واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران: روز تاسوعا و عاشورا در شهرهای دیگر چه میگذرد؟ + تصاویر
هر شهری با توجه به آئین خود به شیوهای متفاوت عزاداری میکند که در این گزارش به بررسی سه شهر در نقاط مختلف ایران پرداخته ایم.
به گزارش خبرنگار تکیه حسینی باشگاه خبرنگاران جوان؛ همه شهرها در ایام محرم به ویژه تاسوعا و عاشورای حسینی با آئین و سنتهایی که از دیرباز تا کنون برایشان به جای مانده است به سوگ سالار شهیدان امام حسین (ع) مینشینند و عزاداری میکنند.
آئینهایی که همه آنها در یک جهت لبیک یا حسین (ع) میگویند و در این مسیر جلو میروند تا مرهمی باشد برای دل های زخمیشان. در ادامه به رسم و رسوم شهرهای مختلف کشورمان در این ایام میپردازیم.
شهری که عزارداریش در ماه محرم بوی خاک می دهد
در خرمآباد تکایای محلی، محل خاصی از عزاداری جوانان این شهر است، قدیمیترین تکایا که به استناد کتیبه آن دارای 150 سال قدمت است، در محله درب دلاکان خرمآباد قرار دارد که در حال حاضر نیز میعادگاه سوگواران حسینی است.
شروع مراسم عزاداری مردم خرمآباد با صدای ساز و دهل که آهنگ حزنانگیز «چمرونه» را مینوازد آغاز میشود، پس از نواخته شدن آهنگ چمرونه در محلهها و کوچهها، دستههای عزادار که شامل سینهزنان و زنجیرزنان حسینی هستند، در خیابانها به راه میافتادند تا به جایگاه اصلی شهر بروند.
سینهزنان خرمآبادی به شیوهای خاص که ویژه مردم این شهر است سینهزنی میکنند، در این شیوه ابتدا سینهزنان نشسته و سینه میزنند بعد وقتی که نوحهخوان فریاد میزند «ای وا شهیدا به دشت کربلا» همگی سرپا میایستند و ضمن جواب دادن به نوحهخوان با دودست و به شدت سینه میزنند.
آئین به گل افتادن در لرستان
مردم لرستان برای روز عاشورا خاک نرم"گِل رُس" آماده میکنند و در میدانهای شهر قرار میدهند تا خود را گل مالی کنند. گفتنی است گِل به عنوان نماد عزاداری و ماتم در مراسم سوگواری اکثر مناطق لرستان استفاده میشود.
پیشینه این آیین مربوط به پیش از اسلام است که در ایران پیش از اسلام برای برگزاری مراسم سوگ بزرگان، قهرمانان و جوانان و عزیزترین درگذشتگان انجام میشده است، در استان لرستان نیز این آیین در سوگ عزیزان از دست رفته معمول بوده و اکنون نیز در سوگ سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش انجام میشود.
البته مراسم های دیگری هم هستند که مردمان این شهر در عاشورا و تاسوعا انجام می دهند به عبارتی می توانیم بگوییم عزاداری در لرستان از عصر عاشورا به مدت سه شب با انجام مراسم شام غریبان که عزاداران یک دستار سیاه مخصوص بهنام کت را به سر و گردن و شانههای خود میپیچانند در عزا شرکت میکنند و با روشن کردن شمع برای غریبی یاران و اصحاب امام حسین (ع) این مراسم به پایان میرسد.
عزاداری زنجانی ها بدون زنجیرزنی
شهر زنجان در عصر روز هشتم محرم به یاد سقای دشت کربلا چندین هزار عزادار از حسینیه اعظم به سوی امامزاده ابراهیم شهر حرکت میکنند که حتما تصاویرش را در تلویزیون دیدهاید.
کثرت نذورات از سراسر جهان از جمله چندین هزار گوسفند اهدایی و قربانی کردن آنها پیشاپیش دسته، صحنه جالبی خلق میکند. این گوسفندهای نذری به حدی است که میتوان حسینیه اعظم زنجان را دومین قربانگاه مسلمانان جهان پس از منا نامید! در این دسته نه علمکشی میکنند و نه از زنجیرزنی و طبل دهل رایج در دستههای عزاداری خبری است.
فقط سیل انسانهای عزاداری است که نوحههای سنتی و قدیمی را زمزمه میکنند و بر سر و سینه میزنند. مسجد حسینیه اعظم زنجان و گرمابه قدیمی آن در جنوبیترین بخش بافت قدیمی شهر زنجان و در محلهای معروف به «سیدلر» واقع شده كه به دروازه جنوبی شهر (دروازه قلتوق) مشرف بوده و براساس كتیبهای كه بر سردر ورودی گرمابه این مجموعه قرار دارد، تاریخ تجدید بنای آن به عهد ناصرالدین شاه باز میگردد.
صدای رسای عزادارن بوشهری با "واحد" گفتن
آوای غم انگیز نوحه خوانی و نوازندگی سنج و دمام بوشهریها در ماه محرم و صفر حکایت از دردها و غمهای فراوان آنها دارد. سینه زنی در بوشهر و سایر شهرهای خطه جنوب با شکوه خاصی برگزار میشود. سینه زنی بوشهری به این صورت است كه نوحهخوان در وسط میایستد و بین پنج تا 20 حلقه انسانی دور او تشكیل میشود. سینهزنها به صورت دایرهای میچرخند و حركت پای آنان با نوای نوحهخوان هماهنگی دارد؛ صحنههایی بسیار تماشایی و شور انگیز که هر بینندهای را تحت تا ثیر قرار میدهد.
این نوع سینهزنی حالا از بوشهر به بقیه شهرهای جنوب هم راه یافته است. اوج اجرای سینهزنی، هنگام اعلام واحد توسط نوحهخوان است که در آخرین لحظات سینهزنی و دمام که دریای مواج سینه زنان در اوج هیجان و شور و خلسه فرو رفته، پس از یک مکث کوتاه با صدای رسا میگوید «واحد» و گروه سینهزن یک صدا جواب میدهند «الله واحد» و نوحهخوان نوحه واحد را مطابق و مناسب با روز عزا میخواند.
در «شام غریبان» بوشهریها با حرکت در معابر عمومی و اجتماع در مساجد، تکایا و حسینیهها با خاموش کردن چراغها و در فضای تاریک در غم شهدای دشت کربلا و حالات خاندان رسولالله(ص) اشک ماتم میریزند.
گزارش از نیلوفر جوانشیر
۲۰ مهر ۱۳۹۵ - ۱۵:۰۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]