واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: روز چهارشنبه هفته گذشته مدیران شرکت هواپیمایی هما به شهر تولوز فرانسه رفتند تا در مبدأ، هواپیمای خریداریشده ایران را تحویل بگیرند. این نخستین ایرباس 321 است که تحویل طرف ایرانی شده است. دوم دیماه سال جاری، قرارداد نهایی خرید ۱۰۰ فروند هواپیما میان ایرانایر و شرکت ایرباس به امضا رسیده و پس از گذشت سه هفته، نخستین فروند آن در اختیار ایران قرار گرفت؛ البته چندی پیش آقای فرهاد پرورش، مدیرعامل ایران ایر از تحویل هواپیماهای ایرباس از اوایل سال جاری میلادی خبر داده بود.
به گزارش تراز ،اما این تنها مراسم تحویل ایرباس تازه رسیده نبود و در ایران هم جشن و سروری برپا شد! در مراسم استقبال از ورود ایرباس به فرودگاه مهر آباد آقایان عباس آخوندی وزیرراه و شهرسازی، مدیرعامل شرکت ایرباس، علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی، مسعود پزشکیان نایب رییس مجلس شورای اسلامی و تنی چند از نمایندگان مجلس حضور یافتند. عکسهای یادگاری مهمانان و ذوق زدگی بیش از حد مسوولان در این مراسم از چشم رسانهها و کاربران فضای مجازی نیز دور نماد و بحثهای زیادی در این رابطه شکل گرفت. برخی حضور و هیجان مسوولان در این مراسم و عکسهای یادگاری آنها با ایرباس خریداری شده را با اولین خودروی وارد شده در دوره قاجار مقایسه کرده و آن را در تعارض با عزت نفس مسوولان دانستند. آقای عبدالمطهر محمدخانی روزنامه نگار در صفحه شخصی خود نوشت: «تصاویر مراسم تحویل ایرباس مرا به یاد کتابهای تاریخ معاصر و خاطرهنویسی مستشاران و تجار اروپایی انداخت. خاطرات آنها از سفر به ایران و حضور در دربار و فروش محصولات اروپایی. خاطراتی که مملو از حس برتریجویی آنها و تحقیر حکام و شاهزادگان ایرانی است.» آقای محمد عبدالهی یکی دیگر از اهالی رسانه بود که این تحقیر را اینگونه توصیف کرد: «برایم تحقیرآمیز است دولتی که فرود آمدن یک فروند ایرباس فرانسوی # مرجوعی از کشور اسپانیا (بدلیل داشتن مشکلات فنی) را به خاک # ایران به عنوان بزرگترین دستاورد و افتخارش در بوق و کرنا کرده است. برایم تحقیرآمیز است ذوق زدگی جماعتی که با آتل فرنگی اجارهای عکس یادگاری میگیرد و با واتر سالوت برای آن جشن خوشآمدگویی برپا میکند.»
ذوقزدگی عجیب ایرانیها
در مورد استقبال عجیب دولت ایران از یک فروند ایرباس وارداتی برخی می گویند که در همه جای دنیا مراسم استقبال از هواپیماهای جدید خریداری شده و حتی گزارش لحظه به لحظه هواپیما ورود این هواپیما به شرکت مالک هواپیما وجود دارد، دوستانی که واکنش غیرحرفهای دولت ایران به ورود ایرباس را میخواهند با این استدلال بپوشانند به این نکته توجه نکردهاند که اولاً در آنجا شرکتها -مثلاً لوفت هانزا یا بریتیش ایرویز - با مقاصد تبلیغاتی و برای دیده شدن برند شرکت خودشان چنین جشنهایی را برگزار می کنند که با موضوع ایران متفاوت است. ثانیاً در آنجا مسوولان دولتی برای حفظشان و جایگاه کشورشان در جشن ورود یک هواپیما به کشورشان شرکت نمیکنند در حالی که در جشن پنجشنبه نه تنها وزیر راه و برخی اعضای هیأت دولت شرکت کردند بلکه حتی مصاحبه وزیر راه هم داخل هواپیما و روی صندلی هواپیما انجام شد. یکی از کاربران فضای مجازی در این باره نوشته بود که احتمالاً تنی چند از اعضای هیأت دولت امشب را با پتو داخل ایرباس جدید خواهند خوابید.
هواپیمای مرجوعی خریدیم؟!
