تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834383177
خطرات سیاسی صندوق‌های‌بازنشستگی؟
واضح آرشیو وب فارسی:الف: خطرات سیاسی صندوق‌های‌بازنشستگی؟
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۹ شهريور ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۵۱
سازمان کم‌کم از وظیفه اصلی صندوق بازنشستگی که حمایت از بیمه‌شده بود، دور شد و بنگاه‌داری که اولویت صندوق نبود به اولویت تبدیل شدماهنامه آینده نگر نوشت: از همین آخر شروع می‌کنم؛ وضعیت صندوق‌های بازنشستگی خوب نیست. با این سؤال که «چرا صندوق‌های بازنشستگی به اهداف اولیه خود نرسیدند؟» به سراغ مهدی کرباسیان، مدیرعامل پیشین سازمان تأمین اجتماعی می‌روم. کرباسیان از ایراد ساختاری صندوقها می‌گوید؛ از سوء‌مدیریت، از نظام محاسبه بیمه‌ای و نحوه سرمایه‌گذاری انتقاد می‌کند. او گریزی هم به سیاست می‌زند و قوانین؛ صندوقها، قلک دولت‌ها شده‌اند. اما صندوقها در دولت نهم و دهم، وضع دیگری داشتند. او معتقد است: «در دولت نهم و دهم برای رد دیون دولت، واحدهایی را به صندوق بازنشستگی واگذار کردند که خود دچار مشکلات جدی بود.» شستا دوران گذار را سپری کرد: گذار از دوران مشکلات به دوره بحران. این روزها شستا با منبعی عظیم، مشکلات عظیم‌تری دارد و براي مثال اوضاع صندوق بازنشستگی فولاد خوب نیست؛ اما کرباسیان همچنان به تدبیر می‌اندیشد، تدبیری که در برنامه ششم توسعه باید به آن توجه شود و قوانینی که به اصلاح پارمترهای بازنشستگی توجه کند.*وضعیت منابع و مصارف صندوق‌های بیمه کشور نگران‌کننده است و برخی از آنها، مانند صندوق بازنشستگی فولاد، زیان‌های بزرگی داده‌اند. به‌نظر می‌رسد بخشی از این وضعیت در صندوق بازنشستگی کشوری هم دیده می‌شود. تحلیل و ارزیابی شما از این وضعیت چیست؟در نظام سیاسی- اداری ما وضعیت نیروی کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به طور مستقیم با اشتغال، توسعه، آرامش جامعه، کیفیت کار و نیروی انسانی و بهره‌وري ارتباط دارد. اگر به همه مسائل نیروی کار در بخش خصوصی و دولتی توجه شود، باید بپذیریم که بیمه‌های اجتماعی و صندوق‌هاي بازنشستگي نقش اساسي دارند. همه صندوق‌هایی که امروز تعادل ورودي و خروجي منابع ندارند از اساس با محاسبات نظام بیمه‌ای (اکچوئری) طراحی نشده يا این نظام در محاسبات آن رعایت نشده است. البته در مسیر سرمایه‌گذاری هم خطاهایی رخ‌داده است.صندوق فولاد بر اساس ذوب‌آهن در کشور شکل گرفت، كاركنان شاغل ذوب‌آهن و كارگران معادن زغال‌سنگ و ساير نفرات تحت پوشش شركت ملي فولاد، در اين صندوق بيمه شدند؛ بعدا كاركنان ساير واحدها در اين صندوق بيمه نشدند و عدم تعادل شروع شد؛ با بازنشستگي‌هاي مكرر، صندوق به ورشكستگي رسيد. الان صندوق ماهيانه ۱۷۰ میلیارد تومان پرداختی دارد و کل حق بيمه وصولي حدود ۸ میلیارد تومان است؛ در خوش‌بینانه‌ترین حالت در دو سال آینده این رقم به صفر خواهد رسید؛ به‌نحوي شده كه در ١٣٩٤ دولت ماهيانه حقوق مستمري‌بگيران را پرداخت يا اموالي را كه از دولت بابت رد ديون گرفته بودند فروختند و پرداخت كردند. *از چه زمانی توجه به مقوله بیمه وارد چرخه کار، کارگر و کارفرما شده است؟