واضح آرشیو وب فارسی:شهیدنیوز: شهیدخبر(شهیدنیوز): در میان همین خاک نشینانی چند که در این دار دنیا افتادند، کسانی هستند که در وقت نیایش، دعا و تضرع، آنقدر تضرع و فقر می ورزند و التماس می کنند و عبودیت می کنند که عالَم عوض می شود و همانی می شود که امام صادق(ع) فرمودند.در لیالی قدر دو مطلب محل بحث است: قدر و بداء. لیالی قدر وقتی از جانب حق ملاحظه شود، لیالی اندازه گیری و تقدیر عالم است. «تَنَزَّل ُ المَلائِکَةُ وَ الرُّوح ُ فِیها بِإِذن ِ رَبِّهِم مِن کُل ِّ أَمرٍ» جمیع امور در این شب ها از بالا به صورت تنظیم شده نزد قطب عالم و مهبط ملائکه یعنی امام معصوم (ع) نازل می شود. ملائکه و روح - که خلقی اعظم از جبرئیل است - به امام نازل شده و تقدیرات را عرضه می کنند. از سوی دیگر هم چه بسا در این لیالی بتوان با التماس، درخواست، تقاضا و سوز و گداز، تقدیرات را عوض کرد. امام معصوم (ع) دعا می کردند: «إِنْ کُنْتُ عِنْدَکَ فِی أُمِّ الْکِتَابِ شَقِیّاً فَاجْعَلْنِی سَعِیداً» «خدایا، اگر در ام الکتاب شقی هستم، من را سعید قرار بده». این شب ها شب این دعاهاست. خدا یک سر، کار را این دنیا قرار داده است. اهل حکمت مثل مرحوم صدرالمتألهین بحث های فراوانی در مورد اثرات دعا کرده اند. ایشان اقوال بزرگان اهل حکمت را بیان می کند که دعای ما چه اثری دارد؟ چون هر اثری هست از بالاست و همه چیز از جانب خداست. جهت فاعلیت عالم خداست و باید او همه چیز را برای ما پیش آورد و پیش می آورد. پس دعای ما اینجا چه اثری دارد؟ بعد ایشان چند قول در این مورد بیان می کند. یکی از اقوال این است که درست است دعای ما ملکوت یا فوق ملکوت عالم را نمی تواند تحت تأثیر قرار بدهد و در دعا داریم که «لا یُبْرِمُهُ اِلْحاحُ الْمُلِحّینَ»؛ یعنی ای خدایی که اصرار اصرارکنندگان تو را مجبور نمی کند و مثل تأثیر بعضی از بندگان در بعضی دیگر نیست. گاهی گدایی در منزل می آید و انسان می خواهد به دلیلی چیزی ندهد. اصرار می کند و با اصرار او انسان یا خسته می شود یا دلش می سوزد و کمکی می کند. بالاخره چیزی در دل انسان اثر می گذارد. در بین خلق این گونه است و انسان تأثیر می پذیرد. اما آیا عالم پایین در عالم بالا که عالم الوهیت است، تأثیری می گذارد؟ حرف سر این است. مسلماً در منتهای عالم، یعنی در ذات خدا اثر نمی گذارد. یعنی این طور نیست که انسان با ابرام، الحاح و اصرار بر خدا اثر کند. یعنی مثلاً نعوذ بالله، خدا حالش تغییر کند یا دلش بسوزد اینها کفر است. عالم خلق هیچ تأثیری در عالم الوهیت، آن هم عالم الوهیت اعلی نمی گذارد. تأثیر دعا در تغییر قابلیت انسان پس خدا مثل خلق با اصرار به تنگ نمی آید. پس اصرار ما کجا اثر می گذارد؟ چند نظر در این مورد هست: یکی اینکه می گویند اصرار، التماس و درخواست ما جنبه قابلیت ما را تغییر می دهد، یعنی روی کاسه گدایی ما را به سوی بارش فیوضات الهی برمی گرداند؛ «یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّةِ»، خدایا، تو همیشه مرحمت خود را بر خلق می ریزی ولی کسی گیرنده نیست، با این اصرار ما فقط خودمان را آماده می کنیم و الا فیوضات الهی دائماً بی حد و حصر می بارد و ما با دعا کردن یا ظرفمان را از اغیار خالی می کنیم یا توجه به غیر را کم می کنیم. ممکن است ظرف انسان واژگون باشد و در دل واژگون باران رحمت جمع نمی شود. یا ممکن است ظرف وارونه نباشد ولی داخل آن از اشغال پر باشد مثلاً ظرفی که یک مترمکعب آب می گیرد، اگر نیم مترمکعب سنگ و چیزهای دیگر در آن باشد، قهراً نیم مترمکعب کمتر آب می گیرد، در حدیث قدسی خداوند تبارک و تعالی به همین حقیقت اشاره می کند و می فرماید: «یابن آدم بقدر محبتک بغیری اخرج محبتی من قلبک» «ای پسر آدم، به اندازه محبتت به غیر من، محبت مرا از دلت بیرون کن». به قدر توجهت به غیر من، توجه به من را از دلت بیرون کن و توجه