واضح آرشیو وب فارسی:حمایت: دکتر جواد منصوری: شرایط امروز نظام بین الملل به گونه ای است که یکی از عوامل توسعه و رشد کشورها به میزان همکاری، مشارکت و همگرایی آن ها بستگی پیدا کرده و از سوی دیگر، سطح و کیفیت همکاری ها نیز با ویژگی های جغرافیایی، ژئوپلیتیک و ظرفیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای واقع در هر منطقه ارتباط مستقیم دارد. بر اساس اصول و مبانی سیاست خارجی مندرج در قانون اساسی و مواضع رهبری معظم انقلاب، به طور کلی توسعه روابط جمهوری اسلامی با کشورهای مختلف که خواستار گسترش مراودات از موضع برابر هستند، مجاز شمرده شده و جزء اصول ثابت دیپلماسی نظام اسلامی به شمار می رود. در این میان ایران و هند به عنوان دو کشور تأثیرگذار و قدرتمند آسیایی، دارای اشتراکات، روابط تاریخی و فرهنگی بسیاری هستند که دو کشور را همواره به گسترش ارتباطات تشویق نموده است. هند با جمعیتی بیش از یک میلیارد و دویست میلیون نفر و وسعت سرزمینی به اندازه بیش از دو برابر ایران، با یک دهه رشد اقتصادی 8 درصدی و عضویت در باشگاه هسته ای، دارای توانایی بالایی در تأثیرگذاری منطقه ای و حتی جهانی است. این کشور دارای مؤلفه های اصلی قدرت یعنی وسعت، جمعیت و قدرت نظامی است و رشد سریع اقتصادی، هند را به یکی از قطب های اقتصادی جهان در آینده نزدیک تبدیل خواهد کرد. کشور ما نیز به دلیل مؤلفه های منحصر به فرد علمی، نظامی، راهبردی و سیاسی در منطقه غرب آسیا همواره یکی از کشورهای مطرح در حوزه سیاست خارجی هند بوده است. از این لحاظ، تقویت روابط ایران و هند به نفع منافع دو کشور است و می تواند نقش مهمی در ثبات و امنیت منطقه داشته باشد. به همین دلیل است که هند، یکی از اولویت های کشورمان در برقراری و ارتقاء سطح روابط همه جانبه از جمله همکاری های امنیتی به شمار می آید و سفر اخیر دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به هند، در این راستا صورت گرفته است. اما موضوعات چالش برانگیزی نیز در روابط ایران و هند وجود دارد؛ موقعیت خاص ایران در صحنه بین المللی و مواجهه استراتژیک ایران و آمریکا باعث حساسیت غرب به نزدیکی روابط ایران و هند شده، به طوری که آمریکا بارها از هند (به خصوص در جریان رایزنی برای تحریم نفتی ایران) خواسته است تا مناسبات خود را با ایران در حوزه های استراتژیک مثل انرژی و تسلیحات محدود کند. از آنجا که امنیت ملی هند در جهت ایجاد منطقه ای با ثبات و امن و جلوگیری از شکل گیری و رشد هسته های گروه های رادیکال و تکفیری از جمله داعش قرار دارد و این رویکرد با منافع امنیتی ایران منطبق است، لذا همکاری هایی امنیتی و اطلاعاتی در حوزه هایی مانند مقابله با تروریسم و مواد مخدر بین دو کشور، بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. در بعد دفاعی باید گفت ایران و هند تاکنون چندین دور گفتگوی استراتژیک در زمینه همکاری دفاعی امنیتی انجام داده اند و قبلاً نوعی نقشه راه در زمینه همکاری های امنیتی، نظامی و دفاعی را امضا و ترسیم کرده اند که نمونه آن، سند همکاری های راهبردی است که در سال 1998 بین دو کشور امضاء شد. اکنون، با توجه به برخورداری دو کشور از دانش پیشرفته نظامی، توجه بنیادین دو کشور به این حوزه و دانش فضایی و ... زمینه های همکاری برای دو کشور در حوزه هایی چون آموزش و تبادل کارشناسان، تعمیر جنگ افرار، انتقال دانش نظامی، همکاری های امنیتی، رزمایش مشترک و ... فراهم شده است. در حوزه آسیای مرکزی نیز منافع مشترک فراوانی بین ایران و هند وجود دارد و گسترش بنادر ایران به هند کمک می کند تا به بازارهای مصرف کالا و منابع انرژی منطقه دسترسی یابد. همچنین عضویت دائم هند و عضویت ایران به عنوان ششمین عضو ناظر در اتحادیه همکاری های منطقه ای جنوب آسیا (سارک)، عضویت دو کشور در پیمان همکاری شانگهای، عضویت هند در گروه اقتصادی «بریکس» (شامل برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی) جدا از بسترسازی برای دستیابی به بازارهای اقتصادی منطقه «سارک»، پایبندی این کشور به منشور کشورهای غیر متعهد می تواند به ارتقا موقعیت استراتژیک ایران کمک کند. موضوع ساز و کار ناعادلانه سازمان ملل و مسئله حق وتو نیز یکی از مشترکات دو کشور است و به دلیل اینکه هند، اندیشه تبدیل شدن به قدرتی بزرگ در سطح جهان و کسب حق وتو در شورای امنیت را در سر می پروراند، این امر می تواند به ایران در جهت سوق دادن جهان تک قطبی به چند قطبی کمک کند. گسترش همکاری های اقتصادی بین هند و ایران، همچنین این امکان را فراهم کرده است که تعاملات میان دو کشور به سایر زمینه ها از جمله سیاسی، امنیتی و حوزه های نرم مانند همکاری های علمی، گردشگری و.. تسری یابد و باید توجه داشت که گسترش روابط اقتصادی دهلی نو – تهران به نفع کشورهای منطقه از جمله پاکستان است که حساسیت خاصی بر روی روابط کشورمان با هند دارد. به عنوان نمونه، در خصوص آثار اجرایی شدن توافقات صورت گرفته پیرامون بندر چابهار بر پاکستان باید به این واقعیت اشاره نمود که مبارزه با تروریسم به گونه بسیار پیچیده ای با مسائل اجتماعی و اقتصادی گره خورده است. تقویت همکاری های اقتصادی و تلاش برای توسعه و پیشرفت همه جانبه، می تواند یکی از راه حل های مناسب و مؤثر برای جلوگیری از نفوذ و گسترش تروریسم در پاکستان باشد. یکی از عوامل گسترش تروریسم، فقر و بیکاری است و گروه های تروریستی نیروهای خود را از میان فقرا، بیکاران و افراد دارای ضعف های فرهنگی انتخاب می کنند. از این رو، توسعه تجارت میان کشورها و تقویت همکاری در انجام پروژه های بزرگ اقتصادی می تواند به کاهش فقر و بیکاری در منطقه کمک کند، چراکه کاهش فقر و بیکاریبه صورت مستقیم، به معنای کاهش زمینه های نفوذ و فعالیت گروه های افراطی و خشن و در نتیجه افزایش امنیت است. بنابراین می توان امیدوار بود که بهبود روابط دو کشور، افق ثبات و امنیت و به طریق اولی به تضعیف بنیان های افراط گرایی و تروریسم در سطح منطقه ای را ترسیم کند و شاهد گسترش مناسبات سیاسی- اقتصادی و مانع گسترش نفوذ کشورهای سلطه گر غربی در شرق آسیا باشیم.
شنبه ، ۶شهریور۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: حمایت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]