تصمیم دولت مبنی بر رفع بخشی از محدودیت های اینترنتی با واکنش های متفاوت کاربران، فعالان مدنی و کارشناسان روبرو شده است. برخی این تصمیم را گامی رو به جلو در جهت آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات میدانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند این اقدام کافی نیست و چالش های بسیاری پیش رو است.
پایان انتظار: واتساپ و گوگل پلی آزاد شدند!
در اقدامی که میتوان آن را گامی مهم در عرصه فضای مجازی ایران دانست، شورای عالی فضای مجازی در جلسهای با حضور سران سه قوه، به رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی رأی مثبت داد. این تصمیم که با واکنشهای مختلفی از سوی کاربران و شخصیتهای سیاسی مواجه شده، اولین گام در طرح رفع محدودیت فیلترینگ عنوان شده است.
شورای عالی فضای مجازی در جلسه اخیر خود که در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، ضمن تاکید بر اهمیت "حکمرانی قانونمند" در فضای مجازی و حمایت از سکوهای داخلی، به اتفاق آرا به رفع فیلتر دو پلتفرم پرکاربرد واتساپ و گوگل پلی رأی داد.
این تصمیم با استقبال بسیاری از کاربران مواجه شد، چرا که بسیاری از مردم برای ارتباطات روزمره، کسب و کار و دسترسی به برنامههای کاربردی به این دو پلتفرم وابسته بودند. اما در عین حال، برخی از شخصیتهای سیاسی و رسانهها نسبت به این اقدام ابراز نگرانی کرده و آن را "رها کردن مدیریت فضای مجازی به بیگانگان" توصیف کردند.
سیدعباس موسوی، معاون مراسم و تشریفات دفتر رئیسجمهور، با اشاره به "همدلی و همنوایی سران قوا و جدیت رئیس جمهور پزشکیان در تحقق یکی از وعدههای مهم خود"، از "نگرانی و مخالفت جدی برخی اعضا" نیز خبر داد. وی در ادامه افزود: "با وجود این دست استدلالات و نگرانی ها، باید بپذیریم فیلترینگ راه حلی کهنه و البته بی اثر برای مسائل مدرن امروز در حوزه حکمرانی فضای مجازی است."
فیروزآبادی، دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی، با بیان اینکه "با نگاههای اقتضایی در شورای عالی فضای مجازی تصمیم رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی اتفاق افتاده است"، تصریح کرد که "وقتی شورای عالی فضای مجازی تصمیم میگیرند یک پیامرسان را رفع فیلتر کند خود حکمرانی قانونی است."
حسنعلی اخلاقی امیری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، نیز با اشاره به برنامهریزی انجام شده برای رفع فیلترینگ، اعلام کرد که "پلتفرمهایی که با این شورا و سیاستهای ۱۰ گانه آن هماهنگ باشند، به ترتیب رفع فیلتر میشوند، که در گام اولیه واتساپ و گوگل پلی شروط ایران را پذیرفتند و رفع فیلتر شدند."
در مقابل، روزنامه کیهان در مطلبی کنایهآمیز، این اقدام را "سپردن مدیریت فضای مجازی به بیگانگان" دانسته و با انتقاد از "عدم مدیریت پلتفرمها قبل از رفع فیلتر"، ابراز نگرانی کرده است که "این گام اول رفع فیلترینگ است و امیدواریم با قدرت ادامه پیدا کند!"
در اولین روز پس از اعلام این خبر، برخی از رسانهها فعالیت خود را در واتساپ آغاز کردند که این نشان از اهمیت این پلتفرم در عرصه اطلاعرسانی دارد.
به نظر میرسد رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی، آغاز فصل جدیدی در حکمرانی فضای مجازی در ایران باشد. فصلی که با چالشها و فرصتهای جدیدی همراه خواهد بود و میتواند به توسعه اقتصاد دیجیتال و ارتقای سطح آگاهی و اطلاعرسانی در جامعه کمک کند. اما در عین حال، لزوم توجه به "حکمرانی قانونمند" و "حمایت از سکوهای داخلی" نیز بیش از پیش احساس میشود.