واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: خبرنگاری بحران راهکار ایمن برای روزهای سخت - ناهید حاجی خانی شاهرود - ایرنا - برنامه ریزی متناسب با شرایط بحران در جوامع امروز یک اصل مهم و راهبردی برای کاستن از خسارت ها و تلفات است. در شرایط بحرانی با اطلاع رسانی به موقع و هشدارهای لازم به مردم سعی می شود از بروز شایعات و نگرانی احتمالی شهروندان، جلوگیری شود.
ایجاد سازمان مدیریت بحران بعد از زلزله ویرانگر بم در سال 1382 و تدوین سیاست های کلی پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه در مجمع تشخصیص مصلحت نظام در سال 1384 در همین چارچوب صورت گرفت.
یکی از مشکلات اصلی در مدیریت بحران های طبیعی، جنجال ها و حواشی ناشی از عدم آگاهی حادثه دیدگان و افکار عمومی از ابعاد حادثه است. آگاهی مردم از شرایط بحرانی، نظارت های مردمی را برای رعایت استانداردهای ایمنی افزایش خواهد داد.
بحران حادثه ای است که به طور طبیعی و یا توسط بشر به طور ناگهانی و یا به صورت فزآینده به وجود می آید و سختی و مشقت به جامعه انسانی را به گونه ای تحمیل می کند که برای بر طرف کردن آن، نیاز به اقدامات اساسی و فوق العاده است.
بحران ها به طور کلی در دو بخش جهانی و ملی رخ می دهد، که شامل حوادث طبیعی و غیرطبیعی است.
بحران از نظر زمانی بحران های ناگهانی مانند سوانح ساختمانی ،تصادفات ،انفجارها و آتش سوزی است و بحران های دراز مدت، درگیری های داخلی، اغتشاشات اجتماعی و جنگ است.
بحران ها معمولا غیر قابل پیش بینی هستند و نمی توان پیش بینی کرد که کی و در کجا اتفاق می افتد.
بحران ها آثار مخربی دارند و مردمی که تا قبل از بحران نیازمند کمک نبودند به محض وقوع بحران ،نیازمند کمک می شوند.
بحران ها ماهیت و آثاری طولانی و استهلاکی دارند و در اینگونه وضعیت ها ،معمولا تصمیم گیری تحت شرایط وخیم و در زمان محدود و اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیرندگان ناقص است.
حوادثی همچون زلزله، سیل و طوفان همزاد انسان در طبیعت است و باید راه و روش برخورد با این پدیده های طبیعی را آموخت.
میزان حوادث غیرمترقبه در ایران بسیار بالاست و کشور ایران از جمله کشورهای حادثه خیز جهان است، گسترش و تنوع محیط طبیعی ایران سبب شده است که در ایران امکان وقوع بسیاری از حوادث غیرمترقبه وجود داشته باشد.
افزایش دسترسی به اطلاعات متنوع، جدید و صحیح برای شهروندان و مسوولان با بروز بحران ها، موجب رفع نگرانی ها و کنترل صحنه افکار عمومی و موفقیت در مدیریت بحران می شود که از جمله اهمیت های راهبردی رسانه ها در زمان بحران است.
رسانه های جمعی باتوجه به نفوذ و گسترشی که در ابعاد مختلف جوامع بشری پیدا کرده اند، به جزء جدایی ناپذیر زندگی تبدیل شده اند و در زمان بروز بحران، این جدایی ناپذیری تشدید می شود.
زمان موجود برای پاسخ دهی پیش از انتقال تصمیم را محدود کرده و اعضای واحد تصمیم گیری را به تعجب و حیرت وا می دارد و به دلیل غافلگیری و استرس و مخدوش شدن اطلاعات زمان برای تصمیم گیری محدود و فشرده است.
یک تعریف ساده دیگر برای بحران، کمبود منابع در هنگام نیاز است، اما در تعریف جامع و کلی تر، بحران شرایطی است که درآن حوادث ناگهانی مانند زلزله، سیل، آتش سوزی ناشی از رعد و برق شدید یا دیگر عوامل، تخریب محیط زیست و همچنین مشکلات ناشی از عملکرد های انسانی و سازمانی مانند ورشکستگی یک شرکت و غیره به صورت غیرقابل کنترل پیش آمده و زندگی بشر را تهدید می کنند.
