واضح آرشیو وب فارسی:الف: مشکلات جدید برای پادشاهی قدیمی
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۰ فروردين ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۲۳
روزنامه همشهری در ویژه نامه نوروز، نوشت: عربستان در دوره جدید با مشکلاتی روبه روست که شاید از زمان تأسیس این کشور بی سابقه بوده است.در این گزارش که به قلم محمد کرباسی منتشر شد، آمده است: دوران جدید عربستان با بحران های متفاوتی همراه است. چه کسی می توانست تصورش را داشته باشد که روزی عربستان که در پول نفت غلت می زد با بحران کسری بودجه و دغدغه اجتماعی بیکاری مواجه شود. در کنار مشکلات سیاسی و بحران های منطقه ای مسئله اقتصاد عربستان مشکلی نیست که کسی بتواند از آن چشم پوشی کند.این بحران اقتصادی اما مانند هر کشور دیگری نمی تواند تنها به حوزه خودش محدود بماند و به همین خاطر پیش بینی می شود به زودی اعتراضات اجتماعی را بیشتر کند.در اروپا زمانی که مشکلات اقتصادی پیش آمد و دخل و خرج ها جور نشد همه دنبال برنامه ریاضت های اقتصادی رفتند تا با کم کردن از هزینه های دولتی توازن را به اقتصاد بازگردانند. در اروپا کشوری مانند آلمان تبدیل به ناظم اقتصادی شد. اما لبه دیگر تیغ ریاضت های اقتصادی، شورش و ناآرامی در قاره سبز بود. اروپایی ها عادت به پول های نفتی و زندگی با اعانه دولتی نداشتند.در عربستان اما مردم این کشور قرار است چه دورانی را پشت سر بگذرانند و چطور میتوانند طی ماهها و سال های آینده با وضعیتی جدید روبه رو شوند؟بهای پایین نفت سبب از دست رفتن بخش اعظم بودجه دولتی شده و اکنون این موضوع تهدیدی مستقیم برای تنظیم قرار و مدارهای اجتماعی نانوشته ای است که برای مدت ها بخش جدایی ناپذیری از زندگی در عربستان بوده.۷۰ درصد جمعیت عربستان سعودی زیر ۳۰ سال سن دارند. برای سعودی های جوانتر شوک نفتی به معنای کاهش تأمین خواسته هایشان بوده و آنها با این احتمال مواجهند که باید سخت تر از والدینشان کار کنند و امنیت شغلی کمتری داشته باشند. عربستانی ها با بحران نبود شغل غریبه بودند اما حالا با کاهش درآمد نفتی این مسئله برای آنها تبدیل به یک بحران شده است.۹۰ درصد درآمدهای عربستان از نفت است و ۷۰ درصد مشاغل سعودی ها شغل هایی هستند که دولت کارفرمای آنهاست و حتی بخش خصوصی هم تا حد زیادی به هزینه ها و مخارج دولتی وابسته است.وقتی رژیم آل سعود پولی برای پرداخت نداشته باشد عملا بیکاری در این کشور به زودی تبدیل به یک بحران می شود. در کشورهای مشابه دیگری مانند سودان همین شرایط باعث به وجود آمدن شورش ها و ناآرامی های اجتماعی شده است.هر سال ۲۵۰ هزار جوان سعودی وارد بازار کار می شوند اما نیویورک تایمز به تازگی در این خصوص گزارشی مفصل منتشر کرد که در آن به صف های طویل مصاحبه های استخدامی در ریاض اشاره شده است. برای جوانان عربستان پیش از این بیکاری دغدغه نبود اما حالا فرصت کاری قیمتش از طلا هم بیشترشده است.در این گزارش آمده است که کاهش قیمت نفت به صورت ناگهانی از ۱۰۰به ۳۰دلار همه معادلات را در عربستان به هم ریخته است. بسیاری از پروژه های دولتی با تأخیر مواجه شده اند و دولت به شدت در تلاش برای کاهش هزینه هاست.در گذشته کافی بود در عربستان از دانشگاه بیرون بیایید تا شغل دولتیتان را تحویل بگیرید اما حالا نسل جوان عربستان با یک بحران روبه روست که همان توافق نانوشته اجتماعی میان مردم و آل سعود را به چالش کشیده است.داستان این کشور ممکن است شبیه داستان کشورهای بحران زده اروپایی و آمریکا باشد اما در کشوری که نام آن مترادف با مصرف زیاد است، اجرای اقدامات ریاضتی و کاهش مصرف کار آسانی نیست.کاهش بی سابقه یارانه سوخت و انرژی در حال تحمیل شرایط سخت بر سعودی هاست که از اواخر دهه میلادی۸۰ یعنی چهار برابرشدن درآمد سرانه سعودی ها سابقه نداشته.