واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه: «مادرم معتاد تلگرام و اینستاگرام است. با زنهای فامیل یک گروه تلگرامی دارند که شب و روز باهم در آنجا چت میکنند. هر بار که میخواهم با او حرف بزنم مدام به تلفن همراهش نگاه میکند و تنها با حرکات سر جملاتم را تأیید میکند. زمانی که در میان حرفهایم از او سؤال میکنم هاج و واج مرا نگاه میکند زیرا تمام مدت حواسش به گوشیاش بوده و حتی کلمهای از حرفهایم را نفهمیده است.» اینها گلههای دختر یکی از طرفداران پروپاقرص تلگرام است. هرچند که مادرش اعتقاد دارد حضورش در فضای مجازی لطمهای به رابطهاش با فرزندانش نزده اما با هرکدام از بچههایش که حرف میزنی آه از نهادشان بلند میشود.ارتباطهای دنیای واقعی به ته خط رسیدهاند، آنهم با شعار دوری و دوستی. بهطوریکه ۲۸ میلیون ایرانی شب و روزشان را صرف گشت زنی در تلگرام میکنند. این نرمافزار آنقدر در دل برخیها جابازکرده که خیلیها حتی علاقهای به دیدوبازدیدهای خانوادگی ندارند. دلشان میخواهد یک گروه تلگرامی خانوادگی داشته باشند تا خبری از دیدوبازدیدهای خانوادگی نباشد. وقتگذرانی در این شبکهها آنقدر وسوسهانگیز شده که برخی از مادران حتی بدون در نظر گرفتن عواقب این کار مدتهای طولانی را صرف گشت زنی در سایتهای مجازی میکنند و شاید حتی فرصتی در نیمههای شب هم پیدا نشود که پای درد دل فرزندان خود بنشینند.اما در این میان مادرانی هم هستند که وابستگی چندانی به استفاده از شبکههای مجازی ندارند. سپیده مادری است که بودن یا نبودن گوشی همراهش برایش تفاوت چندانی ندارد. هرچند که امید پسر بزرگ او از کم بودن فعالیت مادرش در فضای مجازی گلهمند است و میخواهد او کمی در فضای مجازی سرگرم باشد تا کمتر در طول روز پاپیچش شود: «مادرم اغلب درگیر رسیدگی به من و برادرم است. دائم نگران میشود و روزی چند بار به من زنگ میزند ولی مادران دوستهای من آنقدر سرگرم تلگرام و اینستاگرام هستند که حتی روزی یکبار هم با آنها تماس نمیگیرند.»اعتیاد به فضای مجازی تا مرز دیوانگی«یک روز اگر گوشیام کنارم نباشد، دیوانه میشوم» اینها حرفهای سارا مادر یک دختر ۱۶ ساله است: «درگذشته بیشتر با دخترم بیرون میرفتیم و باهم وقت میگذراندیم اما حالا او هم بیشتر دوست دارد در اتاقش با گوشی همراهش سرگرم باشد تا اینکه باهم برای تماشای یک فیلم به سینما برویم.»مادر الناز هم طرفدار ثابت صفحههای اینستاگرامی است. کار صبح تا شب او تنها باز کردن صفحات سلبیریتیهای دنیاست تا با تقلید از آنها دریچهای به دنیای مد باز کند. وقتی از الناز میپرسی که آیا فعالیت مادرت باعث کمتوجهی به تو شده است، پاسخ جالبی میدهد: «وقتی از خانه به دانشگاه میروم تمام مدت نگران هستم، زیرا مادرم از وقتی اینستاگرام را در گوشیاش نصب کرده گاهی یادش میرود که برادر کوچکم، گرسنه است و باید به او شیر بدهد.»احوالپرسیهای استیکریفرستادن شکلکهای مختلف و احوالپرسیهای استیکری کار هر روز کاربران تلگرامی است. دنیای مجازی آنقدر گسترش پیدا کرده که حتی راه ارتباطهای واقعی را هم مسدود کرده، بهطوریکه حتی زمانی که در یک جمع خانوادگی قرار میگیری همه مشغول استفاده از گوشی همراهشان هستند.آنطور که دکتر مصطفی آب روشن میگوید: «وابستگی به شبکههای مجازی یک اصل فراگیر است. این شبکهها یکی از مهمترین ابزارهای نوین ارتباطی محسوب میشوند و در زندگی فردی و اجتماعی ما ایرانیها جایگاه ویژهای پیدا کردهاند. بنابراین به نظر میرسد دنیای مجازی جزو جدانشدنی مناسبات روزمره افراد قرار گرفته است.»این جامعهشناس در ادامه بیان میکند: «اغلب در میهمانیهای خانوادگی و دوستانه مشاهده میکنیم که همه درگیر تلفن همراهشان هستند و برخی از نوجوانان بهجای ارتباط کلامی باهمسالان خود، متأسفانه از طریق شبکههای اجتماعی یا تلگرام با یکدیگر صحبت میکنند، یعنی شخص در میان اعضای خانواده حضور دارد ولی دیواری شیشهای به دور خود کشیده و با اطرافیان ارتباط مؤثری ندارد.»بچهها میبینند پس یاد میگیرنددختر شما هم کفشهای پاشنه بلندتون رو به پا میکنه و کیف شما رو بر میداره تا خالهبازی کنه؟