واضح آرشیو وب فارسی:55 آنلاین: مقایسه الگوی تعطیلات ایران با اقتصادهای توسعه یافته نشان می دهد وجود سه سوءتفاهم در این حوزه یکی از دلایل بهره وری و کارآیی اندک نیروی کار در اقتصاد ایران است. این سه سوءتفاهم با ساعت شروع به کار، حجم کار روزانه و تعداد روزهای کاری مرتبط است. در مورد نخست، تصور می شود «افزایش ساعات کار هفتگی باعث افزایش بهره وری می شود.» در حالی که تحقیقات بین المللی به ویژه مطالعات سیاست گذاری در سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD) از ارتباط منفی بین افزایش ساعات کاری و بهبود بهره وری حکایت دارد. در نتیجه این یافته ها55آنلاین: بررسی ها نشان می دهد نظام فعلی تعطیلات ایران که با دو مولفه اصلی «پراکندگی» و «یک روزه بودن» قابل توصیف است، از جنبه های متعددی بر بهره وری نیروی کار تاثیر منفی دارد. برخلاف اغلب کشورها که در آنها تعطیلات تقویمی به شکل «دو روز تعطیلی متمرکز در آخر هفته» درآمده است، نظام تعطیلات تقویمی ایران به شکل «یک روز تعطیلی آخر هفته» به همراه «تعداد قابل توجهی تعطیلات پراکنده» در مناسبت های تقویمی است. مطالعات موجود نشان می دهد میزان بهره وری به طور معمول پس از یک روز تعطیلی کاهش می یابد و پراکندگی این روزها، روزهای با بهره وری پایین را افزایش می دهد. این در حالی است که استراحت کافی در تعطیلات بیش از یک روزه، به افزایش بهره وری در فردای آنها منجر می شود. علاوه بر این، پراکنده بودن تعطیلات باعث می شود امکان برنامه ریزی سلب شده و مطلوبیت تعطیلات برای استراحت نیروی کار نیز کاهش یابد. در نهایت، کم بودن تعطیلات متوالی و چندروزه در ایران، باعث می شود که میزان سفر نیز در اکثر هفته ها پایین باشد و در روزهای تعطیل متوالی، با شدت زیادی افزایش یابد. در نتیجه، فرصت های شغلی صنعت توریسم نمی تواند روی یک جریان درآمدی پیوسته و منظم حاصل از مسافرت در روزهای تعطیلات آخر هفته حساب باز کند و شلوغی بیش از حد اماکن سیاحتی در معدود تعطیلات چند روزه نیز، از مطلوبیت تعطیلات برای مسافران بکاهد. به همین دلیل، کارشناسان پیشنهاد می کنند سیاست گذاران در کشور اصلاح بنیادی نظام تعطیلات در ایران را با ملاحظه بیشینه کردن رفاه ملی، در دستور کار قرار دهند. کاهش میانگین ساعت کاری در جهان آمارهای مربوط به ساعت کاری بیانگر کاهش میانگین ساعات کاری در سال های اخیر است. براساس آمارهای سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD)، میانگین ساعات کاری سالانه در آمریکا در بین سال های 2000 تا 2007، به میزان 1810 ساعت بود. اما در بین سال های 2007 تا 2014 میانگین ساعت کاری سالانه در کشور آمریکا به 1780 ساعت کار کاهش یافت. درمیان 34 کشور عضو OECD نیز میانگین کار سالیانه، بین سال های 2000 تا 2007، 1817 ساعت کار به ازای هر نیروی انسانی بوده است. میانگین این عدد نیز در سال های 2007 تا 2014 به 1765 ساعت کار کاهش یافت. بررسی ساعات کاری در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بیست ساله منتهی به سال 2011، نشانگر کاهش میانگین تعداد ساعات کار هفتگی از 38 ساعت به 36 ساعت است. بهره وری پایین در ساعات بالا میانگین ساعات کار هفتگی در ایران حدود 44 ساعت است که بالاترین میانگین ساعت کار در مقایسه با دیگر کشورهای جهان است. با وجود «سرانه کار سالیانه» بالا، «سرانه کار مفید» هر ایرانی با میانگین این متغیر در کشورهای توسعه یافته اختلاف معناداری دارد. به عقیده کارشناسان این امر ریشه در «بهره وری» پایین نیروی کار دارد. بهره وری از تقسیم «تولید ناخالص ملی» بر حاصل جمع تجمعی ساعات کار کارگران در طول یک سال به دست می آید. این عدد نشان می دهد که هر ریال هزینه برای کارکنان چه میزان «ارزش افزوده» ایجاد کرده است. در حال حاضر بهره وری در کشورهای توسعه یافته در حدود 4 برابر بهره وری در ایران است. در آخرین بررسی مجمع جهانی اقتصاد از وضعیت اقتصادی 144 کشور در پایان