به من قهراً از دلت بیرون می رود. همانطور که در مادیات این گونه است که هر ظرفی به اندازه ای مشخص، ظرفیت دارد و اگر ظرفیت آن را از شیئی پر کردند دیگر بیشتر از آن جا نمی گیرد. دل ما هم در اثر توجه به غیر این گونه شده است؛ یعنی پر از اغیار وآشغال شده است . قرآن کریم می فرماید: «مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَیْنِ فِی جَوْفِهِ»؛ این ظرف دل از آن ظرف ها نیست که بتواند چند تا باشد. هر کسی یک دل، یک روح و یک جان دارد. خداوند می فرماید: ما برای انسان، دو قلب در درونش قرار نداده ایم که اگر مثلاً در یک دلش توجه به غیر بود، در آن یکی دلش توجه به خدا باشد. قهراً توجه به غیر، خدا را از دل بیرون می کند و این حالات دعا، التماس، خواهش، تضرع و.. اغیار را از دل بیرون می کند و ظرف دل را به سوی خدا می کند، ظرف دل که به سوی خدا شد حتماً فیوضات الهی در آن می ریزد. تأثیر دعا در عوامل ملکوت بر اثر اصرار قول دیگر این است که درست است که انسان پایین است و ملائکه که مجریان عالم هستند، بالا هستند و فهمیدیم که ذات الهی هم تحت تأثیر واقع نمی شود اما عوامل ملکوت بر اثر اصرار تحت تأثیر واقع می شوند. آن ملائکه که مجریان امور هستند، خودشان اختیار فراوانی دارند. البته این اختیار به صورت تفویض نیست. این گونه نیست که خدا امور را به صورت تفویض واگذار کرده باشد، همان طوری که علمای یهود می گفتند که خدا امور را به مجریان واگذار کرده و به آنها اختیار تامه داده است که آنها هر کاری می خواهند بکنند. نه! این گونه نیست. مجریان امور عالم که ملائکه باشند، اختیار دارند ولی تفویض نیست، اختیار است و خیلی از امور بستگی به خودشان دارد. وقتی که می بینند یک بنده ای این گونه التماس می کند، تحت تأثیر التماس های انسان قرار می گیرند. پس خدا تحت تأثیر واقع نمی شود ولی ملکوت را تحت تأثیر قرار می دهد یعنی ملائکه به حالش دل می سوزانند. تأثیر دعا بر درک فقر وجودی و ظهور جنبه الهی قول سومی هم هست که مرحوم علامه طباطبایی (ره) هم این قول را قبول دارند، برطبق این نظر، افراد دو گروه هستند که بستگی به دعاکننده دارد. یکی دعا می کند و ظرف وجودی او توجه عالم بالا را جلب می کند، یعنی خدایا تا الان غافل بودم و حالا می فهمم و ملکوت عالم را تحت تأثیر قرار می دهد، یعنی ملائکه به حالش ترحم می کنند. مثلاً یک عبد صالحی است که با ملائکه سنخیت دارد و ملائکه دشمن او نیستند - چون ملائکه دشمن دشمنان خدا هستند - و دعایش اجابت می شود. اما گروه دوم که مهم این گروه هستند، گرچه خاک نشینانی چند و از همه پایین تر هستند - چون دنیا پست ترین عوالم است و اهلش هم قهراً پایین ترین ها هستند - اما در میان همین خاک نشینانی چند که در این دار دنیا افتادند، کسانی هستند که در وقت نیایش، دعا و تضرع، آنقدر تضرع و فقر می ورزند و التماس می کنند و عبودیت می کنند که عالم عوض می شود و همانی می شود که امام صادق (ع) فرمودند: «الْعُبُودِیَّةُ جَوْهَرٌ کُنْهُ هَا الرُّبُوبِیَّةُ» یعنی درست است که انسان فقیر است اما در اثر التماس و تضرعحالش عوض می شود. چون هر انسانی دو بُعد دارد. تمام شماهایی که اینجا نشسته اید دو بُعد دارید ولی متأسفانه اکثر قریب به اتفاق بنی آدم یک بُعدشان را به دست فراموشی سپرده اند و آن بُعد الهی است که: «وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا». «هر کسی وجهه الهی دارد که گرداننده آن وجهه خدا است». در اثر التماس، تضرع و توجه به فقر و بیچارگی، ناگاه جنبه انسان عوض می شود، آن وجهه ظهور پیدا می کند و از جنبه فقر، فلاکت و پستی به جنبه غنا و رفعت می افتد. اکثر انسان ها نتوانستند از آن جنبه خود استفاده کنند.
دوشنبه ، ۷تیر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شهیدنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]