، پسر بچه تون رو دیدین که مثل شما راه بره و ادای سیگار کشیدن شما رو دربیاره؟ تا حالا به بازی کردن دختر تون با عروسک هاش دقت کردین؟برای یادآوری نقش والدین در رفتارهای کودکان میتوان این سؤالها را از آنها پرسید تا به آنها یادآوری کرد که والدین نخستین الگوی کودکان هستند. بهطوریکه حتی روانشناسان هم اعتقاد دارند که رفتار والدین تأثیر بسزایی در رفتارهای آینده فرزندان آنها دارد.دکتر آب روشن هم با تأیید این موضوع میگوید: الگوهای رفتاری فرزندان، وابستگی مستقیمی به رفتارهای مادران دارد لذا نخستین قدم بهسوی انحراف از هنجارهای اجتماعی زمانی آغاز میشود که فرزند از حیطه نظارت والدین خارج شود. درواقع مشاهده میکنیم که در خلأ الگوهای رفتاری شایسته، فضای مجازی در اجتماعی کردن فرزند پررنگ میشود.او در ادامه بیان میکند: به عبارتی میتوان این قاعده را در حکم یک کفه ترازو در نظر گرفت که یکسوی آن والدین هستند و از سوی دیگر عوامل بیرونی مانند شبکههای اجتماعی که بهنوعی فرزندان را اجتماعی میکنند. لذا در نبود الگوهای تربیتی، آموزشی و رفتاری شایسته در نظام خانواده شاهد فرزندانی خواهیم بود که با ما بیگانه هستند. یعنی ظاهر فیزیولوژیکیشان به ما شبیه است اما از لحاظ تفکر، عقیده و سبک زندگی با ما متفاوت هستند. به گفته آب روشن، زمانی که مادر درگیر استفاده از فضای مجازی است بهطور ناخواسته فرزند را در مسیری قرار میدهد که از سوی دیگران جامعهپذیر میشود یعنی هنجارها، الگوها و باورهای محیط اجتماعی درونی و تبدیل به رفتار خواهد شد.جامعه تلگرامی جامعه منزویتحقیقات مؤسسه افکار سنجی دانشجویان ایران هم نشان میدهد که از هر ۱۰۰ مرد ایرانی ۵۵ نفر و از هر ۱۰۰ زن ایرانی ۵۱ نفر عضو شبکههای اجتماعی هستند. یکی از آسیبهایی که در اثر استفاده مدام از فضای مجازی ایجاد میشود، منزوی شدن و عدم اعتمادبهنفس است که تداوم این مشکلات در آینده میتواند خطرآفرین باشد.آب روشن هم به این موضوع تأکید کرده و بیان میکند:«زمانی که افراد ترجیح میدهند با دوستان خود از طریق شبکههای اجتماعی ارتباط داشته باشند و تمایلی به ملاقات حضوری احساس نمیشود، بهمرور برقراری اینگونه ارتباطات تلگرامی و غیرمستقیم، اعتمادبهنفس آنان را کاهش داده و مشاهده میکنیم که مهارتهای ارتباطی برای حضور در محیطهای اجتماعی بهشدت تضعیف میشود.»او با اشاره بر اینکه تداوم استفاده از فضای مجازی ارزشهای خانوادگی را سست میکند، میگوید: ما با نوعی از اولویتبخشی به دنیای مجازی روبهرو هستیم زیرا فرد در جمع خانوادگی بیشترین وقتش را با تلگرام سپری میکند که این به این معنی است که خانواده از اولویت کمتری برخوردار است و شخص به افرادی که در جمع خانوادگی حضور ندارد اولویت بیشتری میبخشد و این اولویتبخشی به سمبلها (sticker) و اپلیکیشنهای ارتباطی جهت ابراز عقیده و احساسات در مناسبات ارتباطی باعث میشود که شخص در مهارتهای ارتباطی دچار مشکل شود.آب روشن اعتقاد دارد، یکی از عواملی که به روند استفاده گسترده کودکان و نوجوانان از تلفن همراه دامن میزند چشم و همچشمی خانوادههاست. بهطوریکه والدین تمایل ندارند که فرزندشان نسبت به بچههای فامیل یا همکلاسیهایش که از تلفن همراههای پیشرفته استفاده میکند کم بیاورد زیرا نداشتن گوشی را بهمنزله تنزل شخصیت و پایگاه اجتماعی پایین تلقی کرده سعی میکنند با خرید گوشی گرانقیمت برای فرزندشان، از این سرخوردگی و احساس ناکامی جلوگیری کنند درحالیکه داشتن تلفن همراههای پیشرفته برای فرزندان نهتنها ضروری نیست بلکه آسیبهای روانی و اختلالات ارتباطی شدیدی را برای فرزندان به ارمغان میآورد.این جامعهشناس با تأکید بر اینکه شبکههای اجتماعی یا امواج ماهوارهای از عوامل بسیار مؤثر در اجتماعی کردن فرزندان هستند، میگوید: متأسفانه خود والدین بخصوص مادران در موارد زیادی متأثر از این روند تغییرات قرار گرفته و بهنوعی جزو آسیبهای جامعه هستند و بهجای اینکه راهحلی برای نابسامانیهای ذهنی و وابستگیهای بیمارگونه فرزندشان ارائه دهند متأسفانه خودشان نیز بخشی از صورتمسئله محسوب میشوند.
۲۳ آبان ۱۳۹۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 60]