صنعتی شدن به‌غیر از توسعه اقتصادی نیاز جدیدی به همراه آورد. توجه به نیروی کار، درمان، رفاه اجتماعی، بازنشستگی و ازکارافتادگی یک گام به جلو بود که تحت پوشش بیمه‌های اجتماعی تعریف می‌شود. در این چرخه، سه طرف کارفرما، کارگر یا بیمه‌شده که از مدیران تا کارگران را در بر دارد و دولت‌ها که نقش سیاست‌گذاری کلان تا پرداخت یارانه را دارند، تعریف می‌شود. در سال ۱۳۵۲ نظام نوین تأمین اجتماعی در کشور شکل گرفت. در این دوره بود که توجه به صنعت هم افزایش یافت؛ و صنعت به محور توسعه و رشد اقتصادی تبدیل شد. در این دوره سازمان تأمین اجتماعی و صندوق‌های مستقل تأسیس می‌شود و اصلاحاتی در صندوق بازنشستگی کشور و بیمه اجتماعی به وجود می‌آید. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در دوره جنگ هشت‌ساله ایران و عراق به‌دليل سياست کلان دفاع از تمامیت ارضی، به صندوقها توجه خاصی نشد. در آن مقطع به سازمان تأمین اجتماعی هزینه‌هایی تحمیل شد که موجب عدم تعادل شد. به‌عنوان نمونه، طرح بیمارستان‌سازی تأمین اجتماعی در مجلس تصویب و ابلاغ شد. سازمان تأمین اجتماعی مكلف به ساخت ٣٠٠٠ تخت بيمارستاني مي‌شود. در محاسبات بيمه‌اي، ۲۰ درصد سهم کارفرما، ۷ درصد سهم کارگر و ۳ درصد یارانه دولت بود که در آن دوره، دولت آن را نمی‌پردازد. برای همین در سازمان تأمین اجتماعی مابهالتفاوت درآمد و پرداخت مستمری و بازنشستگی کم می‌شود و سازمان مجبور می‌شود از ذخایر خود استفاده کند. در صندوق بازنشستگی کشوری و سایر صندوقها این وضع مشاهده مي‌شود ضمن آنكه بازنشستگي‌هاي پيش از موعد نيز وضع را تشديد مي‌كند و درصندوق بازنشستگی کشوری، دولت كه باید حق بیمه را پرداخت کند به‌موقع يا كامل پرداخت نمي‌كند. *شما بر اساس شناختی که از صندوق بازنشستگی کشوری دارید، فضای حاکم بر آن را چگونه توصیف می‌کنید؟مشکلات صندوق‌های بازنشستگی تاریخی است. در دهه ٧٠ كه بنده نيز در شوراي اين صندوق بودم اين مشکلات خفيف‌تر بود. مشکل اساسی صندوق‌هاي بازنشستگی پارامتریک است که باید اصلاح شود. در محاسبات بيمه‌اي میانگین عمر، زاد و ولد، افزایش جمعیت و امید به زندگی افراد و شاخص‌هاي اقتصادي محاسبه مي‌شود. در زمان پیروزی انقلاب اسلامی، نرخ امید به زندگی در کشور ۵۷ سال برای مردان و ۶۰ سال برای زنان بود. طبق آخرین آمار، ۷۰ سال برای آقایان و ۷۵ سال برای زنان است؛ یعنی افراد ۱۳ سال بیشتر عمر مي‌كنند و مستمری می‌گیرند ولي نرخ‌ها و شرايط بازنشستگي تغيير اساسي نکرده است. باید از بازنشستگی‌های پیش از موعد جلوگیری بشود. در سال‌های ۵۲-۵۳ حقوق بازنشستگی کشوری بر اساس محاسبات اکچوئری تعیین شد. در این دوره خارجی‌ها محاسبه بیمه‌ای اکچوئری را انجام دادند و درصدها را مشخص کردند. نظام محاسبات بیمه‌ای علمی است که پایه‌اش ریاضی است. این علم، کم‌کم به کشور ما هم وارد شد، اگرچه در دهه ۷۰ هیچ متخصصی در این حوزه وجود نداشت. سن بازنشستگی پیش از موعد و عدم پرداخت تعهدات دولت از عواملی بود که صندوق‌های بازنشستگی را درگیر مشکل می‌کرد. باید پارامترها را اصلاح کنیم.