واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: دست پدر یا مادرانمان را میگرفتیم به مدرسه می رفتیم و با توجه به نمرههایی که در آن سال کسب کرده بودیم یک رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب می کردیم. آن زمان گذشت و در حال حاضر «هدایت تحصیلی» همه چیز را مشخص می کند. حال که انتخاب رشته دانش آموزان در دستان مدارس و آموزش و پرورش است، دانش آموزان می گویند عرصه بر آنها تنگ شده و حق انتخاب را از آن ها گرفته اند.
به گزارش ابتکار، هدایت تحصیلی اتفاقی که قرار بود باعث تعالی نظام آموزشی و تامین نیروی انسانی آینده کشور باشد در حال حاضر با اقدامات عجولانه خون دانش آموزان را در شیشه کرده و در همین ابتدای راه سدی شده است برای ورود آنها به مدارس. موضوعی که هفته گذشته صدای اعتراض دانش آموزان و خانواده هایشان را درآورد، تا اینکه دیروز اعلام شد سازمان بازرسی وارد ماجرا شده است.
تصمیمی عجولانه و بدون برنامه ریزی
در سال جاری اعتراضات زیادی از طرف دانش آموزان در ارتباط با هدایت تحصیلی صورت گرفت، پاسخ این چنین بود، علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش: «اگر دانشآموزانی نسبت به نتیجه هدایت تحصیلی معترض هستند، میتوانند به اداره مشاوره منطقه خود مراجعه کرده و موارد را اطلاع دهند تا بررسیهای لازم انجام شود.»
در راهکار 3-21 سند تحول بنیادین کارکرد هدایت تحصیلی تاکید شده است که «باید یک نظام جامع هدایت تحصیلی ایجاد شود و دانش آموزان متناسب با نیاز کشور و توانمندی و علایق خود در رشته های مختلف توزیع شوند.» نظام جامع هدایت تحصیلی که از دوره ابتدایی تا دانشگاه را در بر می گیرد یک آینده نگری برای توانمند سازی فرزندان این مرز و بوم است تا نیروی انسانی مجرب برای آینده تامین شود.
ابراهیم سحرخیز، معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به ابهامات موجود در هدایت تحصیلی دانش آموزان می گوید: «در سند تحول بنیادین آمده است که " نظام جامع هدایت تحصیلی" باید مستقر شود. تلقی ما از نظام جامع، یک نظام فراگیر است که از دوره ابتدایی تا دانشگاه را تحتالشعاع قرار میدهد.»
در سال تحصیلی جاری، هدایت تحصیلی به دوره اول متوسطه منتقل شده است و دانشآموزان پس از پایان پایه سوم دوره اول متوسطه در رشتههای تحصیلی تقسیم میشوند.
این در حالی است که از سال 91 و با اضافه شدن یک پایه تحصیلی به دوره ابتدایی نظام آموزشی تغییراتی کرده و دانش آموزان باید در پایه سوم دوره اول متوسطه انتخاب رشته کنند. گفتنی است در سال 95 برای اولین بار هدایت تحصیلی از دوره دوم به دوره اول متوسطه منتقل شده است.
این در حالی است که برای اجرایی شدن طرح هدایت تحصیلی کتابی به عنوان «کار و فناوری» برای آشنایی دانش آموزان از مهر ماه سال گذشته تدریس شده است که انتظاری که آموزش و پرورش در این باره داشته این است که دانش آموزان با توجه به این کتاب بتوانند در مسیر برنامه جامع هدایت تحصیلی قرار گیرند. سوالی که مطرح می شود این است که آیا اجرایی کردن چنین طرحی آن هم بدون آگاهی های از پیش داده شده به دانش آموز و خانواده او می تواند مثمرثمر باشد؟ با توجه به اینکه بیشتر اعتراضات به عدم توجه نظام آموزشی به علایق دانش آموزان است، آیا برای یک نظام آموزشی که به دنبال توانمندسازی دانش آموز برای ساخت یک آینده خوب است، بهتر نبود از پیش گام هایی برای آن برداشته می شد؟
اشکال قانونی یا عدم اجرای صحیح قانون هدایت تحصیلی؟
با ادامه اعتراضات دانش آموزان و خانواده هایشان در استان های مختلف روز گذشته ناصر سراج در حکمی به معاون نظارت و بازرسی امور فرهنگی و اجتماعی سازمان ماموریت داد فوریت موضوع هدایت تحصیلی را در آموزش و پرورش بررسی کند. همچنین مسعود شکوهی، مدیر کل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش در واکنش به این اقدام به ایسنا گفت: «ما از این اتفاق استقبال میکنیم و این حق قانونی دستگاههای نظارتی است که طبق قانون به مسائل مختلف ورود کنند لذا آماده همکاری با سازمان بازرسی هستیم.» در مدتی که طرح هدایت تحصیلی انجام شده است، آموزش و پرورش "اجبار" در انتخاب رشته دانش آموزان را رد می کند.
