واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۱۶ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۰:۳۵
«همهی همسرانِ اجنّهی شیخ محمود» اثر لطیف هلمت با ترجمهی فریاد شیری منتشر شد. به گزارش خبرنگار ادبیات و کتاب ایسنا، این رمان در 112 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و قیمت 7000 تومان در نشر کتاب کولهپشتی به چاپ رسیده است.
بخشی از مقدمهی کتاب دربارهی لطیف هلمت و این رمان: «لطیف هلمت یا لطیف محمود برزنجی، فرزند شیخ محمود برزنجی ( صوفی نامدار منطقهی کفری کرکوک) در سال 1947 میلادی در شهر کفری از توابع کرکوک به دنیا آمد. لطیف اولین فرزند یک خانوادهی مذهبی بود و پدرش از دراویش طریقت و اهل عرفان و ادب. کودکیِ هلمت توام بود با جلسات ذکر و کتابخوانی در خانه پدری. در همین جلسات با شعر مولوی و حافظ و عطار و... آشنا شد. هلمت در جوار دنیای صوفیانهی پدرش و تحت تعالیم او، رفته رفته به ادبیات روی آورد. در اواخر دههی شصت میلادی، همراه با فرهاد و احمد شاکلی، گروه ادبی "کفریِ" کرکوک را پایهریزی کردند. و سرانجام در اوایل دههی هفتاد میلادی، همگام با شاعران و نویسندگان گروه "روانگه" سلیمانیه (شیرکو بیکس و...) و دیگر شاعرانِ مستقلی همچون عبدالله پشیو، رفیق صابر و... تحول بزرگی در ادبیات کُردی به وجود آوردند. تفکرات صوفیانهی هلمت هرگز به او اجازه نداد در خدمت حکومتها و احزاب سیاسی قرار بگیرد و همواره به عنوان شاعری مستقل و آزاد به مبارزات خود با حکومت بعث عراق ادامه داد. او نیز همچون عبدالله پشیو، در شعرهایش به هیچ دیکتاتور و رهبر حزبی باج نمیدهد و همیشه از صلح و آزادی و برای محرومان میسراید، و به جرأت میتوان او را مردمیترین شاعر کُرد نامید. هلمت یکی از تأثیرگذارترین شاعران نسل طلایی بعد از عبدالله گوران است و تاکنون بیش از بیست مجموعه شعر منتشر کرده است. دیوان کامل شعرهای او در سال 2014 توسط نشر "غزل نوس" منتشر شد و پس از آن، در همین سال، آخرین مجموعه شعرش را با عنوان "شعر و ضدشعر، یا بازی کهنه و نو" منتشر کرد. اگر چه در ایران، هلمت را بیشتر به عنوان شاعر میشناسند، امّا میتوان او را یکی از پایهگذاران ادبیات نوین کودک و نوجوان کُردی به شمار آورد، و تاکنون آثار فراوانی در قالب شعر و داستان و نمایشنامه برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است. مجموعهی کامل آثار او در حوزه کودک و نوجوان، در سال 2000 موفق به دریافت جایزهی ادبی "ایپیک" در کشور سوئد شد. همچنین از وی چند کتاب در حوزهی نقد ادبی و کتابی دربارهی صوفیگری و یک کتاب تحقیقی پیرامون رئالیسم و سورئالیسم منتشر شده است. از هلمت تاکنون در ایران، شعرهای زیادی توسط مترجمان مختلف به فارسی ترجمه شده و در میان مخاطبان نیز بازتاب خوبی داشته است. این کتاب ادای دین هلمت نسبت به پدرش و کودکی اش است، چرا که شیخ محمود در تمام سطرهای این کتاب حضور دارد و کودکی هلمت در روایتها و افسانههای جن و پریِ این کتاب پنهان شده است. هلمت نوشتن این کتاب را در سال 2008 به پایان رساند و پس از چند بار بازنویسی، آن را در سال 2011 منتشر کرد و سال 2013، در چاپ دوم کتاب، تغییرات جزیی دیگری انجام داد. این کتاب، اولین و یا به گفتهی خود هلمت، آخرین رمان او نیز محسوب میشود: « ... من بیشتر از شعر، رمان مطالعه کردهام و حالا هم سرگرم نوشتن یک رمان هستم. این اولین و آخرین رمانم است و امکان ندارد به نوشتن رمان دیگری فکر کنم، چون نمیتواند مثل این رمان موفق باشد. مطمئنم هیچ نویسندهای دو رمان خیلی عالی و موفق ندارد....» هلمت در این رمان، از خودش به عنوان نوعی راوی خودآگاه استفاده میکند و از ابتدا تکلیفش را با خواننده روشن میکند: «وقتی که من رمان مینویسم، یعنی هستم. وقتی که من هستم، یعنی میتوانم قهرمانی خلق کنم که کاملاً گوش به فرمانم باشد...» حتی او سعی دارد مخاطب را نیز در نوشتن رمانش شرکت دهد، امّا در ادامهی رمان، روایت به یک راویِ گمراهکننده واگذار میشود و خردهروایتهای دیگری توسط شخصیتهای دیگرِ رمان، به روایت اصلی اضافه میشود که در ساختارِ قصههای پریان و افسانهها گنجانده شدهاند. هلمت در این کتاب، که خودش هم تردید دارد آن را رمان بنامد، با ایجاد فضایی پارادوکسیکال و با در هم آمیختن تضادها و همچنین با بهرهگیری از طنز در ساختاری بدون نظم و پیچیده، سعی دارد از سنتهای رایج داستاننویسی عبور کند و همان طور که در پایان کتاب یادآوری میکند: «این اثر، نوعی سعی و کوشش است برای از بین بردن رمان ساده و معمولی که در جغرافیای ادبیات کُردی مُد شده. و نیز تلاشی است برای تولد رمانِ نو و مدرن. چیزی که برای من مهم است، این است که تا چه اندازه در چگونه نوشتن این رمان موفق بودهام، نه در از چه نوشتن». هلمت با نیمهتمام گذاشتن روایتهای داستانی و با بهرهگیری از چند راوی تلاش میکند یک ضدرمانِ چندلایه خلق کند. با توجه به فعالیت جدی و مستمر هلمت در حوزهی ادبیات کودک و نوجوان، میتوان گفت، در این کتاب بیشترین بهره را از قصههای عامیانه و افسانههای ملی برده. او با گنجاندن این قصهها در ساختاری پیچیده و مدرن، جذابیتی خاص در فضایی بومی به کتابش بخشیده. نویسنده در این کتاب، با آنکه تا پایان، در پیِ قهرمان یا «ضدقهرمان» برای رمانش میگردد و آن را ناتمام میگذارد، امّا انگار با یکی از دعاهای «شیخ محمود»، خواننده را سحر و جادو میکند؛ به طوری که ناچار میشوی کتاب را یکنفس بخوانی و...» انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]