اشتباه دیگر این است که افراد فکر می‌کنند با سرمایه‌گذاری و حرکت به این سمت صندوقها می‌توانند ادامه حیات دهند. اما منبع اصلی درآمد صندوق، حق بیمه‌هایی است که نفرات می‌پردازند. صندوق بازنشستگی از زمانی عدم تعادلش تشدید می‌شود که سیاست‌های دولت برای کاهش نیروی انسانی دولتی شدت می‌یابد و در کنار آن بازنشستگی پیش از موعد تشدید می‌شود. افراد با ۲۰-۲۵ سال سابقه کار بازنشسته می‌شوند و این موجب می‌شود از یک طرف وصولي حق بيمه كاهش يابد و از طرف ديگر پرداخت مستمري افزايش يابد. ولي تصميمات سياسي غيركارشناسي طي دوره صندوقها دچار چالش جدي کرده است.*عدم تعادل صندوق از چه زمانی شروع شد؟اولین مرحله عدم تعادل در صندوقها بعد از پیروزی انقلاب اتفاق افتاد؛ در ابتدای انقلاب گفته شد جرایمی که صندوق‌های بیمه‌ای از کارفرما به‌عنوان حق بیمه می‌گیرند غیرشرعی است؛ درنتیجه شورای انقلاب این جرايم را لغو کرد. اگر کارفرما سهم ۲۰ درصد خود را نپردازد، به‌نوعی حق کارگر و حق و حقوق شهروندان را نداده ضمن آنكه ٧ درصد سهم بيمه‌شده نيز از حقوق او كسر شده. در مورد كاركنان دولت نيز چنين است. این وضعیت تا سال ۱۳۷۱ که مجدداً تأمین اجتماعی مورد توجه قرار گرفت ادامه داشت. در این سال، با تأیید آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و با حمایت مجلس ما این قانون را بازگرداندیم تا حق و حقوق بیمه‌شده‌ها پرداخت شود. یک ضایعه مهم در صندوق بازنشستگی کشوري عدم تعادل ورودی نفرات به صندوق با خروجی آن است. دولت سياست كوچك شدن دولت و عدم استخدام رسمي را پي گرفت ولي عدم تعادل در صندوق تشديد شد؛ بدترین حالت در صندوق بازنشستگی فولاد نمود دارد. *چقدر ایرادات ساختاری و سوءمدیریت‌ها در زیان‌ده بودن صندوقها دخالت داشت؟ سوء‌مدیریت در سال‌های گذشته شدت و ضعف داشته است؛ درعین‌حال از ایرادات ساختاری نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.*در دهه ۶۰ درآمد صندوق بازنشستگی کشور به دلیل جنگ و سیاست دفاع از تمامیت ارضی بود. این وضعیت در دهه‌های بعد هم تکرار شد و بدترین حالت در دولت نهم و دهم اتفاق افتاد.*دست‌اندازی به درآمد صندوق با چه سیاستی انجام می‌شد؟در دهه ۷۰ با توجه به حمایت ویژه هاشمی‌رفسنجانی از صندوق بازنشستگی و تأمین اجتماعی و عنایت رهبری به امور اجتماعی وضعیت صندوقها بهتر شد. در این دوره قرار بود که هم‌زمان با تعدیل سیاست اقتصادی، به رفاه عمومی هم توجه شود. در این دوره مجلس و دولت اقدامات خوبی داشتند.*این اقدامات چه بود؟با پیشنهاد سازمان تأمین اجتماعی و حمایت رئیس‌جمهوری و مجلس، در قانون بودجه ١٣٧٢ موضوع اختيار دولت براي پرداخت بدهي به تأمين اجتماعي قرار گرفت و توانستيم شروع به وصول طلب‌هایمان بكنيم. برای وصول طلب‌های تأمین اجتماعی، سهام دریافت شد؛ شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) تأسیس شد. بالاخره سازمان تأمین اجتماعی میزانی از طلب خود را وصول کرد. تلاش شد تا حد امكان از تصويب قوانين ناكارا جلوگيري شود و موضوع بيمه‌هاي اجتماعي مورد توجه بود.