واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: 700 هزار صندلي خالي روي دست دانشگاه مانده است
700 هزار صندلي خالي در دانشگاههاي كشور! اين خبري است كه...
نویسنده : حسن رضايي
700 هزار صندلي خالي در دانشگاههاي كشور! اين خبري است كه يك سال پيش از اين توسط وزير علوم اعلام شده است. 700 هزار صندلي خالي طبيعتاً چيزي نيست كه بتوان به سادگي از كنار آن گذشت. اين يعني آنكه تمامي زيرساختهاي آموزشي و نيروي انساني تدارك ديده شده براي تربيت آن 700 هزار دانشجوي نديده و نداشته، حالا معطل مانده و خاك ميخورند. اين واقعيت، بيش از هر چيزي، ميتواند نشانگر بيبرنامگي حاكم بر عرصه آموزش عالي كشور طي يكي- دو دهه گذشته باشد. به نظر ميرسد به هر دليلي، يك اتاق فكر متمركز و هوشمند براي مديريت بلندمدت نيروي انساني مشغول به آموزش در اين حوزه وجود نداشته است. همين مسئله، حالا دامنگير اجتماع، دولت، بيتالمال و... شده است.
ما در دورهاي به صورت بيمحابا اقدام به تأسيس دانشگاههاي مختلف كردهايم، بدون آنكه حداقل به آينده اقتصادي آن فكر كرده باشيم! البته اين تحليل، تنها نوع برخورد ممكن با اين واقعيت تلخ نيست. شايد بتوانيم به سادگي از كنار آن رد شويم و صد البته بدين سبب، براي آسان شدن كنكور هم جشن بگيريم! مسئله اما به همين سادگيها نيست. رصد برخي ديگر از فاكتورهاي موجود در عرصه آموزش عالي كشور هم نشان ميدهد بيبرنامگي مزمن در اين حوزه، بيش از آن است كه بتوان از آن چشمپوشي نمود. به عنوان مثال، اكنون چيزي بيش از 50 درصد جمعيت دانشجويي كشور در رشتههاي علوم انساني مشغول به تحصيل هستند. مسئلهاي كه به نظر نميرسد تطابقي با نيازهاي كشور در آينده و حتي هم اكنون داشته باشد.
لذا به نظر ميرسد يكي از اساسيترين سؤالات در اين حوزه اين باشد كه راه سامان يافتن حوزه آموزش عالي و نجات آن از پراكندگي مديريتي، چيست؟ ما تا كي بايد شاهد دعواهاي تاريخي وزارت علوم و دانشگاه آزاد بر سر ظرفيت پذيرش دانشجو باشيم؟! و ديگر اينكه كي قرار است دانشگاههاي غيرانتفاعي كشور از رشد قارچي شكل خود دست برداشته و تحت مديريتي واحد ساماندهي و هدايت شوند؟ طرح آمايش آموزش عالي كشور قرار است به تمامي اين سؤالات پاسخي درخور بدهد. طرحي كه اواخر سال 94، بالاخره بعد از چند سال خبر ارائه و بررسي آن در شوراي عالي انقلاب فرهنگي به رسانهها راه يافت. حالا آن سند تصويب شده و در انتظار اجرايي شدن است. سندي كه اجراي آن را ميتوان مهمترين اولويت ساماندهي بزرگترين منبع نيروي انساني متخصص كشور دانست. اجرايي شدن اين سند، ميتواند مقدمه ارتباط نزديكتر صنعت و دانشگاه شده، تعداد فارغالتحصيلان بيكار كشور را كاهش دهد.