اما خیلیها از نحوه خرید این هواپیما انتقاد کرده و آن را یک هواپیمای مرجوعی از اسپانیا میدانند. چند روز پیش سایت خبری نسیم در رابطه با این هواپیما نوشت: «شنیدههای خبرنگار «نسیم آنلاین» حاکی از این است که شرکت ایرباس به دولتمردان یازدهم اعلام کرده که تا زمان انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نمیتواند هواپیماهای مورد نظر ایران را بسازد و به کشورمان تحویل دهد، بنابراین قرار شده فعلاً دو هواپیمای مرجوعی که قبلاً اسپانیاییها پس فرستاده بودند را به ایران تحویل دهند.»
هرچند که مدیرعامل ایرانایر با اشاره به اینکه هواپیمای ایرباس ۳۲۱ خریداریشده، 10 ماه پیش انتخاب شده بود، گفت: خبرهای منتشر شده مبنی بر اینکه این هواپیما از سوی کشور دیگری خریداری شده و پس از عدم تحویل از سوی آن، به ایران فروخته شده، صحیح نیست. ایرباس حدود ۶ تا ۷فروند هواپیما را در فهرست فروش گذاشته بود که ایرانایر، این هواپیما را انتخاب کرد؛ این در حالی است که بر اساس برنامه، پیش از نوروز سال ۹۶ نیز، ۲ فروند هواپیمای دیگر در اختیار ایرانایر قرار میگیرد.
اما تحقیقات «صبح نو» نشان میدهد که ایرباس 321 ایرانی که با رجیستر EP-IFA وارد ایران شده، تنها چندماه از عمر آن میگذرد و البته به سفارش یک شرکت برزیلی به نام آویانکا ساخته شده بود؛ اما دومین هواپیمایی که قرار است وارد ایران شود یک ایرباس 330 است که بیش از 2 سال از عمر آن میگذرد و در این دو سال در فرودگاهی در اسپانیا در حال خاک خوردن بوده است. این هواپیما با رجیستر F-WWCQ تولید و پس از تست مراحل اولیه برای شرکت برزیلی آویانکا رنگ آمیزی شد و رجیستر PR-OCL را دریافت کرد؛ اما این شرکت هیچ گاه نتوانست به دلیل مشکلات مالی این هواپیما را تحویل بگیرد و دوباره رجیستر این هواپیما به مالکیت ایرباس تغییر کرد تا بالاخره با کد EP-IHA تحویل مقامات ایرانی شود.
برجام دست ایران را بسته است
اما چرا ایران بهجای سفارش هواپیمای جدید، از لیست هواپیماهای مرجوعی اقدام به خرید کرده است؟ جواب این سؤال را باید در برجام و طرف آمریکایی جستوجو کرد. «وزارت خزانهداری آمریکا پاسخ سؤالات پرتکرار مرتبط با لغو تحریمهای هستهای ایران را بهروزرسانی کرد که بر اساس آن در صورت لغو برجام و بازگشت تحریمها شرکتهای خارجی ۱۸۰ روز مهلت دارند تا مراودات مالی با ایران را تسویه کنند.» در این بهروزرسانی این نکته آورده شده است که در صورت نقض برجام و بازگشت مجدد تحریمها دولت آمریکا مهلت 180روزهای را برای پرداخت وجوه مرتبط با قراردادهای اجرایی شده در طول اجرای برجام در نظر خواهد گرفت. بهعلاوه، اداره کنترل داراییهای خارجی خزانهداری آمریکا (اوفک) مجوزی را صادر کرده که بر اساس آن صادرات مجدد برخی هواپیماها به ایران مجاز اعلام شده است.
در نسخههای قبلی پاسخهای اوفک، این نهاد دولتی آمریکا تأکید کرده بود که دولت این کشور تلاشهایی را برای همکاری با شرکتهای داخلی و خارجی برای به حداقل رساندن تأثیر تحریمها جدیداً وضع شده (تمدید شده) بر فعالیتهای قانونیای که شرکتها قبل از وضع این تحریمها آغاز کردهاند، انجام داده است، اما هیچ اطمینان مشخصی را در اینباره نداده بود که در صورت نقض برجام و بازگشت تحریمهای هستهای، شرکتهای طرف همکاری با ایران چه وضعیتی خواهند داشت و فقط به گفتن این نکته بسنده کرده بود که در آن صورت دستورالعملهایی در سایت اوفک منتشر خواهد شد؛ اما اکنون اوفک پاسخهای خود به سؤالات پرتکرار مرتبط با تحریمهای ایران را بر خلاف رویه گذشتهاش بهروزرسانی کرده و بازه زمانی 180 روزهای را برای شرکتهای تجاری در صورت بازگشت تحریمها در نظر گرفته است. به همین دلیل است که ایرباس نگران تولید هواپیما برای طرف ایرانی بوده و ترجیح میدهد تا از لیست مرجوعی خود ایرانیان را راضی کند.