برای این بحران ها باید اقداماتی فوری و اضطراری انجام شود، بحران ها متنوع بوده و اغلب آنها تکرار شونده هستند و مشکلات و خسارات ناشی از آنها متفاوتند.
فرصت و زمان کم برای واکنش نسبت به بحران، وجود اطلاعات ناقص، نامعتبر و مشکوک در هنگام وقوع حادثه و تهدید کردن منابع طبیعی و یا زندگی بشر ،از خصوصیات بحران است.
مجاری بحران فی نفسه بحران نیستند، اما بنابر شرایط بین المللی و نظم داخلی هر کشور تبدیل به بحران می شود و در هر کشور شرایط مرتبط با بحران ،متفاوت با کشور دیگر است.
با توجه به اهمیت اطلاع رسانی و ارتباطات در حوزه مدیریت بحران ،نیاز است که مسیر معین و مشخص به منظور اطلاع رسانی وجود داشته باشد.
خبرنگاران حوزه مدیریت بحران لازم است که خبرنگاران ثابت و آموزش دیده در رسانه ها باشند و اطلاع رسانی مدیریت بحران در قالب کارگروه آموزش و اطلاع رسانی نظام مند باشد.
روحیه امدادگری خبرنگاران حوزه بحران ،مورد توجه قرار گیرد و دوره آموزشی امدادگری ویژه خبرنگاران نیز با استفاده از تجارب جمعیت هلال احمر تعریف و اجرا شود.
به دلیل اهمیت و حساسیت موضوع، رسانه ها نیازمند متخصص یا متخصصین حوادث هستند که وظیفه تربیت این متخصصین بر عهده دانشگاهها و برقراری ارتباط دانشگاهها با رسانه ها است.
رسانه های جمعی بر اساس خط مشی جذب مخاطب خود، در زمان اضطرار احساسات جامعه را متلاطم نکنند و اخلاق حرفه ای در زمان بحران ،نیاز به توجه مضاعف دارد.
در این چارچوب نخستین گروه تخصصی و اعزام سریع خبری بحران به منظور پوشش خبری و فوری انواع حوادث و سوانح طبیعی، غیرطبیعی و انسان ساخت داخلی و خارجی تشکیل و عملیاتی در ایرنا تشکیل شد.
شایعات و ابهامات احتمالی و هیجانات افکار عمومی که از اطلاع رسانی ناقص و مبهم در بروز حوادث و سوانح ناشی می شود از طریق ورود این گونه گروه های تخصصی و اعزام سریع خبری ویژه به مناطق آسیب دیده و بحران زده، تحت کنترل قرار می گیرد.
طرح اولیه تشکیل گروه تخصصی و اعزام سریع خبری بحران در ایرنا بعد از زلزله استان بوشهر تهیه و پس از بررسی جوانب مختلف و مطالعات لازم تشکیل شد.
بر اساس این طرح، اعضای اصلی این گروه شش نفره، متشکل از دو خبرنگار بحران، یک عکاس خبری، یک تصویربردار خبری، یک کارشناس رایانه (فنی) و یک مترجم زبان انگلیسی است که به صورت حرفه ای و تخصصی به امر اطلاع رسانی در بحران، مطابق با شیوه نامه این طرح، خواهند پرداخت.
این گروه تخصصی و اعزام سریع خبری آموزش های لازم را در زمینه های مختلف امداد و نجات و کمک های اولیه، کلیات مدیریت بحران و سوانح، مبانی آتش نشانی و اطفاء حریق، آشنایی با طرح جامع امداد و نجات، کار گروه تخصصی امداد و نجات و شبیه سازی بحران های اطلاع رسانی را طی کرده است.
سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی در زمینه آمادگی این گروه تخصصی و اعزام سریع خبری تلاش می کند تا با آموزش ها و تمرین های مختلف این گروه را برای آمادگی هر چه بیشتر برای حضور در حوزه های بحران های طبیعی، غیرطبیعی و انسان ساخت داخلی و خارجی آماده کند.
7265/1496
25/10/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]