عربستان هنوز منابع مالی زیادی در اختیار دارد اما چقدر می تواند روی آنها حساب باز کند؟ باید قبول کرد که حالا دوره جدیدی برای این کشور شروع شده که خیلی ها از یک خواب رؤیایی با بوی نفت پریده اند.**وفادارهای پولی، اعتراضات اجتماعیماجرا به اینجا ختم نمی شود. ملک سلمان و حلقه اطرافش باید هزینه زیادی را برای داشتن وفاداری کسانی که در اطراف ملک عبدالله بودند، بپردازند. درواقع اگر شاخص قیمت وفاداری به سلمان بن عبدالعزیز همچنان بالا برود باید منتظر ورشکستگی در خاندان سعودی بود.بهشت پول های نفتی دارد کم کم در عربستان محو می شود. وقتی این پول ها دیگر نباشد به تدریج عربستانی ها بیشتر خودشان را به عنوان شهروند تلقی می کنند و خواستار حقوق خود هستند.در کشورهایی مانند نیجریه، اوکراین، برزیل و مالزی همین شهروندان در حال جنگیدن برای مقابله با فساد دولتی هستند. آنها هر روز درخواست لغو مصونیت مقامات دولتی و محاکمه آنها را مطرح می کنند که در بسیاری از موارد به خشونت کشیده می شود.در سه کشور مشابه عربستان اعتراضات مردمی سرانشان را در معرض استعفا و کناره گیری از قدرت قرار داده است.هماکنون اقلیت عربستان شیعه هستند که صدای اعتراضشان بلند شده و چند سالی است اقدام به برگزاری تظاهرات می کنند. آنها با سرکوب شدید مواجه شده اند اما باید منتظر بود که طبقه تحصیل کرده سنی عربستان هم به آنها ملحق شوند.آنها درواقع خود را با دنیای خارج از عربستان مقایسه می کنند و خواستار حقوقی مشابه هستند. کارگران خارجی را هم نباید فراموش کرد. بیش از ۸ میلیون کارگر مهاجر به عنوان نیروی کار در عربستان سعودی مشغول کارند. دیده بان حقوق بشر در گزارش سال ۲۰۱۱ خود مشکلات کارگران خارجی را در این کشور آنقدر گسترده دانسته که شرایط زندگی آنها را با برده داری مقایسه کرده است.**شکست استراتژی صادرات ناامنیبرای سال ها عربستان فشار بر خود را با صادرات ناامنی به منطقه جبران می کرد. نمونه اش را باید اسامه بن لادن دانست. درواقع سیاست عربستان همواره این بوده که با ناامن کردن محیط پیرامونی، خودش را از خطر نجات دهد.این سیاست هم برای عربستان نتیجه عکس داشته است. مسئله مشخص این است که ملک سلمان تردستی و مهارت حکمرانی عبدالله بن عبدالعزیز را ندارد. او دست به اعدام مخالفان زده، وارد جنگ خارجی شده و در داخل هم ماشین سرکوب را با تمام قدرت به پیش میراند. هر کدام از این موارد برای خودش یک بحران تمام عیار به حساب می آید.خیلی ها انگشت اشاره شان درباره این بحران ها به سوی محمد بنسلمان، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع این کشور است؛ کسی که جنگی تمام عیار را با هزینه ای هنگفت شروع کرده و به گفته جوانها با حرکت های افراطی خود در اقتصاد همه چیز را زیر و رو کرده است.محمد بن سلمان رئیس شورایعالی اقتصاد عربستان است؛ تشکیلاتی که توسط ملک سلمان، پادشاه عربستان اوایل سال جاری میلادی ایجاد شد و پسرش به ریاست آن رسید. این شورا جایگزین شورایعالی نفت و گاز شده است که در زمینه اتخاذ سیاست های عربستان در حوزه نفت فعالیت می کرد.حلقه نزدیکان ملک عبدالله آخرین پادشاه فوت شده این کشور هم هنوز مانند آتش زیر خاکستر هستند که از بازی قدرت خارج شده اند. اوضاع عربستان به هر نحوی پیش برود نیاز به یک جراحی بزرگ در همه ابعاد سیاسی و اقتصادی دارد؛ چیزی که بسیاری آن را مشابه یک انقلاب می دانند.مسئله مسلم این است که عربستان اگر بخواهد نجات پیدا کند باید تن به تیغ این جراحی دردناک بدهد. با سلمان یا بدون سلمان این تغییرات گسترده اقتصادی و سیاستی با یک خونریزی گسترده همراه خواهد بود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]