واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
ملی شدن صنعت نفت؛ درسهایی برای فردا یکی از مراحل اصلی و دشوار در ملی شدن صنعت نفت، بعد از گرفتن اختیار اداره شرکت نفت از دست انگلیس، حفظ و اداره کردن آن بود که کاری بسیار عظیم به شمار میرفت.
به گزارش فرهنگ نیوز، بابک نگاهداری: یکی از فعالان نهضت ملی شدن صنعت نفت در خاطراتش چنین میگوید که همان ایام در سفری که به عراق داشته است از دولتمردان آنها پرسیده بود که چرا آنها نیز تلاشی برای ملی شدن صنعت نفت خود نمیکنند؟ پاسخی که دولتمردان عراقی به وی دادند، جالب و درخور توجه بود. آنها گفته بودند که یکی از دلایل موفقیت شما در ملی کردن صنعت نفت این بود که شما در ایران از دانش و تخصص لازم جهت اداره و بهره برداری از صنعت نفت بهره مند بودید. بر فرض که ما در انجام این کار موفق شدیم. بعد از آن با نفت زیر زمین چه باید بکنیم؟
در واقع یکی از مراحل اصلی و دشوار در ملی شدن صنعت نفت، بعد از گرفتن اختیار اداره شرکت نفت از دست انگلیس، حفظ و اداره کردن آن بود که کاری بسیار عظیم به شمار میرفت. دکتر مصدق برای پیشبرد این منظور سعی زیادی نمود تا رشته مهندسی نفت را به نوعی در کشور بومی کند. در این راستا او تلاش کرد ایرانیهایی كه در خارج بودند به ایران بیایند و رشته مهندسی نفت در دانشكده فنی ایجاد بشود و دانش آموختگان آن جذب شرکت نفت شوند. بدین ترتیب بود که «ما ایرانیها» توانستیم جای انگلیسیها را بگیریم و تصفیه و تولید نفت و صدور آن را با وجود تمام کارشکنیهای انگلیس ادامه دهیم.
هدف از ذکر این خاطره ، تاکید بر این نکته است که بستر اصلی که موجب شد تا فعالیتهای سیاسی و مبارزه های حقوقی به بار بنشیند و تلاشهای ملی و مذهبی در آن زمان به نتیجه برسد وجود دانشکده فنی در دانشگاه تهران و سایر محافل علمی موجود در آن زمان بود که اساتید و دانشجویان کوشا و متعهد آن علم و عمل را با یکدیگر توام ساخته بودند.
امروز نیز بعد از گذشت حدود هفتاد سال وقتی به مسالهای مانند تولید انرژی هستهای در کشورمان نگاه می کنیم ملاحظه میشود که آن چیزی که باعث شد تا علی رغم تمام مخالفتهای غیر منطقی و کارشکنیهای غیر انسانی کشورهای غربی بتوانیم به حقوق خود دست یابیم اتکا به دانش و توانمندیهای موجود در کشور در زمینهی فناوری هستهای بود. اگر دستیابی ما به دانش هستهای و برتری علمی در این حوزه نبود هیچگاه کشورهای غربی به پای میز مذاکره نمیآمدند و حقوق رسمی ایران را در دارا بودن فناوری صلحآمیز هستهای به رسمیت نمی شناختند. تکیه بر بومیسازی دانش هستهای و استقلال ایران در کامل کردن تبدیل سوخت به انرژی هستهای موجب شد تا امروزه ایران در کنار کشورهایی نظیر آمریکا، روسیه، ژاپن، آلمان، آرژانتین، هلند و برزیل به توانمندی غنیسازی اورانیوم دست پیدا کند. از طرف دیگر بومیسازی این دانش سبب شد تا استفاده صلح آمیز از این انرژی در علوم گوناگون نظیر پزشکی، دامپزشکی، مدیریت منابع آب، صنایع غذایی و سایر صنایع در کشور ممکن شود.
اکنون لازم است تا مقصود اصلی این نوشتار بیان گردد و آن اینکه بهترین نقطهی اتکا و گرانیگاه در بحث استقلال و خودکفایی، همانا توجه و تکیه بر دانش و علم و تبدیل آن به فناوری می باشد. از این حیث اکنون کشور ما در جایگاه خوبی ایستاده است و شرایط برای این حرکت کاملا مهیا می باشد. به عنوان مثال در دانش سلولهای بنیادی، چه در حوزه تولید مقالات و چه در حوزه رشد تولید علم، ایران به رتبه دوم در منطقه دست پیدا کرده است. در واقع ایران در یکی از بهترین و پیشرفتهترین موقعیت دانش سلولهای بنیادی، چه از نظر اصول علمی این دانش نوین و چه از نظر امکانات عملی و اجرایی، قرار دارد. در تولید علم فناوری نانو نیز در منطقه خاورمیانه اول و در جهان پس از کشورهای پیشرفتهای مانند آلمان و ژاپن در رتبهی هفتم قرار گرفته است.
شاید بی دلیل نباشد که رهبر فرزانهی انقلاب در دیدار اخیر خود با اساتید دانشگاهها از آنها خواستند که جلوگیری از کاهش سرعت پیشرفت علمی در کشور را از دولت مطالبه نمایند. این بدان جهت است که از دیدگاه ایشان«اگر ما بتوانیم در عرصهی علمی، پیشرفتهائی را كه تا امروز بحمدالله به دست آمده است، با همین سرعت دنبال كنیم، هم در زمینهی مشكلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، هم در زمینهی مسائل بینالمللی، مطمئناً گرهگشائیهای بزرگی خواهد شد.»
تجربهای که ملی شدن صنعت نفت و همچنین از موضوع هستهای میتواند فراروی ما باشد این است که تنها راه خنثی سازی اثرات برجامانده از تحریمها، افزایش سرعت پیشرفت علمی در کشور و حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان است . اقتصادی که مبتنی بر دانش نباشد، اقتصاد موفقی نخواهد بود. مشکلات اقتصادی کشور قطعاً با پیگیری اقتصاد مقاومتی مبتنی بر دانش حل خواهند شد. در این مسیر، توجه به نیروی انسانی جوان و نخبه به عنوان سرمایه اصلی کشور که مولد علم و دانش هستند میتواند به ما در حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی مبتنی بر دانش و شکوفایی اقتصادی کمک کند. امید است این مطلب در سال آینده سرلوحه سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه علم و فناوری در کشور قرار گیرد.
منبع: مهر
94/12/26 - 14:36 - 2016-3-16 14:36:08
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 108]