سند مذكور قرار است از تكرار اتفاقي همچون خالي ماندن يكباره 700 هزار صندلي دانشگاهها در آينده جلوگيري كند. مجتبي شريعتي نياسر، معاون آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري ششم آبان ماه 1394 در همين زمينه گفته است:«انتظار داريم با تصويب سند آمايش آموزش عالي، علاوه بر مأموريتگرايي دانشگاهها، هر يك در سطح رتبهبندي خود قرار گيرند و ارتباط معناداري نيز بين تحصيل و اشتغال ايجاد شود. با تصويب سند آمايش آموزش عالي، مؤسسات نوپاي فاقد هيئت مميزي بر اساس معيارها و شاخصهاي استاندارد اين سند ساماندهي و اصلاح خواهند شد.» وي در ادامه با اشاره به اولويتهاي وزارت علوم در سند آمايش آموزش عالي ميگويد:«بحث كيفيت مراكز دانشگاهي شامل ساماندهي مؤسسات خرد و نوپاي فاقد استاندارد، اولويت اول در اين سند است. كنترل رشد كمي آموزش عالي كه ارتباط معناداري با اشتغال و تحصيل دارد و نيز فراهم كردن فضاي رقابتي سالم در بين دانشگاهها در جهت رشد و اعتلاي مراكز علمي كشور از اولويتهاي مهم بعدي در سند آمايش آموزش عالي است.»
دهم خرداد ماه سال گذشته رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مصوبه سياستها و ضوابط اجرايي آمايش آموزش عالي در عرصه سلامت را ابلاغ كرد. بر اين اساس، به نظر ميرسد در سال تحصيلي گذشته پذيرش دانشجو در سطح دانشگاههاي علوم پزشكي كشور، بر اساس سند آمايش و كاملاً كارشناسي بوده است. اين مسئله ميتواند خبر خوبي براي جامعه علمي كشور باشد. اوضاع در بخش آموزش عالي اما مانند بخش آموزش پزشكي نيست. معاون آموزشي وزير علوم، تحقيقات و فناوري در جريان مصاحبه ششم آبان ماه 94 خود از انتظار براي تصويب سند آمايش در شوراي عالي انقلاب فرهنگي خبر داده است. اين يعني آنكه پذيرش دانشجويان سال تحصيلي گذشته در دانشگاههاي زيرمجموعه وزارت علوم، بر اساس اين سند نبوده است.
وانگهي، وقتي دانشجويي وجود ندارد و ظرفيت مازاد ايجاد شده، سند قرار است چه معجزهاي در اين حوزه انجام دهد؟ وجود چندين سؤال مشابه ديگر در همين زمينه، نشاندهنده آن است كه استفاده از ظرفيت مذكور، نيازمند يك برنامهريزي فوري و انقلابي در كوتاه مدت است. در اين مسير، بهتر آن خواهد بود تا به جاي انتخاب برخوردهاي حذفي با اعضاي هيئت علمي دانشگاههاي خالي از دانشجو، توانايي آنها را به سمت نيازهاي متعدد ديگر در حوزههاي تخصصي مربوط به خودشان هدايت كنيم. وزير علوم نيز مرداد ماه سال گذشته با اشاره به اينكه 700هزار صندلي خالي در دانشگاهها داريم، گفته بود: تأكيد ما بر كيفيت دورههاي تحصيلات تكميلي است و برنامههايي براي ساماندهي، تجميع، ادغام و حتي انحلال برخي رشتههاي تحصيلات تكميلي داريم.
به نظر ميرسد حال كه سياست وزارت علوم بر انحلال و ادغام رشتههاي تحصيلي قرار گرفته است، نوع مواجهه با ظرفيت عظيم نيروي انساني حاضر در گروههاي علمي مستقر در رشتههاي مازاد، بيش از هر چيزي، نيازمند حزم، دورانديشي و اتخاذ تصميمات دقيق باشد. وزارت علوم خواهد توانست با تقويت پيوند خود با بخش صنعت، ظرفيت علمي اين افراد را عجالتاً - و حتي براي هميشه- به سمت اجراي طرحهاي دانش بنيان در صنعت كشور سوق دهد و تهديد موجود در اين عرصه را تبديل به فرصتي ماندگار براي جامعه علمي و صنعتي كشور كند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ مهر ۱۳۹۵ - ۱۹:۵۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]