدات خودشان را در قبال برجام انجام ندهند ولی با نقض قطعنامه شورای امنیت مواجه هستند و مسئولیت بین المللی می تواند بر آنها بار شود.ترامپ به سمت نقض این توافق خواهد رفت یا خیر؟به صورت حقوقی به سمت نقض نمی رود. اما میان نقض حقوقی و این که اقداماتی که یک کشور با حسن نیت انجام بدهد برای این که برجام به صورت کامل اجرا شود و آثار تحریم ها از بین برود، خیلی فاصله است.امکان دارد اقداماتی در آن مسیر انجام بدهند. یعنی شرکت های اروپایی را همچنان در یک موقعیت برزخ و ترس قرار بدهند که اگر وارد مناسبات اقتصادی با ایران شوند ممکن است جرائمی به آنها تعلق بگیرد و ممکن است بازار آمریکا به روی آنها بسته شود. می توانند به نوعی عمل کنند که حالت انفعالی ایجاد کنند و اعتماد را نسبت به بازار ایران کاهش بدهند تا سرمایه گذاری در ایران با مشکل مواجه شود.قانون تحریم های ایران یا آیسا که در کنگره آمریکا تمدید شد. رئیس جمهور آمریکا فعلا بخش مربوط به تحریم های هسته ای را به اجرا در نیاورده است. در وضعیت فعلی و با شروع دوره رئیس جمهور جدید آمریکا، اجرا نکردن بخش های مربوط به تحریم های هسته ای ادامه پیدا می کند؟قانونی هست که در کنگره آمریکا تمدید شده و رئیس جمهور از یک طرف الزام دارد و در چارچوب قطعنامه شورای امنیت موظف است آن را معلق کند.ما باید ببینیم ترامپ بین این دو گزینه یعنی تبعیت از قانون داخلی و تبعیت از تعهد بین المللی، کدام را انتخاب می کند.آقای دکتر مولایی گفته اید که اگر توافق هسته ای با ایران نقض شود هزینه های سیاسی دارد. واقعا آمریکا می خواهد با این کار بی اعتباری را برای خودش به ارمغان بیاورد؟نیت خوانی آمریکا و آن هم در دولت آقای ترامپ، کار من نیست. تحلیل رفتار آقای ترامپ، تخصص دیگر می طلبد. چون من نمی توانم به آن ورود پیدا کنم. فاقد آن تخصص هستم. پیش بینی بر اساس شاخص ها انجام می شود. ما شاخص هایی فعلا نداریم پیش بینی کنیم که یک دولت می خواهد یک تعهد را نقض کند یا نقض نکند.اجازه دهید سوال را این گونه مطرح کنم، اگر آمریکا بخواهد توافق را نقض کند یا به نوعی در اجرای توافق همراهی نکند هزینه هایی که تحمل خواهد کرد چه هزینه هایی خواهد بود؟ما فعلا دقیقا نمی دانیم ولی آمریکا کشوری است که عضو دائم شورای امنیت است. این عضویت در شورای امنیت، برای اش یک اعتبار بزرگ سیاسی در تصمیم سازی های بین المللی است.اگر آمریکا به برجام متعهد نماند، موقعیت این کشور در تصمیم سازی های بین المللی متزلزل می شود. به عنوان کشوری که همیشه متعهد است به تعهداتی که در سطح بین المللی دارد، وقتی که تعهدش را نقض کند اعتماد جهانی به آن سلب می شود و در حوزه تصمیم سازی های بین المللی و به عنوان یک بازیگر و کنشگر بین المللی، اعتبارش کمتر می شود.در مورد این که چگونه این اعتبار یا بی اعتباری به حوزه اقتصادی و غیره، سر ریز شود باید گفت به هر حال دولت هایی که قدرت بیشتری دارند کمتر از این مسائل آسیب می بینند. یعنی باید ببینیم کشورهای دیگر چگونه عکس العمل نشان می دهند.باید ببینیم آمریکا چه میزان به شورای امنیت برای پیشبرد تصمیمات خودش احتیاج دارد و چقدر به اجماع در مورد مسائل بین المللی مانند مبارزه با تروریسم و امنیت بین المللی احتیاج دارد. بستگی به این دارد که چقدر به همسویی کشورهای دیگر و آن پنج کشور دیگر که در مذاکرات هسته ای با ایران، در کنار آمریکا بودند نیاز دارد. ولی یک اصل ثابت شده است ، عدم پایبندی به برجام برای دولت آمریکا بدون هزینه نخواهد بود. قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران، در سال های گذشته ایران را تهدید بین المللی می دانستند و ایران هراسی هم رونق گرفته بود. بعد از یک سال که از اجراتی برجام گذشته فضای جهانی نسبت به ایران و تغییرات عمده ای کرده است، نظر شما چیست؟نشانه های مثبتی را می بینیم. هیات های اروپایی مرتبا به ایران سفر می کنند و تفاهم نامه می نویسند و در بعضی حوزه ها حتی قرارداد امضا می کنند. در حوزه سرمایه گذاری در نفت، همه شرکت ها داوطلب می شوند. این وضع نشان می دهد که فضای بین المللی نسبت به ایران و حداقل نسبت به سال های قبل، خیلی فرق کرده است. روند همکاری های ایران و سازمان ملل، بخصوص در مسایل منطقه هم دچاردگرگونی مثبت شده است.در مجموع ایران هراسی تا چه حد دچار تغییر شده است؟یکی از حوزه هایی که ایران هراسی در آن فعال بود بحث پرونده هسته ای بود. اما در فعالیت های منطقه ای، ایران باز این معضل را دارد و رقبای ایران و کشورهایی مثل عربستان به این موضوع دامن می زنند.در خصوص فعالیت هایی که ایران در خارج از مرزهای خودش انجام می دهد و در حوزه های امنیت منطقه یا در حوزه حقوق بشر، ایران هراسی همچنان وجود دارد. اما به نسبتی که وزن پرونده هسته ای بود، الان این قدر وزن ندارد. بنابراین، یک مقدار کاهش پیدا کرده و شاید هم خیلی کاهش پیدا کرده است.با توافق هسته ای ایران در چارچوب هایی به فعالیت هسته ای خود نیز ادامه می دهد و وارد همکاری های بین المللی و بازیگری رسمی شده است، این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟بله. همکاری ایران یا آزانس بین المللی انرژی اتمی در حوزه فنی گسترش پیدا کرده است و ایران به فعالیت هایی که مورد تایید آژانس است. به عنوان کشوری فعال در زمینه صلح آمیز هسته ای ادامه می دهد.گسترش فعالیت ها و مراودات با آژانس اتمی یکی از اقداماتی است که ایران از فضای حاصل از برجام و در پسا برجام در حال انجام و بهره برداری است.*منبع:امید ملی ایرانیان /22 دی 95*اول**انتشاردهنده:علیرضا فرجی
22/10/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]