واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پرخاشگري نوجوانان را تحمل كنيد نه تأييد!
او تازه پا به دوران حساس نوجواني گذاشته است. نوجواني برزخي ميان دوران كودكي و دوران بزرگسالي است...
نویسنده : مهري مرادي*
او تازه پا به دوران حساس نوجواني گذاشته است. نوجواني برزخي ميان دوران كودكي و دوران بزرگسالي است؛ دورهاي است كه فرد وارد مرحله جديدي از زندگي ميشود، علاوه بر اينكه با تغييرات بيولوژيكي و شناختي و رشد جنسي روبهرو ميشود بايد خود را با انتظارات والدين و گروه همسالان كه با سرعت تغيير ميكنند نيز سازگار كند.
دوران بحراني بلوغ
تغييرات جسمي كه فرد در دوران بلوغ با آن مواجه ميشود تأثيراتي بر ويژگيهاي رفتاري وي ميگذارد. براي مثال ترشح بيش از حد هورمون جنسي تستسترون كه معروف به هورمون پرخاشگري نيز است، تمايلاتي را در افراد به وجود ميآورد، بنابراين يك نوجوان ممكن است در اين دوره از زندگي دچار هيجانات و حالات عاطفي مختلفي شود از جمله اين حالات ميتوان ترس، خشم، عشق، حسادت و تمايلات جنسي را نام برد.
پس ميتوان گفت كه بلوغ يكي از حياتيترين و مهمترين مراحل زندگي انسان است. اين مرحله از زندگي زمان تغيير سريع رشد و نمو و تغييرات بسيار اجتماعي بوده و به نوعي زيربناي زندگي بزرگسالي است. بيشترين خطراتي كه ممكن است دامنگير نسل جوان شود در فاصله چند ساله بلوغ جنسي رخ ميدهد كه علائم هشداردهندهاي در اين دوران ديده ميشود كه والدين بايد به آن توجه ويژهاي داشته باشند. جدي گرفتن و برخورد مناسب با اين علائم ميتواند به نوجوان كمك بسياري كند. از جمله علائم هشداردهنده ميتوان به اختلال در عملكرد تحصيلي، دلهره و افسردگيهاي ماندگار كه عصبانيتهاي زياد به دنبال دارد، هنجارشكني و پوشش نامناسب، استفاده تفريحي از سيگار يا ساير مواد مخدر، قطع يا كاهش روابط اجتماعي خصوصاً با بستگان، خودآزاري يا ديگرآزاري و فرار از مدرسه، ديرآمدن به منزل و فرار از منزل اشاره كرد.
مخفي نگه داشتن احساسات و سركوب آنها
تغييرات غيرطبيعي در تفكر، ادراك، حافظه و قضاوت نوجوان تأثير ميگذارد و اين تغييرات باعث ناراحتي نوجوان و اطرافيان يا دو طرف ميشود و پيامد آن اختلال در فعاليتهاي روزمره و ارتباط نوجوان با ديگران است. وقتي نوجوان بتواند با اطرافيان خود ارتباط بيواسطه زباني داشته باشد، احساسات خود را بيان ميكند. در غير اين صورت مخفي نگه داشتن احساسات يا سركوب كردن آن ميتواند منجر به پرخاشگري شود و به نظر ميرسد يكي از ويژگيهاي دوران نوجواني احساس خشم و رفتار پرخاشگرانه است.
ترشح مواد شيميايي و بروز رفتارهاي خشن
تحقيقات نشان از آن دارد كه هر گاه به هر دليل بلوغ پسران دچار مشكل شود و آنها يا به بلوغ زودرس يا به بلوغ ديررس دچار شوند، مواد شيميايي در بدنشان ترشح ميشود كه موجب بروز رفتارهاي خشن و هنجارشكن خواهد شد و اين پرخاشگري و قانونشكني در پسراني كه دچار بلوغ زودرس ميشوند بيشتر ديده ميشود.
در خانوادههايي كه پدر و مادر رفتار خشن و پر سر و صدايي دارند الگويي نامناسب براي فرزندان خود هستند كه نوجوان با تقليد كردن از والدين (يادگيري مشاهدهاي) پرخاشگري را آموخته و از آن براي رسيدن به خواستههاي خود استفاده ميكند.
مشغلههاي فراوان و نبود صميميت در خانواده
خانوادههايي هم هستند كه محبت كردن و دوست داشتن جايي در آنها نداشته يا كمرنگ است و والدين بيشتر از تنبيه به جاي تشويق استفاده ميكنند، صميميت در ميان افراد خانواده حاكم نيست و اين عدمصميميت ميتواند تا حد زيادي رفتار پرخاشگرانه را افزايش دهد.
گاهي هم ديده ميشود كه والدين به دليل مشغلههاي فراوان كمتر به فرزندان خود توجه ميكنند و اين عدمرسيدگي نوجوان را بر آن ميدارد به خاطر اينكه خود را در معرض ديد والدين قرار دهد، پرخاشگري كند و والدين به دليل همان مشغلهها او را به خواستههايش ميرسانند و نوجوان هم ياد ميگيرد و عادت ميكند تا براي رسيدن به خواستههايش و قرار گرفتن در كانون توجه والدين پرخاشگري كند و اين عادت ميتواند در آينده زندگياش تأثير منفي بگذارد.
برخورد سازنده داشته باشيد
با توجه به مطالب گفته شده به والدين پيشنهاد ميشود سركشي نوجوانان خود را بپذيرند نه اينكه آن را تأييد كنند. دوران نوجواني سالهاي دشواري است. زمان سوءظن و در خود فرو رفتن است. دمدميمزاجي و دلسردي ويژگي خاص اين دوران است. نوجوان را تحمل كنيد. اين تحمل كردن نشانه تصديق كردن نيست. شكيبايي به خرج داده و اين باور را داشته باشيد كه نوجوان نياز دارد لحظاتي اعمال ناخوشايند خويش را در ذهن بسنجد. پس صبر پيشه كنيد و به او اين فرصت را بدهيد و از او عيبجويي نكنيد بلكه با انتقادي سازنده به او كمك كنيد. هنگام خشم و پرخاشگري نوجوان با برخوردي سازنده ميتوانيد از يك سو موجب بصيرت و آرامش فرزند خود و از سوي ديگر موجب تسلاي خود و اطرافيان باشيد. به دليل رشد تصاعدي در دوران بلوغ توجه به نيازهاي تغذيهاي نوجوانان نيز يكي از موارد مهم است كه بايد جدي گرفته شود.
*پژوهشگر و آسيبشناس اجتماعي
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۵ - ۲۱:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7]