واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اوقات فراغت، فصلی که هرگز از راه نمی رسد اصفهان - ایرنا - نوجوانان وجوانان نیازمند آنند که با فراغت بال، فراتر از چهاردیواری کلاس، درس زندگی بیاموزند، کار جمعی و علمی را تجربه کنند و در فضایی سرشار از نشاط، نفسی عمیق بکشند.
بهار دل انگیز و زود گذر، رخت بربسته و تابستان گرم و سوزان از دروازه های شهر وارد شده است. برای بسیاری از مردم، بویژه جوانان و نوجوانان بهار فصلی سخت و پر دلهره است، نگرانی ها و دلواپسی های مشق و مدرسه و دانشگاه، این فصل زیبا را برای میلیون ها دانش آموز، دانشجو و همه خانواده ها به دورانی بحرانی تبدیل می کند. این دوران خیلی زود جای خود را به تابستان گرم و بحث داغ و تامل برانگیز اوقات فراغت می دهد، فراغتی که به قصه برف تابستان می ماند و هرگز از راه نمی رسد . اوقات فراغت بسته به ماهیت و کیفیت آن می تواند فرصتی ممتاز برای رشد و شکوفایی نوجوانان و جوانان باشد یا برعکس به دوره ای بحران زا، فسرده و پر از دلتنگی و وازدگی تبدیل شود. نحوه گذراندن اوقات فراغت هم به لحاظ جنبه های مثبت و سازنده و هم از نظر جنبه های مخرب، در حدی است که آثار آن در زندگی فردی و اجتماعی قشر جوان و نوجوان ماندگار خواهد شد. به همین دلیل، اهمیت غنی سازی اوقات فـراغت دانش آموزان به مراتب مهمتر از پرداختن به درس و مشق آنان است. به اعتقاد جامعه شناسان، فراغت تجربه ای است که فرد هنگام رهایی از الزامات کار روزانه بر اساس تمایلات و رهیافت های شخصی، مشارکت داوطلبانه متناسب با نیاز و ذوق خود انتخاب می کند تا جسم، فکر و شخصیت او رشد و پرورش یابد. تجربه ای که به گفته دکتر محمدی جامعه شناس " در سایه نظام آموزشی یکسویه در کشور ما کمتر اتفاق افتاده، بگونه ای که ذهن و روح جوان نوجوان را در بند درس و مشق و محفوظات گرفتار کرده است . اینکه روال سال های گذشته و تاثیر برنامه های اعمال شده اوقات فراغت تاکنون چه نتایجی داشته، پرسشی است که پاسخ آن نیازمند کار پژوهشی و بررسی کارشناسی است اما نگاه ها و نظرهای عموم مردم به نحوه و نتایج این برنامه بویژه برنامه هایی که لزوما دانش آموز یا جوان را به چهار دیواری کلاس های تابستانی محدود می کنند، بطور کلی مثبت نیست. در این زمینه بسیاری از کارشناسان معتقدند: تابستان فرصتی مغتنم برای گردشهای علمی، تقویت همکاری های جمعی، آموزش روابط عمومی و اجتماعی، افزایش آستانه تحمل در ارتباطات فردی و اجتماعی، تقویت باورها و ایجاد روحیه در خود نگریستن و شور و نشاط در قشر جوان و نوجوان است. بنابراین در قالب برنامه ریزی صحیح و کاربردی می توان ضمن اجرای برنامه های مذکور به نتیجه مطلوب رسید، شرط توفیق در این راه، رها کردن جوان از چهاردیواری کلاس ها و بهره گیری از روشهای علمی است. در روزهای پایانی سال تحصیلی دستگاه های فرهنگی و اجتماعی از جمله آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان فرهنگی، تفریحی شهرداری، کانون های فرهنگی و هنری مساجد، کانون های فرهنگی بسیج و .... اقدام به تشکیل جلساتی برای دایرکردن کلاسهای آموزشی تکراری همچون سال های قبل می کنند. کلاس های آموزشی که عناوین مشابه دارد و اغلب در دسته های فرهنگی، هنری و ورزشی تقسیم بندی می شود و بر این اساس سالانه اعتبارات خوبی نیز از سوی دستگاه های مجری برای این امر تخصیص داده می شود که بدون نتایج کارشناسی هر ساله با تاثیرات بسیار کمرنگ تکرار می شود. * اوقات فراغت براساس نیاز کنونی نوجوان و جوان پیش بینی نمی شود روانشناس ارشد تربیتی با اشاره به تاثیر پرکردن مطلوب اوقات فراغت برای نوجوانان و جوانان می گوید: اوقات فراغت زمینه پرداختن به موضوعات مورد علاقه فرد را به وجود می آورد و بر این اساس، اغلب الگوهای رفتاری جوانان را در میان موضوعات فراغتی آنان می توان یافت. "زهره کثیری" افزود: اوقات فراغت مکمل نظام تعلیم و تربیت در شکل دهی به هویت جوانان است و گذران مطلوب اوقات فراغت، نیازهای درونی فرد را برآورده می سازد و زمینه رشد ابعاد شخصیت وی را فراهم می کند. وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینترنت، ماهواره و فضای مجازی، باید برای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان نیازسنجی صورت گیرد. وی اظهار کرد: برنامه ریزان فرهنگی باید با تحقیقات مختلف در طول سال تحصیلی و قبل از تعطیلی مدارس، به