سازمان بعد از دو دهه توانست میزانی از طلب‌هایش را از دولت وصول کند. بايستي از محل سود سرمايه‌گذاري، هم عدم تعادل را جبران كند و هم كاهش ارزش منابع صندوق را به‌علت تورم كاهش دهد. ولی كم‌كم صندوق بازنشستگی از وظیفه اصلی خود كه حمایت از بیمه‌شده‌ها بود، دور شد و بنگاه‌داری كه اولویت صندوق نبود به اولویت تبدیل شد. این سبب شد که سیاسی‌ها که توان علمی و کارشناسی در حوزه صندوق نداشتند در امور صندوق دخالت کردند.*قرار بود شستا راه‌حلی برای نجات صندوقها باشد ولی خودش گرفتار شد؛ چرا؟در طراحي اوليه وظیفه شستا، نگهداري اموال و سهام متعلق به تأمين اجتماعي، بهينه اداره كردن و سودآوری و خروج از بنگاه‌داري در ميان‌مدت بود ولي از سال ٨٤ به بعد کار اصلی بنگاه‌داري بود. اين اتفاق در صندوق بازنشستگي كشوري نيز افتاد.*این به‌نوعی پایه‌گذاری بنگاه‌داری برای صندوق بود که از مشکلات اساسی صندوق‌هاست.من هم موافق هستم که صندوق‌های بازنشستگی در همه‌جای دنیا در بازار سهام و بازار بورس ورود دارند و بنگاه‌داری نمی‌کنند. ولی قرار بود شستا به‌صورت بنگاه اقتصادی واقعی اداره شود و مسائل سیاسی در آن ورود نکند. واحدها اصلاح ساختار شود و کم‌کم به مردم و بخش خصوصی فروخته شود؛ اما این‌گونه نشد. صندوقها از ماهیت خودشان جدا شدند و به سمت بنگاه‌داری رفتند. هدف اما استفاده از ابزار سرمایه و سود برای رفاه بیمه‌شدگان بود ولی در عمل تعهدات اصلی‌شان را کنار گذاشتند.*شما چقدر در پایه‌ریزی این خطا مقصر هستید؟ما در دهه ۷۰ تلاش کردیم واحدهای مناسبی را از دولت بگیریم و این کار را هم کردیم. ولی اتفاق‌های بعدی باعث به وجود آمدن مشکلات شد. عمدتاً سرمایه‌گذاری‌ها از دهه ۷۰ به بعد شروع شد و سرمایه‌گذاری‌هایی که امروز، به‌ویژه در سهام شرکت‌ها، در تولید و بخش‌های مختلف اقتصادی می‌بینیم، تقریباً بعد از جنگ و در دهه ۷۰ اتفاق افتاد؛ چراکه صندوقها بر اساس چنین سازوکاری تعریف‌نشده بود. در طول سال‌های بعد از انقلاب و دوران جنگ تحمیلی فرصتی برای این فعالیت‌ها فراهم نشده بود؛ بنابراین پس از اتمام جنگ و در دوران سازندگی، صندوقها به سمتی رفتند که بتوانند در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور سرمایه‌گذاری کنند. اولین گام‌ها را در جهت سرمایه‌گذاری، تأمین‌اجتماعی برداشت. بعد از آن، سایر صندوق‌های بازنشستگی هم به این جرگه پیوستند؛ مثلاً صندوق بازنشستگی کشوری تا سال ۷۶ سرمایه‌گذاری معناداری نداشت اما پس از آن وارد سرمایه‌گذاری‌های متعدد شد. تصدیگری یکی از مواردی بود که باید به‌شدت از آن پرهیز می‌شد و اين واحدها برای اینکه به‌طور جدی نمی‌توانند با مکانیسم بخش خصوصی رقابت کنند، بهره‌وری در آنها نسبت به بخش خصوصی پایین‌تر است، مشکلات مدیریتی در آنها بسیار بیشتر بروز پیدا می‌کند و بحث مربوط به انتصاب‌ها و انتخاب‌هاي مديريتي بر مشکلات موجود صندوق می‌افزاید؛ اما در دولت نهم و دهم اتفاقات دیگری رقم خورد.