واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: چهارشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۷:۲۰
روابط ایران و افغانستان توسط پیوندهای گسترده تاریخی تقویت میشود و قدرتهای استعماری و مناقشاتی که هر دو کشور در آن سهیم هستند این رابطه را تحت تاثیر قرار میدهد. به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه خبری تحلیلی دیپلمات، حمایت ایران از ائتلاف شمال (جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان) روابط دو کشور را در زمانی که افغانستان از سوی طالبان اداره میشد، به شدت دچار کشمکش کرد. حملات 11 سپتامبر و تهاجم ایالات متحده به افغانستان نیز تغییرات مهمی به همراه داشت؛ ایران از روند ساخت کشور حمایت و در کنفرانس بن درباره افغانستان شرکت کرد که منجر به بهبود چشمگیر روابط شد. تازهترین اتفاقی که اثرات عمدهای بر این منطقه خواهد داشت برنامه جامع اقدام مشترک است. این توافقنامه بین پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، آلمان و ایران درباره برنامه آتی هستهای ایران، به طور قابل توجهی رابطه ایران و افغانستان را شکل خواهد داد. به بیان دقیقتر، توافق هستهای ایران احتمالا اثر عمدهای بر دو حوزه روابط دو جانبه دو کشور خواهد داشت: تجارت و امنیت. به لحاظ اقتصادی، افغانستان این امکان را دارد که از توافق هستهای ایران بهرهمند شود. با رفع تحریمها و الحاق دوباره ایران به اقتصاد جهانی، افغانستان در کوتاه مدت از افزایش معاملات با ایران سود خواهد برد و در بلندمدت نیز چشمانداز بهرهبرداری از مرکز حمل و نقل برای تجارت منطقهیی را در سر میپروراند. در قلمرو امنیتی، ایران میتواند در مبارزه با قاچاق مواد مخدر که سر منشا آن افغانستان است و نیز در ایجاد توازن علیه نفوذ پاکستان در مسائل امنیتی افغانستان، متحد حیاتی این کشور باشد. با توجه به استقبال افغانستان از سرمایهگذاری ایرانیان، روابط اقتصادی دو جانبه در حال حاضر در حال رشد است. طبق گزارش خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، در ماه مارس افغانستان با معافیت گمرکی شرکتهای ایرانی که خطوط تولید را به داخل این کشور انتقال میدهند موافقت کرد. در همان زمان ایران و افغانستان توافقنامه استخراج از معادن را امضا کردند که به شرکتهای ایرانی اجازه دسترسی به منابع معدنی افغانستان را میدهد. همانگونه که ایران و افغانستان به لحاظ اقتصادی به یکدیگر پیوند میخورند بنابراین پیوندهای امنیتی نیز شکل رسمیتری را به خود میگیرد. همچنین دولت ایران ممکن است سرمایهگذاری خود را در پروژههای توسعه در استان هرات افزایش دهد که قطب استراتژیک در نزدیکی مرزهای ایران و ترکمنستان است که سرمایهگذاری ایران پس از سقوط رژیم طالبان در این منطقه عامل تثبیتکننده بوده است. پس از این که ایران شاهد لغو بیش از یک دهه تحریمها بود، اقتصاد باز این کشور میتواند از طریق تبدیل ایران به یک قدرت تجاری منطقهیی برای افغانستان مزایایی را داشته باشد. با توجه به آزاد شدن میلیاردها دلار از داراییهای ایران، تجارت به مراتب آسانتر خواهد شد. کشورهای دیگر مجبور نخواهند بود تا از مقررات و قوانینی که ایران را از سیستم مالی رسمی کنار میگذاشت پیروی کنند و شاید فرصت ساخت مسیرهای تجاری مستقیم را پیشنهاد دهند. همچنین ائتلاف اقتصادی منطقهیی گشایشی برای کشورها ایجاد میکند تا به گردهم آیند و منافع امنیتی را دنبال کنند. ایران آماده است تا به عنوان مسیر تجاری مهم به سمت مرکز آسیا و اروپا خود را نشان دهد: این کشور دارایی زمین و دریا رو به آسیای مرکزی است. در حالی که ایران تلاش دارد تا چهره خود را در صحنه بینالمللی صیقل دهد، فرصت خوبی به وجود آمد تا تلاشهای امنیتی مشترکی در منطقه دنبال شود که برای همه طرفها از جمله ایالات متحده و به خصوص علیه گروههای قاچاق مواد مخدر که موجب آزار مقامات ایرانی، افغان و ایالات متحده شدهاند، سودمند است. ارتباط ایران – افغانستان بر سر مواد مخدر رابطهای پیچیده است که در طول دهها سال گذشته باقی مانده است. ایران ناامیدانه تلاش دارد تا هویت خود را به عنوان کشور ترانزیت مواد مخدر تغییر دهد. قاچاق مواد مخدر از افغانستان یک مشکل مواد مخدر شدیدی را در ایران به وجود آورده است که از دولت افغانستان و ایالات متحده به دلیل شکست در کاهش تولید تریاک انتقاد کرده است. ایران همچنین به عنوان مسیر عمده انتقال مواد مخدر به اروپا و خلیج فارس عمل میکند. هزاران نفر از ماموران امنیتی ایران در مبارزه با حلقههای مرتبط با قاچاق مواد مخدر کشته شدهاند. بنابراین توجه به قاچاق مواد مخدر در افغانستان به عنوان نقطه همکاری بین ایالات متحده، ایران و افغانستان به کار خواهد آمد. با وجود شعارهای ضد غربی شدید ایران، این کشور با ایالات متحده در تضمین ثبات افغانستان در بلندمدت بیش از پاکستان نقاط اشتراک دارد. ایران همانند ایالات متحده افغانستان عاری از نفوذ گروههای سنی نظامی را ترجیح میدهد. این پرسش باقی میماند که با توجه به رابطه فعلی با پاکستان، این رابطه چگونه شکل بگیرد. شالوده رابطه ایران – افغانستان را پیوندهای زبانی، فرهنگی و دینی شکل میدهد و چنین پیوندی میتواند برای دو کشور به عنوان کاتالیزوری در روابط بعد از طالبان عمل کند. بهرهبرداری از پیوندهای فرهنگی و تاریخی بین ایران و افغانستان راهی برای مشارکت ایجاد میکند که نفوذ پاکستان را کاهش میدهد. ایران در مسیر بازگشت اقتصادی و شکل دادن چارچوب ژئوپلیتیکی همسایگانش به ویژه افغانستان است. با توجه به این تعامل دو جانبه تازه برای همکاریهای بیشتر در کنار منافع امنیتی و تجاری مشترک فرصتهایی وجود دارد که میتواند اثرات مثبتی برای تمامی منطقه داشته باشد. بنابراین دست کم با احترام به رابطه ایران - افغانستان، جهش (اقتصادی) ایرانی باید به عنوان فرصتی برای افزایش امنیت منطقه تلقی شود. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 64]