واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
تن آدمی شریف است به لباس آدمیت!
همیشه کپی برابر اصل نیست/ ماجرای تقلید ظاهری جوانان از چهره ها در جامعه پر بیراه نیست اگر بگوییم قسمت زیادی از تبلیغات رسانه ای جشنواره کن را نیز همین شرکت ها و با همین هدف یعنی اثرگذاری بر مخاطب عام و هواداران برای همانند سازی شکل گرفته بود
سرویس فرهنگی فرهنگ نیوز- معصومه طاهری: بی شک هر فرد در دوران بلوغ و نوجوانی وارد مرحله ای تازه از زندگی خود می شود که خواه ناخواه الگوگیری و تاثیرپذیری از شخصیت های مختلف به امری طبیعی درزندگی اش تبدیل می شود الگوهایی که گاه هدف و مسیر زندگی او را مشخص می کنند و یا تا حد بسیار زیادی در آینده وی تاثیر می گذارند.
در این میان چهره های مشهور بیشترین سهم را در الگودهی به نوجوانان و جوانان بازی می کنند اینجاست که قدرت اثرگذاری رسانه در اجتماع نمایان می شود. الگوگیری مانند بسیاری از پدیده ها می تواند مثبت، منفی و یا خنثی باشد. شخصیت های مختلفی در این عرصه هستند که بر جوانان و توجوانان اثرگذاری را دارند این شخصیت های معروف می توانند بازیگران، ورزشکاران، خواننده ها، نویسندگان، اندیشمندان و حتی سیاستمداران باشند.
در کل هر فرد و یا شخصیتی که به هر طریق مورد توجه یک نوجوان و جوانی قرار بگیرد می تواند الگوی او باشد به شکلی که فرد رفتار و گفتارحتی ظاهر و پوشش خود را شبیه وی می کند و برای او شخصیتی ایده آل و آرمانی می شود همین پدیده مشبه سازی به افراد معروف است که از طرف مزون ها و سالن های مد بخصوص شرکتهای به شدت مورد استفاده قرار می گیرد، تا جایی که گاه چهره های مشهور شده خواسته و ناخواسته به مدلینگی برای تغییر ظاهر و ذائقه جوانان تبدیل می شوند.
دراین رابطه می توان به جاستین پیر خواننده نوجوان غربی اشاره کرد که به صورت مشخص محبوبیتش با تغییر لباسهای هدف دار برای اثر گذاری روی هوادارانش و موج سازی های زیاد عجین شده است .
البته پدیده الگو سازی و الگوگیری موضوع تازه ای نیست چه آن که همسان سازی که یک فرایند در روانشناسی است در بحث «مکانیسمهای روانی» برای جبران نیازهای برآورده نشده روحی از مکانیسم «همانند سازی» نیز یاد میشود ولی بایستی در نظر داشت که الگو نه تنها وسیلهای برای جبران ناکامیهای روحی نمیباشد بلکه وسیلهای برای رسیدن به عالیترین مرحله کمال به شمار میرود که فرد آگاهانه و از روی اختیار انتخاب میکند. به این صورت که فرد می خواهد خودش را به شخصی که دوستدارد شبیه کند.
این همسان سازی می تواند محدود به روابط عاطفی یک عاشق و معشوق یا علاقه فرزند به والدین باشد یا در حد وسیع تر یک فرایند اجتماعی که رسانه ها هدایت و رهبری ان را به عهده دارند . همسان سازی البته پدیده منفی و بدی نیست و همیشه یکی از وجوه ناخودآگاه افراد بوده است.
شهید آوینی از جمله شخصیت هایی است که در جامعه ما طیفی خاص را به سمت خود جلب کرده تا علاوه بر افکار و اندیشه هایش به صورت ناخوداگاه یا از روی علاقه افراد خود را با ظاهری شبیه به او که در دهه شصت و اوایل هفتاد زندگی می کرد دربیاورند . محبوبیت فردی که الگو و مرجع فرد می شود پس از تاثیر بر افکار به صورت ناخودآگاه در ظاهر نیز نمود پیدا می کند.
برای مثال دولت قبل با شعارهای عدالت محورانه روی کار آمد که در عمل نیز اتفاقات خاصی را از جمله سفرهای استانی و ارتباط مستقیم هیات دولت با مردم بدون هیچ تشریفاتی را رقم زد. محبوبیت رییس جمهور دولت پیشین باعث شد تا پوشش ساده وی نیز در میان مردم عادی و حتی برخی خواص فراگیر شود. کاپشن ساده احمدی نژاد خود به یک برند تبدیل شد و خیلی ها به تبعیت از احمدی نژاد همان پوشش او را داشتند.