*کدام اتفاقات؟دولت وقت در همه شئون به بدنه کارشناسی، مدیران باتجربه و استفاده از تجارب گذشته بي‌اعتنا بود. چون معتقد بود كه قبلي‌ها مسير صحيح را طي نكرده اند. شرکت‌های وابسته به صندوق مشکلات دیگری پیدا کرد؛ اینکه انتصابات در صندوق، مدیران صندوق و هیئت‌مدیره از حالت کارشناسی جدا شد و اکثراً به سمت تصمیم‌گیری نفوذی، دستوری و سیاسی رفت و وجوه صندوقها دستوري سرمايه‌گذاري يا خرج شد و افراد غیرمتخصص و بعضا ناصالح به سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشور و شستا و سرمايه‌گذاري بازنشستگي آمدند. حتی در صندوق بازنشستگی نفت که در سال ١٣٧٩بنیان‌گذاري شد و بنده نيز در راه‌اندازي و سپس مديريت آن نقش داشتم، بعد از سال ۱۳۸۸ مدیرانی را منصوب کردند که بعداً عامل فساد شدند. چندصد میلیارد تومان از منابع صندوق به‌دلیل بی‌سوادی و بی‌تجربه بودن یا سوءاستفاده خارج شد که پرونده آن هنوز باز است. بدهی‌هایی که صندوق بازنشستگی کشوری در زمان شروع به کار دولت یازدهم داشت، میراث این بی‌تدبیری بود. در دولت نهم و دهم برای رد دیون دولت، بعضی از واحدها را به صندوق بازنشستگی دادند که خود آن واحدها دچار مشکلات جدی بود و شرکت سرمایه‌گذاری شستا را با خود دچار مشکلات بزرگی کرد.*سهامی که شما از دولت در قبال بدهی دولت به صندوق داشتید چه مشکلاتی داشت؟ما با حمایت دولت و گروه کارشناسی جدی هیچ‌کدام از این مشکلات را نداشتیم چون انتخاب مي‌كرديم و مورد حمايت رئيس‌جمهور نيز بوديم. *وقتی این کار را شروع کردید بنا بر این بود که سیاسی‌ها در کار ورود نکنند ولی در عمل این اتفاق نيفتاد.من در سال‌هاي ١٣٧٦-١٣٧٠که مسئول تأمین اجتماعی بودم به هیچ عنوان اجازه ندادم حتی یک نفر خارج از ترکیب در کار سازمان دخالت کند. هیئت مدیره شستا وظیفه داشت شرکت‌ها را طوری اداره کند که سوددهی داشته باشد و اصلاح ساختار کند. من به‌عنوان رئیس تأمین اجتماعی و رئیس مجمع شستا سالی دو جلسه داشتم که برای برنامه‌وبودجه و رسیدگی به ترازنامه و عملکرد شستا تشكيل مي‌شد و تصميمات گرفته و از دخالت در اجرا پرهيز مي‌شد. فشار براي انتصابات بود ولي مقاومت مي‌شد. من یک مدیر را در طی این مدت با ابلاغ جایی منصوب به کار نکردم. به طریق اولی از بدنه تأمین اجتماعی یا مجلس و دولت به هیچ‌کس اجازه تحمیل نظر ندادیم.در دولت دهم، یکی از مدیران ارشد شستا نقل مي‌كرد ليستي به ايشان ابلاغ شد که مکلفشان می‌کرد چندده نفر را ظرف یک هفته در شرکت‌های زیرمجموعه شستا به عنوان عضو هيئت مديره بگذارند یا موردی را رئیس صندوقی برای من تعریف کرد كه حسب دستور ٥ نفر هيئت مديره يكي از شركت‌هاي بزرگ را تغيير دهند. جالب اينكه اكثرا كار اولشان بود! در روز معارفه ايشان، هیچ‌کدام از آن ۵ نفر را نمی‌شناخت. این اتفاق باعث بدتر شدن امور صندوق، اختلاس و فساد شد كه اين روزها همه مطلع‌اند. البته عدم کارایی هم فساد بود و سؤال از اینکه چرا شرکت سودآور به پای ضرر رسید، نمی‌شود.