علاقه و سلیقه دانش آموزان در پایه های مختلف پی ببرند. وی افزود: تحقیقات متعدد نشان داده است که رواج انواع تفریحات انحرافی در بسیاری از کشورهای غربی و برخی از کشورهای در حال توسعه، ناشی از نداشتن امکانات مناسب تفریحی است. به گفته این روانشناس، جوان کنجکاو و پرانرژی اگر از تفریحات سالم برخوردار نباشد و امکان ثمربخش ساختن وقت آزاد خود از طریق ارضای روحیه کنجکاو و خلاقش را نداشته باشد، امکان سوق او به سوی فعالیت ها و تفریحات ناسالم نیز زیاد است. وی با اشاره به اینکه جوانان بطور طبیعی مایلند در ساعات فراغت، از تفریحات لذت بخش و نشاط آور استفاده کنند، گفت: اگر برای این مهم برنامه ریزی صحیحی صورت نگیرد فرصت به دست مروجان فرهنگ غرب برای پیاده کردن برنامه ریزی های شوم، حساب شده و منحرف کننده آنها می افتد. * نشاط و شادابی نیاز جامعه جوان کشور است ˈافسانه برومندˈ روانشناس تربیتی با اشاره به اینکه اوقات فراغت فرصتی برای رهایی از فضای بسته و تئوری مدرسه است، می گوید: فصل تابستان فرصتی مغتنم برای برنامه های علمی و گردشی دانش آموزان است. وی اظهار کرد: بسیاری از دستگاه های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی ردیف های بودجه ای خوبی برای اوقات فراغت در فصل تابستان دارند که به صرف اعلام برنامه های روزمره، این بودجه ها را دریافت و هزینه می کنند. وی نتیجه نگرفتن از برنامه های اوقات فراغت توسط دستگاه های مختلف را در پایان تابستان هر سال ، لطمه ای جبران ناپذیر به فضای تربیتی جامعه می داند. * تاثیر اردوهای علمی در غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان اردو بعنوان نوعی گردشگری می تواند یکی از فعالیتهای مناسب و موثر برای اوقات فراغت باشد. ˈمحمد قرشیˈ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی در مقاله ای به نقش اردو در غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان پرداخته است. وی معتقد است: تفریحات سالم موجب انبساط روانی، سلامت جسمانی، رشد و توسعه شخصیت و مشارکت اجتماعی و کاهش بزه کاری و شرارت های اجتماعی، احساس مسوولیت و رشد اخلاقی شده و منافع فردی و اجتماعی نیز خواهد داشت. وی تاکید کرد: هر جامعه ای برای تفریح و گذران اوقات فراغت جوانان برنامه ریزی اجتماعی و تفریحی باید داشته باشد تا بطور غیرمستقیم از انحرافات آنان جلوگیری کند. وی خاطرنشان کرد: براین مبنا برگزاری اردوها باید در اولویت های اول برنامه ریزی های فراغتی محسوب و منظور شود. این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اردوهای دانش آموزی در اوقات فراغت دانش آموزان در تابستان می تواند طیف وسیعی از آنها را در برگیرد. وی ادامه داد: جامعه ایرانی، جامعه جوانی است و جوان بدلیل ویژگی های رشد جسمی، عاطفی، روانی، اجتماعی و شناختی، موجودی بسیار حساس و آسیب پذیر است و برنامه هایی که برای پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان در نظر گرفته می شود باید متناسب با نیازها و ذوق و سلیقه آنان باشد. قرشی افزود: اردو می تواند بهترین فرصت برای دانش آموزان باشد تا از اوقات فراغت برای کسب تجربه، شناخت و شکوفایی استعدادهای خود بهره ببرند. وی، آموزش نظم در زندگی اجتماعی، فردی، خدمت و مسوولیت پذیری، وقت شناسی، استفاده کردن از کمترین امکانات برای مبارزه با مشکلات را از جمله اهداف آموزشی اردوها دانست. این استاد دانشگاه افزود: برنامه های رسمی و متداول در کلاس های درسی و مدارس بطور عمده به پرورش حافظه و به کار انداختن قوای ذهنی شاگردان تأکید می کند و حافظه محور است در حالی که به رشد جنبه های اجتماعی و عاطفی آنها توجه جدی نمی شود. وی تاکید کرد: آموزش و پرورش در برنامه های آموزشی خود بین مفاهیم نظری و علمی با مفاهیم عملی باید تعادل لازم را برقرار کند و زمینه های علمی و عملی لازم را برای تربیت رفتار و تفریحی سالم فراهم سازد. این استاد دانشگاه افزود: اردوهای علمی و گردشگری نه تنها در افزایش آگاهی، غنی سازی اوقات فراغت، خلاقیت و نوآوری دانش آموزان مفید است بلکه آموزش را از یکنواختی و سکون نجات می دهد و تحرک و پویایی را در بین دانش آموزان ایجاد می کند. وی تاکید کرد: در اردوهای علمی به جای محفوظات در عمل می توان توانایی حل مساله را به دانش آموزان آموخت. گ/6994 / 1339
02/04/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]