واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری پانا: خطای استراتژیک بانک مرکزی در صدورپروانه صندوقهای قرض الحسنه جدید مدیر یکی از صندوق های قرض الحسنه گفت : باید پذیرفت امروزه فعالیتهای هدف دار، حتی در قالب یا به عنوان یک بنگاه خیریه، در مباحث مدیریتی، از قواعد علمی کسب و کار پیروی می کند. هرگاه به این اصل معتقد باشیم به لوازم آن نیز ملتزم خواهیم بود.
۱۳۹۵ سه شنبه ۱۴ ارديبهشت ساعت 12:07

به گزارش خبرگزاری پانا زهیرطیب_یک مدیر صندوق قرض الحسنه دارای مجوز از بانک مرکزی در تهران در گفت وگویی به برخی سوالات در زمینه قرض الحسنه ها پاسخ گفت .
آیا صندوق قرض الحسنه یک کسب و کار است؟
صندوق های قرض الحسنه چنان که در تعریف بانک مرکزی ایران آمده مراکز غیر متشکل، سازماندهی نشده و ناپیوسته ای هستند که در مراکز محلّی و برای خدمات دهی به ساکنین محلّه ها از دیرباز تأسیس شده و در امور خیریه و کارگشایی فعالیت داشته اند. این صندوقها مطابق مقررات بانک مرکزی و با این استدلال که کسب و کار به شمار نمی آیند و برای امور خیریه بنا شده اند، از انجام "هرگونه تبلیغات" و هرگونه فعالیت غیر حضوری منع شده اند.
در این مقاله این نظر بانک مرکزی را مورد ارزیابی و بررسی قرار می دهیم.
کسب و کار چیست؟
نویسندگان مختلف، تعاریف متفاوتی از کسب و کار دارند. در واژه نامهی آکسفورد، کسب و کار به معنی خرید و فروش و تجارت آمده است. به زبان ساده، کسب و کار عبارت است از حالتی از مشغولیت و به طور عام، شامل فعالیتهایی است که تولید و خرید کالاها و خدمات با هدف فروش آنها را به منظور کسب سود، در بر میگیرد.
۱. بر طبق نظر (ارویک و هانت) کسب و کار عبارت است از هر نوع کاری که در آن خدمات یا کارهایی که دیگر افراد جامعه به آن نیاز دارند و مایل به خرید آن هستند و توان پرداخت بهای آن را دارند، تولید، توزیع و عرضه شود.
۲. (پترسن و پلومن) بر این باورند که هر تبادلی که در آن خرید و فروش صورت گیرد، کسب و کار نیست، بلکه کسب و کار، هر نوع تبادل تکراری و تجدید شونده ی خرید و فروش است.
ویژگیهای کسب و کار، عبارتند از:
۱. فروش یا انتقال کالاها و خدمات برای کسب ارزش
۲. معامله ی کالاها و خدمات
۳. تکرار معاملات
۴. انگیزه ی سود (مهمترین و قدرتمندترین محرک اداره ی امور کسب و کار)
۵. فعالیت توأم با ریسک، کسب و کار، همیشه بر آینده متمرکز است و عدم اطمینان، ویژگی آینده است. از این رو، همواره کسب و کار، توأم با ریسک است.
اما همۀ کسب و کارها فقط با سودآوری مادّی کار نمی کنند. گروهی از کسب و کارها سود ویژه ای برای سهامدارانشان به همراه دارند که همانا "خوشنودی قلبی و آرامش خاطر از انجام امور خیر و نیک" است. این کسب و کارها که دامنۀ وسیعی از قبیل انواع مؤسسات حمایتی و خیریه را در بر می گیرد.
کسب و کار اجتماعی چیست؟
کسب و کار اجتماعی، یکی از مفاهیم نوپای دنیای مدیریت و برگردان عبارت انگلیسی Social Business است. این مفهوم اولین بار توسط آقای محمد یونس، برنده جایزه نوبل صلح در سال ۲۰۰۵ وارد ادبیات آکادمیک حوزه مدیریت شد. ایشان کسب و کار اجتماعی را یک بنگاه اجتماعی تعریف میکند که همزمان سه ویژگی زیر را دارد:
۱-از نظر اقتصادی خودگردان است. یعنی نیازی به کمک های اهدایی افراد یا سازمانهای دیگر ندارد.