*چقدر تجربه دوره خود را به بعد از خودتان منتقل کردید؟در دولت بعدی، دولت اصلاحات بحث توجه به حوزه تأمین اجتماعی در دستور کار بود. بعدا دولت تصمیم گرفت جهت تقويت اين حوزه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی را ایجاد کند من، شخصاً اعتقاد دارم وزارت‌خانه شدن رفاه و تأمین اجتماعی موجب زيان شد. این تصمیم خوبی نبود و من در مخالفت با آن صحبت کردم. قرار گرفتن سازمان تأمین اجتماعی و بازنشستگی کشور زیر نظر وزیر یک خطای استراتژیک است. وزارت با هر شاکله یک پست سیاسی است. هم دولت مستقیم می‌تواند در آن دخالت کند (وزیر، معاون اول و رئیس‌جمهور) و هم اتفاق بدتر این است که مجلس و سیاسیون بیرون در بده‌بستان سیاسی و اعمال نفوذ از سر دلسوزی و به صورت غیرکارشناسی دخالت کنند.*بعد از وزارت رفاه دخالت دولت‌ها در امور تأمین اجتماعی و صندوق بیشتر شد؟یکی از ضایعات همین است که موجب شد دولت و وزير بتواند اعمال نقش کند. دولت صندوقها را به‌عنوان یک قلک تلقی کرد. بزرگ‌ترین مشکل صندوقها هم این است که دولت یا کسورش را به‌موقع پرداخت نکرده یا تعهد به پرداخت بدهی‌ها را انجام نداده است. از این منظر اگر بگوییم دست‌اندازی کرده، بله درست است اما دولت از صندوقها پولی را به‌طور مستقیم برداشت نمی‌کند.*قبل از آن دخالت‌ها چگونه بود؟قبلاً دولت‌ها با احتیاط رفتار می‌کردند اما در دولت نهم و دهم وضع بدتر شد. این در مورد بانک‌ها هم مصداق دارد. سپرده مردم به‌عنوان عاملی برای حل مشکلات دولت مطرح شد. بانک‌ها چندصد هزار میلیارد از دولت طلبکارند.*کسانی که استدلال می‌کردند صندوق زیر نظر وزارت‌خانه برود چگونه استدلال می‌کردند؟ما اعتقاد داشتیم که صندوقها مستقل باشند ولی دولت زیر نظر شورای عالی رفاه اجتماعی به ریاست رئیس‌جمهور یا معاون اول در هماهنگی کلان و سیاست‌گذاری دخالت کند. این اتفاق را از دنیا طلب کردیم. اما آنهایی که این تفکر را دنبال می‌کردند مجلسی‌ها بودند؛ که مجلس می‌گوید باید بتوانیم نظارت کنیم و تنها کسی که می‌توانند از او سؤال می‌کنند وزیر است. دولت چون پرداخت‌کننده سوبسید است و می‌خواهد مشکل سوبسید را حل کند برای سیاست ابزار می‌خواست.*الگوی متعارف دنیا برای صندوق‌های بازنشستگی چیست؟در تمام دنیا صندوق بازنشستگی ترکیب بالایی از شورای عالی سه‌جانبه دارد: کارفرما، بیمه‌شده و نماینده سیاست‌گذار که می‌تواند دولت باشد. اینجا بر مبنای رأی‌گیری عمل می‌شود. بنده وقتی تأمین اجتماعی بودم سازمان تأمین اجتماعی در قانون برنامه دوم توسعه مکلف شده بود ۴۰میلیارد تومان در کشت و صنعت نیشکر سرمایه‌گذاری کند. ما این را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که کاشت نیشکر جزو منافع سازمان نیست چون میزان بازگشت سرمایه آن عدد مناسبی در محاسبه اکچوئری نیست. ما در شورای عالی تأمین اجتماعی مطرح کردیم که نماینده بیمه‌شدگان نماینده کارفرمایان، بخش