واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه:دوم خرداد ۱۳۷۶ را بی هیچ تردیدی میتوان از قلههای تاریخ معاصر ایران دانست. اگر بخواهیم در حد «آنچه میسر است» درباره این روز و نتایج آن بنویسیم، مختصر و مفید میتوانیم به چند نکته زیر اشاره کنیم:۱ – تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۷۶، نتایج همه دورههای پیشین انتخابات از قبل قابل پیش بینی بود ولی در این دوره، برای اولین بار هیجان انتخابات تا لحظه رأی گیری ادامه داشت و کسی نمیتوانست با قاطعیت بگوید که چه کسی برنده خواهد شد.بعد از آن تاریخ بود که رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران وارد فاز جدیدی شد و رقابت در سپهر سیاسی ایران، معنایی تازه یافت.۲ – در انتخابات ۷۶ اکثر نهادهای قدرت، حامی یکی از کاندیداها بودند و باور عمومی بر این بود که نهایتاً او به عنوان برنده اعلام خواهد شد، ولی با اعلام نتایج و برنده شدن کاندیدایی که ۲۰ میلیون رأی آورده بود، ضریب اعتماد به نظام افزایش یافت و این، دستاورد اندکی برای جمهوری اسلامی نبود.۳ – بخشهای مهمی از مردم به ویژه طبقات تحصیلکرده و روشنفکر که در حاشیه بودند، به متن فعالیتهای اجتماعی و سیاسی بازگشتند و همگرایی ملی تقویت شد. بدین ترتیب، امید به اصلاح کاستیها، در برابر تلاش جریان برانداز تقویت شد و گفتمان اصلاحات شکل گرفت.۴ – دستاورد بسیار بزرگی که هنوز هم نتایج آن را شاهد هستیم، آگاهی مردم ایران با ادبیات جدیدی بود که راه آیندهشان را فراتر از آن انتخابات ترسیم کرد. در سایه دوم خرداد بود که عموم مردم با حقوق اساسی خویش، مفهوم جامعه مدنی، رسمیت داشتن حق مخالف، جهانی شدن و نظایر اینها آشنا یا آشناتر شدند و این مفاهیم در کنار مطالباتی مانند اقتصاد و معیشت، در فهرست مطالبات بنیادین جامعه ایران بیش از پیش تثبیت و جمهوریت تقویت شد.۵ – مطبوعات ایران یکی از دورههای طلایی خود را تجربه کرد و آن دوره شاخصی ممتاز در این عرصه شد به گونهای که اکثر مردم، روزنامه میخواندند و بسیاریشان بیش از یک روزنامه در روز میخریدند. نکته اینکه نه قبل و به بعد از آن روزگار، تیراژ هیچ روزنامهای در ایران به یک میلیون نسخه در روز نرسید.۶ – طیف بندیهای سیاسی در ایران شفافتر شد و به ویژه جریانهای افراط گرا که از رأی مردم ناخرسند بودند، با عملکردهایشان، چهره خود را بیش از پیش نمایان کردند تا قضاوت دربارهشان، راحتتر و منطقیتر صورت گیرد؛ تندروهای طیف مقابل نیز هکذا.۷ – جریان دوم خرداد باعث شد برخی چهرههای سیاسی راستگرا از گردونه قدرت کنار بروند و این فرصت را بیایند تا بیشتر مطالعه کنند و بیشتر با مردم همنشینی نمایند. محصول این فرایند، “تحوّل” آنها بود که شاخصترین شان، اکبر هاشمی رفسنجانی است که به مردم نزدیکتر شد و مطالبات آنها را فارغ از فیلترهای رسمی و بولتنی لمس کرد و به گفتمان و ادبیاتی جدید رسید. افراد بسیاری در سطوح پایینتر نیز چون او بودند که به سرمایههای اجتماعی بدل شدند و نهایتاً جریان اعتدال را به وجود آوردند.البته نقدهای متعددی نیز بر جریان دوم خرداد وارد است که از آن جمله میتوان به برخی تندروهای غیر منطبق با واقعیتها اشاره کرد ولی در مجموع، دوم خرداد ۱۳۷۶ تحولی مهم و بنیادین به ویژه در اندیشه سیاسی ایرانیان به وجود آورد که آثار آن همچنان باقی است و باقی خواهد ماند.
۲ خرداد ۱۳۹۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]