حس خوب هواپیما از کجا میآید؟
هرچند که «فابیس برژیر» اظهار داشت: طبق قراردادی که با ایران ایر منعقد شده هواپیماهای بعدی نیز به تدریج به شرکت هواپیمایی ایران ایر تحویل خواهد شد. قرارداد ایران ایر با ایرباس برای خرید این هواپیماها با مجوز خزانه داری آمریکا و قوانین بین المللی منعقد شده و ما درصد هستیم طبق این قرارداد، هواپیماهای خریداری شده را به ایران ایر تحویل دهیم و امسال نیز تعدادی از این هواپیماها به این شرکت تحویل خواهد شد.
اما ریشه این ذوق زدگیها کجاست؟ طبق یک نظرسنجی صورت گرفته از مردم؛ 94 درصد مردم گفتهاند که از هواپیما استفاده نمیکنند و خرید آن اثری در زندگیشان ندارد؛ اما جالب اینکه از میان این افراد 90 درصد اعلام کردهاند با وجود بیاثر بودن خرید هواپیما در زندگیشان؛ با خرید و تجهیز ناوگان هوایی کشور موافق هستند! به نظر میرسد که این نوسازی یک اثر روانی برای جامعه داشته و بیش از کارکرد اقتصادی و معیشتی، صرفاً یک «حس خوب» برای مردم به ارمغان آورده باشد. حسی که خبرهای کذب هم در ترویج آن مؤثر بودهاند. تا آنجایی که گفته شده این نخستین خرید هواپیمای نو در دوران پس از انقلاب است. البته این خبر خیلی زود توسط مدیران ایران ایر تکذیب شد. هرچند که در یک حرکت نمادین به گفته وزیر راه قرار است اولین پرواز ایرباس 321 حامل خانواده شهدا بوده و به سمت مشهد پرواز کند اما به گفته مسوولان ایران ایر، از این هواپیما برای مسیرهای داخلی خود استفاده خواهد شد هر چند که ممکن است برای پروازهای بینالمللی نیز از آن استفاده شود؛ زیرا حجم سوخت مصرفی و نوع طراحی این هواپیما مناسب مسافتهای کوتاه مدت نبوده و ایران ایر هم بنا دارد با درآمدزایی بیشتر بتواند قسطهای این هواپیما را پرداخت کند. دوره بازپرداخت اقساط هواپیماهایی که از سوی ایرباس تأمین مالی شدهاند، ۱۰ ساله و بازپرداخت سایر مؤسسات مالی ۱۸ ساله است. آقای فرهاد پرورش مدیرعامل ایران ایر در مراسم ورود اولین فروند از هواپیماهای خریداریشده ایرباس ای ۳۲۱ به فرودگاه مهرآباد تهران گفت: ۲۳ سال پیش ۲ فروند هواپیمای نو ایرباس خریداری شد و خبرهای منتشرشده درباره آخرین خرید ایران از ایرباس در ۳۷ سال پیش، نادرست است.
البته طبق گفتههای پرورش بر اساس قرارداد امضاشده میان ایرانایر با ایرباس، در صورت خرابی قطعات، قطعهها باید یک به یک جابهجا شوند و قطعههای هر هواپیما مربوط به همان هواپیماست و نباید در هواپیمایی دیگر مورد استفاده قرارگیرد؛ که به نظر میرسد این محدودیت نیز ریشه در محدودیتهای برجام دارد.
اما برجام محدودیتهای بیشتری نیز در مسیر هوایی ایران ایجاد کرده است. خرید همه این هواپیماها به صورت اجاره به شرط تملیک است و ایران 85 درصد منابع مالی آن را از فایناس خارجی و 15 درصد آن را از منابع داخلی خود تأمین خواهد کرد؛ اما کوتاهترین زمان پرداخت این هواپیماها 10ساله بوده و قبل از 10سال مالکیت این هواپیماها در اختیار ایران نخواهد بود. 10سالی که در برجام نیز جلوی پای ایرانیان قرار گرفته بود.
منبع: صبح نو
زمانبندی انتشار: 26 دى 1395 - 09:05
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]