واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ساختمان تاریخی هلال احمر خرمشهر؛ تلفیق سنت و مدرنیته آبادان - ایرنا - ساختمان تاریخی هلال احمر( کنسولگری سابق ) خرمشهر از بناهایی است که می توان در این بنا، تلفیقی از سنت و مدرنیته را یافت.

ساختمان هلال احمرمربوط به دورهی قاجار میباشد و از این دوره می توان به عنوان دروازه ورود مدرنیته به معماری ایران دانست.در این دوره به دلیل آمد و شد هیأت حاکمه به اروپا، راه اندازی کنسولگریهای اروپایی در ایران و بالعکس، سفر ناصرالدین شاه به اروپا، حضور معماران روسی و ارمنی در ساخت و سازها، تحصیل معماران ایرانی در اروپا و استفاده از استادان و معلمان اروپایی در مدرسهی دارالفنون، بیشتر ساختمانها تلفیقی از سنت و مدرنیته شرق و غرب هستند. در این دوره بهدلیل شکلگیری معماری خیابانی به دلیل ورود اتومبیل به ایران، تقریبا فرم بیشتر ساختمانها از حالت درونگرا به برونگرا و تمایل به ارتباط بصری بیشتری با خیابان و فضای خارج پیدا کرد.ساختمان هلال احمر نیز از این امر مستثنی نبوده و ویژگیهای ذکر شده در آن قابل مشاهده است.ساختمان دو اشکوبه هلال احمر متناسب با خصوصیات اقلیمی و شرایط آب و هوایی منطقه گرم و مرطوب خرمشهر طراحی و ساخته شده، به گونهای که در گرمای شدید تابستان بهدلیل وجود ایوانهای جلوی اتاقها از شدت تابش آفتاب کاسته شده و باعث کاهش دمای هوا در فضای بسته شده است.قطور بودن جرزها و وجود لایهی کاهگل بر روی بام، کمک مضاعفی به تعدیل دمای هوا و کاهش چشمگیر آن نسب به دمای خارج از ساختمان کرده است.همچنین وجود بازشوهای متعدد و مقابل هم و اتاقک های راهپله در پشت بام که نقش بادگیر را در بنا بازی میکند، به ایجاد کوران هوا و تهویهی مداوم کمک کرده است.پوشش هر دو طبقه بنای هلال احمر از نوع تخت با تیرهای چوبی میباشد و در مناطق گرم و مرطوب عموماً برای پوشش از تیرهایی با فاصلهی حداکثر 50 سانتیمتر و پوشش حصیر و سپس غورهی گل و کاهگل جهت عایق بندی استفاده می شده است.این پوشش بهدلیل مقاومت در برابر رطوبت، متداولترین نوع پوشش برای بناها بوده است.قوسها(چفدها)ی بهکار رفته در ساختمان هلال احمر "مازهدار" از نوع چفد مازهای کُند (بیز یا هَلوچین کُند) و مازهای کَفته میباشند.چفد مازهای کند، شکل بیضی خوابیدهای است که فاصلهی کانونی آن مساوی نصف دهانه میباشد و بههمین دلیل فرم آن بسیار نزدیک به دایره است.این نوع چفد از استحکام بالایی برخوردار نبوده و باربر نیست و بیشتر، دارای نقش تزیینی است.چفد مازهای کفته که " بیضی با خیز بسیار کم" میباشد بهعنوان نعل درگاه بالای بازشوها استفاده شده است.تزیینات بهکار رفته در نمای ساختمان هلال احمر شامل نَغُولهای آجری در اطراف قوسهای ورودیها و قطار بندی در رُخبام بنا میباشد.نَغُول جمع کلمهی نَغِل به معنی گودی است و این المان جنبه تزیینی در نمای ساختمانها داشته و اغلب دارای شکل هندسی مستطیل و یا مربع میباشد که معمولاً در بالای سردرها و گاه بهصورت ترکیبی همراه با طاقنما ساخته میشود.بنای هلال احمر بهصورت کوشک مانند و برونگرا بوده و استفاده از نور طبیعی در ساعات مختلف روز، مکث، عبور و تماشا در سازمان فضایی آن بهخوبی رعایت شده است.ویژگیهای منحصر به فرد موجود در فضاهای ساختمان هلال احمر به شرح زیر است:- حضور همزمان سه گونه فضای باز نظیر حیاط، نیمه باز (پوشیده) مانند ایوان و بسته مانند اتاقها- وجود نسبت و تناسب مختلف در سه فضای فضای باز، نیمه باز و بسته و امکان انجام فعالیت در سه فضای "باز، نیمه باز و بسته"- انعطاف پذیری فضا در برابر پویایی، رفتار و حالات انسانی، عملکردها و ایجاد تعادل- ارتباط بصری مستقیم بیشتر اتاقها بافضای آزاد و استفاده از چشم انداز زیبای کانال تاریخی عضدی- وجود تقارن در طراحی فضاها و همچنین در نماهای ساختمانبنای تاریخی و ارزشمند هلالاحمر، شانزدهم آذرماه 1379 با شماره 2845 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.نویسندگان:نجلا درخشانی کارشناس ارشد مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخیسجاد پاک گهر کارشناس ارشد حفاظت و مرمت آثار فرهنگی و تاریخی6125 انتشار دهنده:سیدبهادر حسینیکانال خبری ایرنا خوزستان:irnaahvaz@ برای دریافت لحظه به لحظه اخبار استان خوزستان به کانال http://www.telegram.me/irnaahvaz بپیوندید.
05/10/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]