خصوصی و نماینده دولت به رياست وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بودند. دو جلسه وزیر وقت کشاورزی، بهداشت و درمان و وزیر صنعت در شورای عالی دفاع کردند و نهايتا شورای عالی رأی نداد و دولت تمكين كرد. برای اینکه منافع بیمه‌شده و کارفرما بر این بود که باید برمی‌گشت و ما این بند از قانون را اجرا نکردیم. این اختیار و استقلال صندوق بود. چون صندوق منافع مردم را باید در نظر بگیرد. قانون می‌تواند تصویب بشود ولی باید ضایعات و مابهالتفاوت آن را پرداخت کند اما نه با پول مردم.*گفته می‌شود هرجا بنگاه ناکارآمد یا ورشکسته‌ای هست به احتمال زیاد متعلق به صندوق‌های بیمه است. آیا این عمومیت دارد؟ زیان‌دهی و ناکارآمدی در شرکت‌های این صندوقها قاعده است یا استثنا؟نوع سرمایه‌گذاری‌هایی که ما در ایران می‌کنیم با آنچه در دنیا انجام می‌شود، متفاوت است. صندوق‌های بازنشستگی در دنیا غالباً در اوراق بهادار و قرضه و سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند و اداره شرکت‌های سرمایه‌گذاری هم به این شیوه که در کشور ما مرسوم است، انجام نمی‌شود. به این علت می‌گویم وقت آن رسیده که آن را اصلاح کنیم. برای اینکه بهره‌وری پایین و ناکارآمدی را از بین ببریم باید تصدیگری را کاهش دهیم و دولت محدود به سیاست‌گذاری‌ها شود.*در دولت قبل به صندوقها چه گذشت؟در چهار سال اول دولت نهم در صندوق بازنشستگی نفت بودم و در صندوق نفت به دلیل استقلال آن، تلاش شد به صورت منطقي و علمي اداره شود، درنتیجه صندوق نفت جزو صندوق‌هاي موفق بود. اما در سال ۸۸ تا ۹۲ دچار ضایعاتی شد. و تصمیمات غیرکارشناسی و عدم انتخاب مدیران باتجربه و تصميمات غیرکارشناسی موجب تشدید ضایعات صندوق شد.*سرمایه‌گذاری تنها راه ادامه كار صندوقها نیست؟بله.*از دهه ۷۰ سرمایه‌گذاری شروع می‌شود و با بازدهی بالا و کم ادامه مسیر می‌دهد. الان باید چه اولویتی را در دستور کار قرارداد؟حل این مسائل با استراتژی و برنامه موردی ممکن نیست. دولت در قانون برنامه ششم بندهایی را پیشنهاد کرده که باید به‌موقع نظرات کارشناسی داد. همه صندوقها دچار مشکل هستند. بیمه‌شده‌ها بر اساس محاسبات بیمه‌ای، مستمري دریافت نمی‌کنند. از طرف دیگر بنگاه‌داری برای صندوق مناسب نیست. اعتقاد دارم سرمایه‌گذاری ضروری است، صندوقها منابع بزرگی دارند که باید در جهت اهداف ملی سرمایه‌گذاری شود. در مالزی اجازه بنگاه‌داری نمی‌دهند. آنها به منابع صندوقها سود بالاتری پرداخت می‌کنند و این مابهالتفاوت صندوق در پروژه‌هاي زیربنایی جاده‌سازی و غیره هزینه می‌شود. مدل آمریکایی در بازار سرمایه بورس فعال است و بنگاه‌داری نمی‌کند. در ایران بعضی از صندوق‌هاي ما در حوزه دارو، پتروشیمی و فولاد صاحب‌رأی هستند و زورشان از دولت بیشتر است.*به‌عنوان مدیر باتجربه فکر می‌کنید بازنگری در کدام سیاست لازم است؟