با توجه به اقدامات صورت گرفته که ناشی از اعتراضات گسترده دانش آموزان بوده نتایج اعتراضات به هدایت تحصیلی تا چند روز دیگر یعنی پانزدهم مرداد ماه اعلام خواهد شد. نکته قابل توجه در پاسخ های آموزش و پرورش چه در برنامه های زنده تلویزیونی و چه در مصاحبه های صورت گرفته با رسانه ها، حواله تمام آنچه صورت گرفته است به برنامه پنجم توسعه و اشاره به موضوع "توزیع متوازن دانش آموزان در شاخه ها و رشته ها " است.
قانونی بودن هدایت تحصیلی در مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش صورت گرفته است و با توجه به اعتراضات گسترده انجام شده، جای خالی دو مبحث احساس می شود؛ یکی ناقص بودن قانون هدایت تحصیلی و دیگری عدم اجرای صحیح این قانون، که پاسخ هرکدام باشد به اعتراضات دانش آموزان انجامیده است.
به گفته مدیر کل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش بیشترین تعداد اعتراضات مربوط به رشته تجربی است. بیشتر دختران رشته تجربی را انتخاب می کنند، هنرستان ها از امکانات کافی برخوردار نیستند. حمید رضا کفاش، معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش در ارتباط با اجباری بودن یا نبودن هدایت تحصیلی گفته است: «در هدایت تحصیلی و انتخاب رشته توسط دانش آموزان اجباری وجود نداشته است تا اکنون حذف شود. هدایت تحصیلی دانش آموزان بر اساس یک فرایند صد امتیازی که در آن تمام جنبه های تحصیلی، استعداد و رغبت و تمایل دانش آموزان و نظرات اولیاء، معلمان و مشاوران در آن لحاظ شده است انجام می شود.» اما نکته قابل توجه در هدایت تحصیلی دانش آموزان به گفته کفاش، "نیاز و امکانات منطقه ای" در هدایت تحصیلی دانش آموزان بوده است. اتفاق نویی که با توجه به آن، دانش آموز علاقهمند به رشته تجربی را از دانش آموزی با همین علاقهمندی اما نیازها و امکانات منطقه ای استان خود متمایز می کند. به گونه ای که فرصت های تحصیل و پیشرفت را از وی خواهد گرفت.
اقدامات فوری و بی نتیجه
قانون و یا طرح جامع هدایت تحصیلی اتفاق جدیدی نبوده و با توجه به نظام جامع هدایت تحصیلی اجزایی دارد که از سال 1378 و تصویب دوره متوسطه اجرا شده و در آن 4 عامل استعداد، علاقه، نیاز و امکانات دخیل بوده است. حال با توجه به اینکه اقدامات اولیه آن از سال 91 شروع شده است؛ اقدام فوری وزیر آموزش و پرورش جای تامل دارد. علی اصغر فانی در آخرین روزهای خرداد ماه امسال با صدور احکامی جداگانه، حمیدرضا کفاش را به عنوان رئیس، مسعود شکوهی را به عنوان دبیر و یک تیم دوازده نفره را به عنوان اعضای شورای برنامه ریزی هدایت تحصیلی وزارت آموزش و پرورش معرفی کرد. هر چند این اعضا وظیفه برنامه ریزی و راهبری هدایت تحصیلی و شغلی دانش آموزان و پیش بینی ساز وکارهای لازم برای فراهم آوردن زمینه آشنایی آنان با رشته های تحصیلی و شغلی مختلف بر اساس عوامل مهمی همچون استعداد، توانایی و رغبت های شخصی، نیازها و زیر ساخت های جامعه به عهد داشتند اما انتخاب این اعضا در بحبوبه انتخاب رشته اقدامی دیرهنگام بود که با توجه به مهم بودن این اتفاق از بعد آینده دانش آموزان نتیجه ای جز اعتراضات گسترده دانش آموزان را در بر نداشت.
اجبار یا علاقه، آینده ای نامشخص
هدایت تحصیلی، بحثی که به نظر میرسد در راستای تحقق اهداف سند تحول و استقرار نظام 6.3.3 و سیاست توزیع متوازن رشتههای تحصیلی عجولانه و بدون اطلاعرسانی و توجیهات لازم در آستانه سال تحصیلی جدید اجرای آن آغاز شد دغدغه خاطر بسیاری از دانشآموزان ورودی متوسطه اول را بدنبال داشته است. حاشیه های اتفاق افتاده در دو ماه اخیر بر سر انتخاب رشته که زیر سیطره هدایت تحصیلی انجام گرفته است با اعتراضاتی همراه بوده که ناشی از عدم توجه به علایق دانش آموزان به رشته مورد علاقهشان است. خوب یا بد بودن مقوله هدایت تحصیلی به عهده کارشناسان است اما به عقیده دانش آموزان اجبار در انتخاب رشته نمی تواند راه حل مناسبی در تامین نیروی انسانی یک کشور باشد چرا که بسیاری از دانش آموزان در میان راه رغبتی برای تحصیل در رشته مورد نظر را ندارند و ناخودآگاه از ادامه تحصیل باز خواهند ماند. روز گذشته و با پایان یافتن مهلت اعتراض به هدایت تحصیلی دانش آموزان، آموزش و پرورش و شورای هدایت تحصیلی تا 15 مرداد فرصت دارد تا رضایت دانش آموزان معترض را جلب کند.
۱۱ مرداد ۱۳۹۵ - ۰۷:۲۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]