واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: قدیم الایام می گفتند سود فقط باید ده درصد باشد و بس. بعدها برخی گفتند نه، سود باید منطقی باشد...
پایگاه خبری تحلیلی تراز: یکی از موضوعات مورد بحث از گذشته تاکنون که در ابتلای مردم به آن تفاوتی نکرده بحث قیمت گذاری کالاها از سوی فروشندگان است. قدیم الایام می گفتند سود فقط باید ده درصد باشد و بس. بعدها برخی گفتند نه، سود باید منطقی باشد ولی هرچه بود درست است. حال می خواهیم بدانیم اصلا آیا شرع در این خصوص نظری دارد یا نه؟ اگر دارد چیست.
در روایات چند واژه وجود دارد. «أسعار» جمع «سِعر» به معنای آن چیزی است که ثمن و جنس با آن قوام و قیمت و بها پیدا میکند.
بنابراین، «سعر» یعنى ارزش و آن مقدار عوضى که متاع را بدان می فروشند. پس اشتباه نشود، سعر خود عوض نیست، بلکه مقدار آن است. و «تسعیر» به معنای قیمتگذاری و تعیین نرخ است.
* احادیث چه می گویند؟
* آیا پیامبر مخالف قیمت گذاری اجناس بود؟
به پیامبر خدا(ص) گفته شد: خوب است براى ما قیمت بگذارى؛ زیرا قیمتها بالا می روند و پایین می آیند. پیامبر فرمود:
«من، چنان نیستم که خدا را دیدار کنم، در حالى که بدعتى نهاده باشم که او مرا در آن مُجاز نفرموده است. پس اجازه دهید که بندگان خدا از [داد و ستد با] یکدیگر روزى بخورند، و هرگاه از شما اندرز خواستم، اندرزم دهید».(من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 268)
پس مطابق این روایت حضرت با قیمت گذاری موافق نبودند. بلکه آن را بر عهده خود مردم یا به اصطلاح امروزی بر عهده عُرف جامعه گذاشتند.
* فرمانِ جارى کردن قیمتهاى عادلانه
امام على(ع) در نامه خود به اشتر نخعى، آنگاه که او را به کارگزارىِ مصر گماشت، فرمود:
«از احتکار باز دار؛ چرا که پیامبر خدا، آن را منع فرمود. و باید خرید و فروش، آسان و بر موازین عدل باشد، با قیمتهایى که نه به فروشنده زیان رسانَد و نه به خریدار». (نامه 43 نهج البلاغه)
این روایت بر خلاف روایت قبلی بر لزوم تعیین قیمت عادلانه تاکید دارد.
* بشارت به ارزان فروش
پیامبر خدا(ص)، در بازار به مردى برگذشت که خوراکى را با قیمتى پایینتر از قیمت بازار می فروخت. فرمود:
«آیا در بازار ما، با قیمتى کمتر از قیمت ما می فروشى؟» گفت: آرى. پیامبر فرمود:
«به انگیزه شکیبایى و از خدا پاداش گرفتن؟»
گفت: آرى. آن حضرت فرمود:
«تو را بشارت باد! همانا آورنده جنس به بازار ما، همانند جهاد کننده در راه خداست؛ و احتکار کننده در بازار ما، همانند کسى است که در کتاب خدا، کافر شمرده شده است».(مستدرک، ج 2، ص 15)
سه نکته:
1- طبق این حدیث؛ نباید کمبود کالا را تنها عامل گرانی کالا دانست؛ زیرا حتی اگر کمبود شدید هم باشد، اما عنصر ایثار و معنویت در میان مردم زنده باشد، شاید افرادی که مصداق آیه شریفه «یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ؛ و هر چند در خودشان احتیاجى [مبرم] باشد، آنها را بر خودشان مقدّم میدارند» (سوره حضر، آیه 9) هستند، حاضر شوند اجناس را با قیمتی پایینتر به دست مصرف کننده برسانند. بر این اساس، در این موارد نیز، کمبود کالا نیز تنها عامل گرانی نیست، بلکه کمبود کالا به علاوه فقدان عنصر ایثار دو عامل گرانی قیمتها می باشند.
2- با جمع بندی کلی دو دسته روایات باید گفت اگر قیمتگذارى دولتى به معناى پایین آوردن قیمت طبیعى کالا باشد، در حقیقت، ستم به تولید کننده و آسیبرسانى به حرکت تولید است. اما از طرفی هم دولت وظیفه دارد با عوامل غیر طبیعى که قیمتها را از حدّ طبیعى بالاتر می برند، رویارویى کند.
3- لذا روشن شد که چرا پیامبر(ص) و امام على(ع) با قیمتگذارى مخالفت کرده و ضمناً با احتکار هم برخورد جدی کرده اند. (ادامه دارد)
زمانبندی انتشار: 15 آذر 1395 - 05:40
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]