۲-هدف شماره یک آن، مطلقا هدفی اجتماعی است. مانند فقر، بهداشت، آموزش، اشتغال اقشار محروم و محیط زیست.
۳- در کسب و کار اجتماعی، سودی بین سهامداران تقسیم نمی شود و تمامی درآمدهای حاصله، پس از کسر هزینه ها، مجددا در خود بنگاه و برای توسعه دستاوردهای اجتماعی آن سرمایه گذاری می شود. توجه به این نکته خیلی مهم است چرا که کسب و کار اجتماعی را از سایر بنگاههای اجتماعی (Social Enterprise) تمییز می دهد.
بنابراین نگاه علمی و جهانی به امور خیریه و تشکلهای ناظر بر آن نگاهی مبتنی بر مدیریت کسب و کار است چرا که بدون توجه به ابعاد یک کسب و کارف نمی توان یک فعالیت خیریه را به صورت مستمر اداره کرد و آن را پایدار ساخت.
کسب وکارهای اجتماعی، مزایایی نیز نسبت به موسسات خیریه رایج دارند و آن اینکه از نظر اقتصادی کاملا خودگردان هستند و برخلاف موسسات غیرانتفاعی رایج، نیازی به کمک های مالی اهدایی ندارد. به تعبیر محمد یونس، "پولی که وارد یک بنیاد خیریه می شود فقط یک بار عمر دارد ؛ ولی اگر همان پول وارد یک کسب وکار اجتماعی شود بارها و بارها در سیستم می گردد و بارها و بارها دل افراد را شاد می کند. (هامون طهماسبی، مرداد 94)"
در مورد تعریف کسب و کار اجتماعی، ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که محمد یونس، در یک حالت، برداشت سود توسط سهامدار را در کسب و کار اجتماعی مجاز می داند و این استثنا در حالتی است که سهامداران از فقرا هستند و این اعطای سود، جهت نجات ایشان از دام فقر است که خود این نیز یک هدف اجتماعی است.
به عنوان جمع بندی و بطور خلاصه، در این جدول تفاوت و تشابه کسب و کار اجتماعی را با بقیه نهادها می توانید ببینید:
جمع بندی و نتیجه گیری:
امروزه در دنیا به فعالیتهای خیریه نیز به منظور پایش اهداف و بهبود شیوۀ مدیریت بر فعالیتها و اثربخشی بیشتر، نگاه کسب و کاری (بیزنسی) می شود. این بیزنس معادل بازاری و روزمرۀ این واژه نیست بلکه مطلقِ کسب و کارهایی که از انجام آنها ثمر و نتیجه ای مادی یا معنوی مورد انتظار است را شامل می شود.
صندوقهای قرض الحسنه علاوه بر درگیری با عوامل فیزیکی از قبیل مکان و دفتر فعالیت، پرسنل، تجهیزات اداری و محاسباتی، نیروی کار بانکی و نرم افزارها و سیستمهای اطلاعاتی و اعتباری، موضوعاتی را نیز در حوزۀ کسب و کار اجتماعی و توزیع خوشنودی روحی و اخلاقی چه به خیّرین تأمین کنندۀ سرمایۀ وام صندوق و چه به وام گیرندگانی که مشکلاتشان با وامهای کارگشایی حل می شود، در متن فعالیت خود دارند.
توفیق در مدیریت این منابع و محقق شدن مأموریتهای فعالیت صندوق های قرض الحسنه مستلزم تصحیح نگرش به این فعالیت از یک ساز و کار غیر متشکل و سازماندهی نشده به یک کسب و کار الگومند و دقیق و منضبط و قابل پیمایش است.
باید پذیرفت امروزه فعالیتهای هدف دار، حتی در قالب یا به عنوان یک بنگاه خیریه، در مباحث مدیریتی، از قواعد علمی کسب و کار پیروی می کند. هرگاه به این اصل معتقد باشیم به لوازم آن نیز ملتزم خواهیم بود.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که رسالت نظارت و حمایت و راهبری بازارغیرمتشکل پولیس را برعهده دارد می باید با ادبیات علمی به کسب و کار صندوقهای قرض الحسنه نگاه کند و آنان را مورد حمایت خود قرار دهد.
( زهیرطیب_یک مدیر صندوق قرض الحسنه دارای مجوز از بانک مرکزی در تهران)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری پانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]