اما پدیده همانند سازی اگر مدیریت نشود می تواند به اشکال دیگری ظهور و بروز کند. همانگونه که گفتیم مزون ها و سرمایه داران صاحب قدرت در عرصه پوشاک سعی می کنند از این پدیده به نفع خود استفاده کنند. نمونه بارز این پدیده را در جشنواره کن امسال و در نوع پوشش های خاص بازیگران زن ایرانی که به این جشنواره رفته بودند را به وضوح قابل لمس بود. حتی جواهراتی که و زینت آلات این بازیگران هم به همین منظور انتخاب شده بود.
پر بیراه نیست اگر بگوییم قسمت زیادی از تبلیغات رسانه ای جشنواره کن را نیز همین شرکت ها و با همین هدف یعنی اثرگذاری بر مخاطب عام و هواداران برای همانند سازی شکل گرفته بود . همانند سازی یا همان الگوگیری گاه و به شکل دیگری نیز بروز می کند برنامه «خندوانه» در یکی از قسمت های اخیر خود به طور مستقیم به این موضوع پرداخته و افرادی که ظاهرشان را به صورت نمایشی شبیه خواننده مرحوم مرتضی پاشایی در آورده بودند را دعوت و به حلاجی این پدیده از نوع افراطی اش پرداخت.
چه آن که این نوع از همانند سازی می تواند ناشی از عقده های شخصی و نقص در شخصیت فرد داشته باشد که بدون هیچ توجهی به تفکرات و شخصیت فرد مورد نظر و حتی گاه بدون هیچ قدرت تصمیم گیری، برای دیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن ظاهر و حرکات خود را عمدا شبیه سازی می کند این فرایند تا آنجه پیش می رود که فرد اصطلاحا مسخ شده و شخصیت اصلی خودش را فراموش می کند.
البته همان گونه که گفتیم همانند سازی اگر به طور صحیح در مدیریت فرهنگی استفاده شود و جلوی کاسبان این امر گرفته شود می تواند در رشد و تعالی جامعه نقش موثری بازی کند چه ان که شهرت همیشه بد نیست سرداران شهید دفاع مقدس و علمای عارف نمونه های خوبی هستند که افراد پس از شناخت شخصیت آنها خواسته و ناخواسته به همانند سازی و الگوگیری ازاین شخصیت ها پرداخته و باعث رشد معرفتی نیز می شود .
در عرصه هنر سریال «شوق پرواز » باعث شد تا شخصیت عرفانی و ایثارگر شهید عباس بابایی به جامعه به عنوان الگو معرفی و مسیر زندگی بسیاری از جوانان کشور را تغییر دهد. به اذعان ارتش پس از پخش این سریال تقاضا برای استخدام در ارتش و تحصیل در رشته خلبانی رشد شگفت انگیزی پیدا کرد؛ چراکه رسانه ملی اقدام به معرفی یک چهره الگوی موثر و مثبت کرده بود . در پدیده مرتضی پاشایی رسانه ها از جمله رسانه ملی و در راس آن برنامه ماه رمضانی «ماه عسل» باعث معرفی و الگو شدن مرحوم پاشایی شدند.
حضور بدلهای مرتضی پاشایی در برنامه خندوانه که در روزهای بعد از برنامه حواشی زیادی
در فضای مجازی و عکس العملهایی از سوی طرفدارانش ایجاد کرد
در نتیجه باید گفت چه بخواهیم و چه نخواهیم پدیده مکانیسم همانند سازی و الگوگیری در هر جامعه ای رخ می دهد اما اگر دراین عرصه به طور جدی وارد نشویم و از طرفیت های موجود که کم هم نیستند بهره وافی نگیریم گوی این میدان را رسانه های بیگانه و یا کاسبان و دلالان می ربایند برای مثال اینجا هم پس از مطرح شدن سریالهای ترکیه ای از جمله سریال «حریم سلطان» نوع ظاهری بازیگران مرد با ریش های بلندشان در میان برخی از جوانان و حتی چهره های مشهور از جمله برخی بازیگران فوتبالیست ها نمود زیادی پیدا کرد که برخی از آنها به توصیه همسرانشان بود. این یعنی قدرت همانندسازی و الگوگیری موجهای ناشناخته ای هم دارد که البته باید توسط جامعه شناسان بیشتر مورد مطالعه قرار بگیرد.
اما با توجه به همه نمونه های ذکر شده بالا باید گفت رسانه های ما از جمله صداوسیما در بحث الگودهی و چهره سازی نقش بسزایی ایفا می کند و بر همین اساس نظارت بر این امر باید همواره مورد توجه قرار گیرد.
95/3/8 - 13:08 - 2016-5-28 13:08:42
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 126]