سال 2014، ایران از نظر بهره وری نیروی کار در رتبه 142 قرار گرفت. براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، سرانه ساعت کار مفید در ایران 800 ساعت است. این در حالی است که این عدد برای آلمان 1700 ساعت است. یعنی هر آلمانی با وجود تفاوت ده ساعته در میانگین کار هفتگی، نسبت به یک ایرانی و استفاده از 34 روز تعطیلی بیشتر، دو برابر یک ایرانی کار مفید انجام می دهد. افزایش ساعت کاری، کاهش بهره وری با افزایش ساعات کاری «بهره وری نهایی» کاهش پیدا می کند. یافته های یک پژوهش روی ساعت کاری کارگران در کشور انگلستان نشان می دهد که زمانی که ساعات کاری هفتگی در بازه 45 تا 50 قرار دارد، بهره وری شروع به کاهش شدید می کند. بررسی رابطه بین ساعت کاری و میزان تولید در کشورهای اروپایی عضو OCED نیز نشان می دهد که با عبور از مرز 1935 ساعت کار در سال، به ازای یک درصد افزایش در زمان کاری در حدود یک درصد افت در بهره وری اتفاق می افتد. افزایش بهره وری با تعطیلات متمرکز مطالعات بیانگر کاهش فرسودگی کاری و افزایش کارآیی در روزهای پس از تعطیلات است. تعطیلات یک روزه تاثیر چندانی بر بهبود عملکرد نیروی کار ندارد، از سوی دیگر اثر تعطیلات چند روزه بر بهره وری نیروی کار در ابتدای بازگشت از تعطیلات بیش تر از تعطیلات دو روزه است. اما پس از بازه 48 تا 72 ساعت کار در هفته این تاثیر مثبت روی بهره وری از بین می رود. علاوه بر این سهم نهایی و فزاینده هر روز تعطیل بر بهبود عملکرد نیروی کار، با افزایش زمان تعطیلات کاهش پیدا می کند. بنابراین بیشترین تاثیر تعطیلات روی بهره وری در صورتی حاصل می شود که تعطیلات چند روزه به صورت متوالی در تقویم قرار داشته باشند. براساس تقویم سال 1395 بیشترین تعطیلات درکشور به شکل تعطیلات یک روزه هستند. تحقیقات حکایت از تاثیر نامطلوب تعطیلات یک روزه بر اقتصاد کشور دارد. تعطیلاتی که در حدود 70 درصد تعطیلات در کشور را تشکیل می دهند. تغییرات مثبت شیفت کاری 9-17 بر بهره وری پس از انقلاب صنعتی، کارخانه ها سعی در به حداکثر رساندن میزان تولیدات خود با بهره گیری حداکثری از نیروی کار بودند. در آن زمان مدت زمان کاری بین 10تا 16 ساعت بود. این زمان طولانی و طاقت فرسا سبب شکل گیری و پیروزی کمپینی با شعار «8 ساعت کار، 8 ساعت استراحت و 8 ساعت تفریح» شد. چندی پس از آن «هنری فورد» 8 ساعت کار روزانه را به عنوان استانداردی که تا حدود یک قرن پا برجا بود، معرفی کرد. امروزه در اکثر کشور ها شیفت کاری هشت ساعت و به طور معمول بین 9 تا 17 است. در کشور ما ساعت کاری روزانه بازه ساعات 8 تا 16 را در بر می گیرد. زمان شروع شیفت کاری بر عملکرد کارکنان در طول شیفت کاری اثرگذار خواهد بود. نتایج یک بررسی روی کارمندان آمریکا، نشان می دهد که شروع شیفت کاری از ساعت 8 نسبت به ساعت 9 تاثیرات مثبتی بر افزایش بهبود بهره وری دارد. یکی از مراحل 4 گانه هشیاری در علوم شناختی، مرحله خروج از تمایل به خواب است، این مرحله در میان کارکنانی که کار خود را در ساعت 9 آغاز می کنند با احتمال بیشتری پیش از شروع کار سپری می شود. در نمونه آماری بررسی شده در این پژوهش کارگران در ساعت شروع کاری 8 جز دسته ای بودند که پس از کارگران شب کار، کمترین میانگین استراحت هفتگی در بیرون از محیط کار را تجربه می کردند. کمترین میزان خستگی در طول شیفت کاری مربوط به کارمندانی بود که شیفت کاری خود را ساعت 9 صبح آغاز می کنند. همچنین کارمندان با ساعت کاری ثابت نسبت به کارمندان با شیفت کاری متفاوت عملکرد بهتری در محیط کار از خود نشان می دهند. «سیکل طبیعی» بدن کارمندان در این حالت فرسودگی کمتری را در محیط کار ایجاد خواهد کرد. هر تغییر شیفت به 7 تا 12 روز برای تطبیق سیکل طبیعی بدن با شرایط کاری جدید نیاز دارد. منبع: دنیای اقتصاد
پنجشنبه ، ۱۳خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: 55 آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]