واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: نقدینگی به مرز 1060 تریلیون رسیده است و نسبت به سال گذشته 29.7 درصد افزایش یافته است. سیدبهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی معتقد است افزایش نقدینگی و پایه پولی در صورتی که از محل دارایی های خارجی بانک مرکزی ایجاد شده باشد، به رونق اقتصادی می انجامد و در غیر این وضعیت، تورم زاست. هاشمی معتقد است اقتصاد ایران در حال حاضر علامت های خوبی می فرستد اما هنوز برای ارائه تحلیل های امیدوارانه از افزایش نقدینگی و رشد اقتصادی کمی زود است.
نقدینگی در ایران به 1060 تریلیون رسیده است و نسبت به سال گذشته 29 درصد افزایش یافته است. تحلیل شما از افزایش حدودا 30 درصدی نقدینگی چیست و فکر می کنید در شرایط فعلی اقتصاد ایران رشد نقدینگی به خروج از رکود و بهبود اوضاع اقتصادی کشورمان کمک می کند؟ رشد نقدینگی حاصل از افزایش پایه پولی است و افزایش پایه پولی در سه حالت اتفاق می افتد. منشا پایه پولی ترازنامه بانک مرکزی است. این تراز نامه شامل سه بخش است. بخش اول خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت است، بخش دوم، خالص مطالبات بانک مرکزی از بانک هاست و بخش سوم خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی است. درواقع اساس پایه پولی مجموعه خالص این سه بخش به علاوه سایر دارایی هاست و از طرف دیگر مصارف پایه پولی اسکناس، مسکوکات و سپرده های بانک ها نزد بانک مرکزی است. اگر پایه پولی از محل افزایش خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی افزایش پیدا کند، این افزایش اثر ضد تورمی دارد و در رشد و توسعه اقتصادی کشور موثر است. اگر تراز پرداخت مثبت باشد و سهم صادرات بیش از واردات باشد، این یعنی رونق اقتصادی داریم و بطور قطع نقدینگی افزایش یافته در این فضا به شکوفایی بیشتر اقتصاد منجر می شود. اگر افزایش پایه پولی از محل خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت باشد، این افزایش نقدینگی منفی است. این افزایش نقدینگی به این معناست که دولت کسری بودجه داشته است و از بانک مرکزی وام گرفته است و بدهی های دولت و شرکت های دولتی به بانک مرکزی افزایش یافته است. در این شرایط اسکناس های بدون پشتوانه به اقتصاد کشور وارد شده است که به طور حتم اثر تورم زا در اقتصاد به همراه دارد. آثار منفی این افزایش پایه پولی بیشتر بر مشاغلی که درآمدهای ثابت دارند آشکار می شود و قدرت خرید کارکنان و کارمندان دولت با افزایش پایه پولی از محل مطالبات بانک مرکزی از دولت به شدت کاهش پیدا می کند. افزایش پایه پولی از محل افزایش خالص مطالبات مرکزی از بانک ها هم برای اقتصاد زیان آور است. اگر خالص جمع جبری بدهی و طلب بانک ها زیاد باشد یعنی بانک ها بیش از منابعشان از بانک مرکزی برداشت کردند که در اصطلاح به آن اضافه برداشت بانک ها می گوییم و این مسئله در اقتصاد بحران زاست. در حال حاضر باید دید که افزایش نقدینگی اعلام شده از سوی بانک مرکزی از محل کدام یک از بخش های تراز نامه ایجاد شده است. این افزایش نقدینگی از محل مطالبات بانک مرکزی از دولت و بانک ها ایجاد شده است؟ اگر افزایش پایه پولی و نقدینگی در اقتصاد ایران از محل دارایی های بانک مرکزی یعنی ارز و نقود بوده باشد، بطور حتم برای اقتصاد مفید است و در غیر اینصورت مفید نیست. به نظر می رسد امسال تراز خارجی ما بدون احتساب نفت مثبت شده است و این نشانه خوبی است. در سه ماه اول سال جاری رشد 4.4 درصدی داشتیم که آن هم خوب است اما باید صبر کنیم و ببینیم این رشد تداوم دارد یانه. اگر این رشد مقطعی باشد برای اقتصاد مفید نیست و از علائم رونق اقتصادی به حساب نمی آید. مجموع علائم در شرایط فعلی اقتصاد از رونق می گوید اما به این دلیل که در دوره گذار از رکود به رونق قرار گرفته ایم، باید برای ارائه تحلیل های امیدوار کننده کمی صبر کرد. امیدوارم که رشد اقتصادی سه ماه اول سال جاری تداوم داشته باشد. ادامه اقدامات دولت در زمینه کنترل تورم و سیاست های انقباضی بارها در گزارش های بانک مرکزی مورد تاکید قرار گرفته است. از سوی دیگر فعالان اقتصادی ایران امیدوارند دولت برای بهبود کسب و کار و رونق اقتصادی به سیاست های انبساطی روی بیاورد که از جمله آن افزایش نقدینگی است. بنگاه های تولیدی در حال حاضر با مشکلات تامین منابع و نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند اما دولت هم چنان بر کنترل تورم پافشاری می کند. ببینید، کنترل تورم همیشه با سیاست های انقباضی همراه نیست. همیشه اینطور نیست که تورم را با کاهش حجم اعتبارات و عرضه پول کنترل کنند. انضباط مالی و کنترل بانک ها، صرفه جویی در هزینه های دولت، خصوصی سازی، افزایش کارآیی و اقداماتی دیگر هم هست که منجر به افزایش عرضه تولید و خدمات و کنترل تورم می شود. یکی از ابزارهایی که تورم را با آن به سرعت کاهش می دهند کنترل نقدینگی است اما اتکای بیش از ضرورت به آن منجر به رکود می شود .من فکر می کنم علائم فعلی اقتصادی نشان دهنده ادامه سیاست های انقباضی به شکل غیرضروری و تشدید کننده رکود نیست. ما در سال جاری به رشد اقتصادی مثبت رسیدیم و این نشان می دهد نه در همه بخش ها بلکه در بخش هایی از حالت رکود خارج شدیم. فکر می کنید دولت باید در ادامه، نقدینگی در اقتصاد ایران را چگونه مدیریت کند؟ آیا رشد اقتصادی مثبت و بیش از 3 درصد در سال های 95 و 96 محقق می شود؟ این مسئله به چند عامل بستگی دارد. با روندی که اقتصاد ایران در پیش گرفته است، امیدواریم در سال 96، اقتصاد به رشد 5 درصدی برسد و رشد بهار سال جاری تا آخر سال 95 ادامه پیدا کند. دراین مسیر قیمت نفت، تداوم سرمایه گذاری و مسائلی از این دست اهمیت دارد. اگر دولت بتواند جذب سرمایه گذاری را افزایش دهد و این سرمایه را به بخش های زیربنایی، مادر و مولد هدایت کند به شرایط بهتری می رسیم. اگر ارتباط ما با بانک های بزرگ جهان بهبود پیدا کند، ورود اعتبارات بین المللی به اقتصاد ایران می تواند فرایند خروج از رکود و رونق اقتصادی را سرعت ببخشید. فکر می کنم فرصت های خوبی پیش روی اقتصاد ایران قرار گرفته است./ اتاق تهران
۰۹ شهريور ۱۳۹۵ - ۰۹:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]