مهم‌ترین نکته این است که دولت به این رسیده که صندوقها دچار مشکل هستند. هم صندوق بازنشستگی کشور مشکل دارد و هم در تأمین اجتماعی، فولاد، مس، نفت و جاهایي چون صندوق هما، فرهنگیان، جهاد روستایی و غیره مشکل وجود دارد. نوع مشکلات اینها فرق می‌کند اما همه درگیر بحران و عدم تعادل هستند. باید صندوقها با هم اجماع کنند که مشکل دارند و برای برون‌رفت راهکار بدهند. راهکار عام اصلاحات پارامتریک نرخ رشد، میزان رشد جمعیت، مرگ‌ومیر، امید به زندگی و غیره است. بايد محاسبات بیمه‌ای درست و دقیق انجام شود و ۵ سال یک‌بار اصلاح شود. توجه کنیم که در جاهایی که دولت تعهد داده تعهد را انجام دهد. بپذیریم صندوقها اموال مردم است و دخالت سیاسیون در اینجا به صفر نزدیک شود. دولت و مجلس در جهت سیاست‌گذاری کلان حرکت کنند و خود منفعت‌برندگان از کارفرما و بیمه‌شده در ترکیب حضور داشته باشند. نظارت و سیاست‌گذاری دولت عملیاتی شود. دخالت کم شود. با برنامه ۵-۱۰ساله مشکلات احصا و حل شود.*فشار سیاسی از مواردي است که در دوره بعد از انقلاب به آن اشاره می‌کنید؛ بر اساس چه راهکاری این فشار کم شود؟اگر اجماع شود که صندوق بازنشستگی نگرانی جدی برای کل کشور ایجاد می‌کند، ممکن است بر اساس دخالت سیاسی و غیرعلمی و کارشناسی را کم شود.*تجمیع صندوقها می‌تواند راهکار باشد؟یکی از راهکارها این است که سیاست‌گذاری کلان توسط دولت، نماینده بیمه‌شده و کارفرما باشد. صندوقها را نمی‌توان با یک چوب راند؛ ترکیب بیمه‌شده صندوق‌های هما، نفت، فولاد، سلامت و روستاییان متفاوت‌اند و رفتار متفاوتی دارند. برای اجرای امر نسخه واحد نمی‌شود پيچيد؛ اما در چارچوب سیاست کلان می‌توان وضعیت صندوقها را بررسی کرد و برای بهبود آن برنامه‌ریزی کرد.*اگر به تجربه گذشته ببینید کدام تصمیم را انجام دادید که در رویه غلط تأثیرگذار بود؟ما گروه فکر داشتیم و تلاش داشتیم از تجارب کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته استفاده کنیم. موسسه پژوهش تأمین اجتماعی را ايجاد كرديم كه كار ارزنده‌اي بود و وظیفه بررسی تجارب دنیا را داشت تا کار غیرعلمی، غیرعقلایی و غیرکارشناسی انجام ندهیم. در سال ۸۴ یکی از اقدامات در کنار انحلال سازمان برنامه‌وبودجه، انحلال موسسه پژوهشی تأمین اجتماعی بود.*الان این موسسه چه وضعیتی دارد؟موسسه مجددا در سال گذشته فعال شد. نکته مهم دیگر این است كه بیمه تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی و محاسبات بیمه‌ای علمی است که از خارج آمده؛ ما باید بپذیریم كه از تجربه خوب دنیا استفاده کنیم. باید ببینیم دنیا چه کرده که از بحران‌ها گذر كرده است. كشورهاي شوروي سابق و امريكاي جنوبي بحران‌هاي جدي داشتند و اكثرا از آن گذر كردند. *حسابرسی به عملکرد صندوقها چگونه انجام می‌شود؟سازمان حسابرسی بررسی می‌کند و نتیجه را به هیئت امنا می‌دهد. اما این گزارش ده‌ها بند دارد که کلی وقت مدیران را می‌گیرد که اصلاح شود ولي كافي نيست. حسابرسي مديريتي و عملكرد و هيئت نظارت‌ها بايستي فعال‌تر شوند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[مشاهده در: www.alef.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها